ZUS odzyskał ponad 2,5 mln zł po kontrolach zwolnień lekarskich

- W pierwszym półroczu 2025 roku w Podlaskiem ZUS w przeprowadził 5,9 tys. kontroli zwolnień lekarskich. W wyniku działań wstrzymano wypłatę 206 zasiłków na ponad 355,7 tys. zł. Dodatkowo, obniżono świadczenia po ustaniu zatrudnienia o ponad 2,1 mln zł. Do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wróciło więc 2,5 mln zł - informuje regionalna rzeczniczka prasowa ZUS Krystyna Michałek.

• Dla porównania, w analogicznym okresie 2024 roku przeprowadzono 6,3 tys. kontroli, wydano 297 decyzji.
• Suma odzyskanych środków - również z tytułu obniżenia świadczeń po ustaniu zatrudnienia - wyniosła 2,2 mln zł.

Czytaj również:

ZUS prowadzi regularne kontrole dotyczące zwolnień lekarskich. Kontrole obejmują zarówno sposób korzystania ze zwolnień, jak i zasadność ich wystawienia.

- W przypadku kontroli wykorzystania zwolnienia, pracownicy ZUS ustalają, czy osoba przebywająca na chorobowym rzeczywiście nie pracuje i przestrzega zaleceń lekarskich. Celem jest upewnienie się, że zwolnienie służy rekonwalescencji, a nie innym aktywnościom, np. dodatkowej pracy. ZUS sprawdza także prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy - tłumaczy Krystyna Michałek.

Przypomina też, że to lekarze orzecznicy oceniają, czy stan zdrowia ubezpieczonego uzasadnia dalszą niezdolność do pracy. Jeśli nie ma podstaw do kontynuacji zwolnienia, może ono zostać skrócone.

Czytaj również:

Zwolnienie lekarskie to czas przeznaczony na leczenie i powrót do zdrowia, a nie dowolnie dysponowany okres wolny od pracy. Ubezpieczony, który jest czasowo niezdolny do pracy, powinien unikać wszelkich aktywności, które mogą opóźnić leczenie. Dopuszczalne są jedynie podstawowe czynności życia codziennego, takie jak:

• wizyta u lekarza,
• wykupienie leków w aptece,
• zrobienie niezbędnych zakupów.

- W przypadku stwierdzenia, że osoba przebywająca na zwolnieniu wykonuje pracę zarobkową lub korzysta z wolnego w sposób niezgodny z jego celem, ZUS może wstrzymać wypłatę zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia. Jeśli świadczenie zostało już wypłacone, ubezpieczony jest zobowiązany do jego zwrotu - podkreśla rzeczniczka Krystyna Michalska.

Z kolei w ramach kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, jeżeli lekarz orzecznik ZUS stwierdzi, że stan zdrowia ubezpieczonego pozwala na powrót do pracy, zwolnienie zostaje skrócone, a prawo do zasiłku przysługuje tylko do dnia badania.

Czytaj również:

Kontrole zwolnień lekarskich w województwie podlaskim ujawniły, że wielu ubezpieczonych traktuje chorobowe jako okazję do dorobienia lub wyjazdu na urlop.

• Zasiłek straciła m.in. kobieta, która podczas zwolnienia wypoczywała za granicą.
• Inna wykonywała usługi fryzjerskie, mimo że formalnie była niezdolna do pracy.

ZUS cofnął świadczenia także osobom, które - mimo ustania zatrudnienia - pobierały zasiłek chorobowy, a jednocześnie aktywnie uczestniczyły w procesach rekrutacyjnych.

• W jednym z przypadków ubezpieczony przebywał na zwolnieniu lekarskim u jednego płatnika składek, a równocześnie świadczył pracę na podstawie umowy zlecenia dla innego.

W takich sytuacjach ZUS nie tylko wstrzymuje wypłatę świadczeń, ale również żąda zwrotu już wypłaconych kwot.

Jak przyznaje ZUS, skuteczność kontroli rośnie, m.in. dzięki sygnałom, które trafiają do ZUS: - Często zgłaszają je osoby, które zauważają nieprawidłowości. Coraz więcej takich kontroli jest wynikiem anonimowych zgłoszeń - dodaje rzeczniczka.

Warto też pamiętać, że kontrole wykorzystywania zwolnień lekarskich mogą też prowadzić pracodawcy zatrudniający powyżej 20 osób. Najczęściej zajmują się tym pracownicy działu kadr.

Czytaj również:

Od stycznia do czerwca 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych skontrolował w kraju 227 tys. kontroli zwolnień lekarskich. W ich efekcie:

• wstrzymano wypłatę 14,8 tys. zasiłków na ponad 22,1 mln zł,
• obniżono świadczenia po ustaniu zatrudnienia o 128,3 mln zł,
• do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wróciło 150,5 mln zł.

Dla porównania, w 2024 roku kontroli było prawie 261 tys., suma odzyskanych środków przekroczyła 117 mln zł.