Kamienne Kręgi w Odrach. Tajemnicze serce Borów Tucholskich

Cmentarzysko w Odrach powstało najprawdopodobniej na przełomie I i II wieku naszej ery. Historycy i archeolodzy przypisują jego budowę ludowi Gotów, który na swojej drodze wędrówki na południe Europy pozostawił wiele podobnych śladów, takich jak - dla przykładu - kamienne kręgi w Węsiorach. 

Na terenie rezerwatu znajduje się dziesięć kamiennych kręgów i około trzydzieści kurhanów – grobowców usypanych z ziemi i kamieni. 

Kręgi nie są rozmieszczone przypadkowo. Ich średnice wahają się od kilku do kilkunastu metrów, a ich układ wydaje się podporządkowany określonym zasadom, których sens do dziś pozostaje nie do końca wyjaśniony. Niektórzy badacze sugerują, że mogły pełnić funkcję miejsc kultu, kalendarzy astronomicznych lub punktów mocy o szczególnych właściwościach energetycznych.

Od wielu lat cmentarzysko w Odrach przyciąga nie tylko archeologów, ale też radiestetów, ezoteryków i poszukiwaczy różnego rodzaju anomalii. Według relacji, pomiary radiestezyjne wykazują na terenie kręgów niezwykle wysokie natężenie energii. Osoby wrażliwe na takie zjawiska mówią o wyraźnie odczuwalnych różnicach w polu energetycznym, zmianach samopoczucia, a nawet przypadkach spontanicznego "doładowania sił witalnych".

Część badaczy próbuje racjonalnie wyjaśnić te obserwacje obecnością podziemnych strumieni wodnych, które mogą wpływać na samopoczucie ludzi poprzez zmiany w polu elektromagnetycznym. Inni wskazują na specyficzny skład mineralny gleby, który może generować delikatne, ale mierzalne anomalie. Jednak dla wielu odwiedzających te naukowe wytłumaczenia nie są w stanie oddać całej atmosfery tajemniczości, jaka unosi się nad tym miejscem.

Rezerwat w Odrach to nie tylko kamienne kręgi. To również cenny fragment borów, bogaty w unikatową florę i faunę. W okolicy spotkać można liczne gatunki chronionych roślin, takich jak widłak jałowcowaty, rosiczka okrągłolistna czy wrzosiec bagienny, a także rzadkie ptaki i owady.

Sam rezerwat został utworzony w 1958 roku, obejmując powierzchnię około 17 hektarów. Dzięki temu miejsce to jest chronione przed nadmierną ingerencją człowieka, co pozwala na zachowanie zarówno archeologicznego, jak i przyrodniczego dziedzictwa tego obszaru. W ostatnich latach powstały także tablice informacyjne i ścieżki edukacyjne, umożliwiające zwiedzanie bez zakłócania struktury zabytku.

Jedna z najbardziej intrygujących hipotez dotyczących funkcji kamiennych kręgów mówi o ich związku z astronomią. Układ kamieni może wskazywać na znajomość cykli słonecznych i księżycowych przez dawnych budowniczych. Niektóre z największych kręgów mają otwarcia lub ustawienia kamieni, które – według niektórych interpretacji – odpowiadają wschodowi lub zachodowi Słońca podczas przesileń i równonocy.

Choć bezpośrednich dowodów na użycie kręgów jako obserwatoriów astronomicznych brakuje, analogie do podobnych struktur w Europie, takich jak Stonehenge, pozwalają przypuszczać, że podobne funkcje były możliwe. Badania nad astronomicznym znaczeniem kamiennych kręgów w Odrach wciąż trwają, a każda nowa teoria dodatkowo podsyca atmosferę tajemnicy.

Współczesne relacje świadków opisują w Odrach zjawiska świetlne, nagłe zmiany temperatury, a także uczucie "pulsowania" gruntu pod stopami. Niektórzy odwiedzający mówią o niepokojących snach lub uczuciu przyciągania przez niewidzialną siłę. Inni wspominają o stanach głębokiej medytacji i odmiennych stanach świadomości, które pojawiały się w obrębie największych kręgów.

Zdarzały się również przypadki zagubienia się na stosunkowo niewielkim obszarze, mimo dobrej widoczności i wytyczonych ścieżek. Choć wiele z tych zdarzeń można tłumaczyć sugestią, zmęczeniem lub specyfiką środowiska leśnego, dla wielu osób ich doświadczenia pozostają dowodem na istnienie czegoś więcej, niż jest w stanie wyjaśnić współczesna nauka.

Cmentarzysko w Odrach to unikalne miejsce łączące historię, archeologię, przyrodę i odwieczną fascynację tajemnicą. To przestrzeń, w której można poczuć oddech przeszłości, zastanowić się nad granicami naszej wiedzy o dawnych cywilizacjach i dać się ponieść atmosferze czegoś większego, co wymyka się prostym definicjom.

Dla miłośników tajemnic, pasjonatów przyrody, badaczy starożytnych kultur i poszukiwaczy niezwykłości – to punkt obowiązkowy na mapie Polski. Wizyta w Odrach pozostawia w pamięci nie tylko piękne obrazy, ale także pytania, na które być może nigdy nie znajdziemy odpowiedzi.

Jeśli szukasz miejsca, które pozwala na chwilę oderwać się od codzienności i zanurzyć w świecie pradawnych tajemnic, cmentarzysko kamiennych kręgów w Odrach będzie idealnym wyborem. Kto wie, może właśnie tam odkryjesz coś, czego nie da się zmierzyć ani wyjaśnić?

• Grochowski, Piotr: Tajemnice Kamiennych Kręgów w Polsce, Wydawnictwo Naukowe UMK, 2012.
• Błażejewski, Stanisław: Kamienne kręgi Gotów w Odrach, "Przegląd Archeologiczny", t. 38, 1990.
• Jędrychowska, Elżbieta: Polska pełna tajemnic, Wydawnictwo Bosz, 2018.
• Materiały turystyczne i naukowe Nadleśnictwa Czersk (Bory Tucholskie) dotyczące Rezerwatu "Kręgi Kamienne".