Hummel. Samobieżne działo, które zmieniło oblicze artylerii
Samobieżna haubica Hummel powstała w odpowiedzi na potrzeby Wehrmachtu w zakresie mobilnej artylerii wsparcia dla dywizji pancernych. Pojazd łączył armaty kalibru 150 mm z podwoziem hybrydowym opartym na czołgach PzKpfw III i IV, tworząc efektywną platformę ogniową używaną od 1943 do końca wojny.
Hummel w 1943 roku
Hybryda pancerna z ciężkim uzbrojeniem
Koncepcja nowego działa samobieżnego zrodziła się w 1942, gdy Wehrmacht poszukiwał rozwiązania dla niedoborów w artylerii polowej. Początkowo planowano użycie lżejszej haubicy na podwoziach czołgów, ale ostatecznie wybrano potężniejszą armatę sFH 18 kalibru 150 mm.
Iga Świątek mówi o swoich nawykach. Polska tenisistka w Polsce
Podstawą konstrukcji stało się specjalne podwozie Geschützwagen III/IV, wykorzystujące podzespoły z PzKpfw III Ausf. J oraz PzKpfw IV Ausf. F. Kadłub wydłużono względem oryginalnej wanny czwórki, spawając płyty stalowe o grubości 15-30 mm.
Opancerzona nadbudowa wykonana z dziesięciomilimetrowych płyt chroniła załogę przed odłamkami i ogniem broni małokalibrowej. Przedział bojowy pozostawiono odkryty od góry, co ułatwiało obsługę działa i odprowadzanie gazów prochowych.
Rozmieszczenie załogi i wyposażenie
Centralnie umieszczony silnik podzielił wnętrze pojazdu na trzy funkcjonalne strefy. Z przodu znajdowali się kierowca i radiotelegrafista, natomiast tylna część służyła jako stanowisko bojowe dla reszty załogi.
W przedziale ogniowym pracowali dowódca, celowniczy i dwóch ładowniczych, co dawało sześcioosobową obsadę. Tylne dwuskrzydłowe drzwi umożliwiały szybki dostęp do wnętrza oraz sprawny załadunek amunicji.
Odkryty przedział bojowy można było częściowo osłonić brezentem przed opadami. Rozwiązanie to stanowiło kompromis między ochroną załogi a wymaganiami operacyjnymi ciężkiej haubicy.
Produkcja w warunkach wojennych
Seryjną produkcję uruchomiono w lutym 1943, a pierwsze egzemplarze dotarły do jednostek pancernych kilka tygodni później. W marcu zmontowano 26 pojazdów, w kwietniu 49, ale maj przyniósł spadek do 35 sztuk.
Problemy z dostawami silników hamowały tempo produkcji, ponieważ priorytetowo trafiały one do czołgów bojowych. Albert Speer informował Hitlera o trudnościach w utrzymaniu planowanych liczb produkcyjnych.
Do zakończenia działań wojennych wyprodukowano 713 samobieżnych haubic oraz 157 wozów amunicyjnych bez uzbrojenia. Pojazdy te służyły do końca walk w Europie.
Organizacja i zastosowanie w boju
Hummle trafiały do dywizjonów artylerii pancernej przypisanych do dywizji pancernych i grenadierów pancernych. Typowy dywizjon dysponował 16-18 działami samobieżnymi rozmieszczonymi w trzech bateriach.
Dwie baterie wyposażano w lżejsze Wespe z armatami 105 mm, trzecia otrzymywała Hummel. Struktura ta zapewniała elastyczność ogniową na szczeblu dywizji.
W marcu 1945 podczas operacji nad Balatonem Hummle ostrzelały radzieckie lotnisko polowe w rejonie Székesfehérvár. Ostrzał zniszczył kilkanaście samolotów wroga, demonstrując skuteczność mobilnej artylerii ciężkiej.
