Chronotyp (rytm snu i czuwania) może wpływać na kondycję
Ten biologiczny zegar reguluje nie tylko cykle snu i czuwania, ale również szeroki zakres codziennych funkcji fizjologicznych i metabolicznych. Coraz więcej badań sugeruje, że rytm okołodobowy jest bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na zdrowie i odporność organizmu.
Nowe badanie przeprowadzone na University of Florida Health wykazało, że czas i regularność codziennej aktywności mogą być powiązane z lepszą wydolnością krążeniowo-oddechową oraz efektywnością chodu: dwoma kluczowymi wskaźnikami zdrowego starzenia się.
Starsze osoby, które odznaczały się wcześniejszymi i bardziej regularnymi wzorcami codziennej aktywności, cieszyły się lepszą kondycją serca i płuc w porównaniu do tych, których harmonogram był późniejszy lub mniej regularny.
- Od dawna wiemy, że aktywność fizyczna wspomaga zdrowe starzenie się, ale to badanie pokazuje, że znaczenie może mieć również kiedy jesteśmy aktywni - mówi dr Karyn Esser z Uniwersytetu Florydy. - Mechanizmy okołodobowe, które generują rytmy w naszym organizmie, są ważne dla naszego dobrostanu - dodaje.
W badaniu wzięło udział około 800 samodzielnych starszych dorosłych w średnim wieku 76 lat. Uczestnicy nosili opaski na nadgarstkach, które przez siedem dni monitorowały ich aktywność. Następnie przeszli testy wysiłkowe układu krążeniowo-oddechowego w celu kompleksowej oceny zdrowia serca i płuc. Jak ustalono:
- Wyraźniejsze cykle aktywności i odpoczynku - oznaczające większą aktywność w ciągu dnia względem okresu spoczynku - były związane z lepszą wydolnością krążeniowo-oddechową i efektywnością chodu.
- Wcześniejszy szczyt aktywności w ciągu dnia - czyli moment, w którym osoba była najbardziej aktywna - był powiązany z poprawą wydolności serca i płuc oraz efektywnością chodu.
- Większa regularność codziennych wzorców aktywności, np. występowanie szczytu aktywności o tej samej porze każdego dnia, również była związana z lepszymi wynikami.
Aktywność obejmuje wszystkie codzienne ruchy - chodzenie, prace ogrodowe, sprzątanie czy zakupy, a nie tylko formalne ćwiczenia.
Wewnętrzny zegar ciała pomaga zsynchronizować funkcje fizjologiczne, takie jak wydzielanie hormonów, ciśnienie krwi czy temperatura ciała, z naturalnym cyklem dnia i nocy. Zakłócenia tego rytmu, takie jak jet lag czy praca zmianowa, mogą negatywnie wpływać na sen, nastrój i sprawność fizyczną.
- Każdy z nas ma swój chronotyp - biologiczną skłonność do bycia bardziej czujnym rano lub wieczorem - i ta zmienność może odgrywać istotną rolę w naszym zdrowiu - mówi dr Esser. - Zmierzamy w kierunku przyszłości, w której zrozumienie i poszanowanie naszych indywidualnych rytmów może pomóc w prowadzeniu opieki medycznej i codziennego życia - dodaje.
Na podstawie:
Timing, consistency of activity linked to better fitness