Święto Konstytucji 3 Maja. Hołd dla demokracji i symbol wspólnoty narodowej
Co roku 3 maja Polacy w kraju i za granicą obchodzą jedno z najważniejszych świąt państwowych – rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. To dzień, który łączy w sobie dumę z dziedzictwa narodowego, refleksję nad historią oraz współczesne przywiązanie do wartości demokratycznych. W 2025 roku przypada 234. rocznica uchwalenia tego historycznego aktu – pierwszej nowoczesnej konstytucji w Europie i drugiej na świecie, po amerykańskiej.
3 maja 1791 roku Sejm Czteroletni w Warszawie przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Był to dokument przełomowy – ograniczał władzę magnaterii, wzmacniał rolę mieszczaństwa i zapewniał opiekę państwową chłopom. Fundamentem ustawy było dążenie do reformy ustroju Rzeczypospolitej i obrony jej niepodległości w obliczu narastających zagrożeń ze strony sąsiadów.
Konstytucja miała na celu modernizację państwa, przywrócenie sprawnego działania władz oraz ochronę wolności obywatelskich. Choć obowiązywała zaledwie 14 miesięcy, stała się symbolem oświeconej myśli politycznej i walki o suwerenność.
Po rozbiorach Polski przez ponad sto lat święto 3 Maja było zakazane, a pamięć o nim pielęgnowana w tajemnicy. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, Konstytucja 3 Maja została oficjalnie uznana za święto państwowe w 1919 roku. Po II wojnie światowej władze komunistyczne zniosły je, zastępując propagandowymi obchodami 1 maja. Dopiero w 1990 roku – już w wolnej Polsce – święto zostało przywrócone do kalendarza narodowych uroczystości.
Dzisiejsze obchody 3 Maja odbywają się w całej Polsce – od oficjalnych ceremonii państwowych z udziałem najwyższych władz, przez msze święte i przemówienia patriotyczne, po lokalne pikniki, koncerty i rekonstrukcje historyczne.
Choć 3 maja ma charakter patriotyczny, jego wymiar wykracza poza samą rocznicę historyczną. To również dzień przypominający o wartościach takich jak wolność, równość, odpowiedzialność i solidarność społeczna. Dla wielu Polaków to także moment, w którym symbole narodowe – flaga, hymn, godło – nabierają szczególnego znaczenia jako wyraz jedności i tożsamości.
W XXI wieku Konstytucja 3 Maja pozostaje inspiracją dla debat o roli prawa, obywatelstwa i demokracji. Choć uchwalona ponad dwa wieki temu, nadal przypomina, jak ważna jest odpowiedzialność za państwo, odwaga reform i troska o dobro wspólne.
Święto Konstytucji 3 Maja to nie tylko wspomnienie chlubnych kart historii, ale także przypomnienie o wartościach, które kształtują współczesną Polskę – demokratyczną, otwartą i zakorzenioną w tradycji wolności.
