Wikipedia traci użytkowników. Winne AI i TikTok

Powód? Coraz więcej osób korzysta z podsumowań tworzonych przez sztuczną inteligencję w wynikach wyszukiwania oraz z platform społecznościowych, takich jak TikTok, zamiast wchodzić na stronę Wikipedia.org.

Jeszcze kilka lat temu Wikipedia była jednym z najczęściej odwiedzanych źródeł informacji w sieci. Dziś sytuacja się zmienia. Jak tłumaczy Marshall Miller z Wikimedia Foundation, nowoczesne wyszukiwarki – przede wszystkim Google – coraz częściej same generują odpowiedzi na pytania użytkowników, często na podstawie treści z Wikipedii, nie kierując ich już na samą stronę.

Według badań cytowanych przez serwis Decrypt, niemal 60% wyszukiwań w Google kończy się na podsumowaniu AI – użytkownik dostaje odpowiedź, ale nie klika w źródło. W efekcie twórcy treści nie otrzymują ruchu ani wsparcia finansowego, a same projekty open source, takie jak Wikipedia, zaczynają odczuwać skutki tej zmiany.

Wikimedia Foundation ostrzega, że mniejszy ruch może oznaczać spadek liczby wolontariuszy i darczyńców, którzy od dwóch dekad budują encyklopedię.– Z mniej licznymi odwiedzinami trudniej rozwijać treści i utrzymać społeczność, która je współtworzy – napisał Miller w blogowym wpisie.

Niektórzy wydawcy idą jeszcze dalej, określając nowe praktyki big techów jako „egzystencjalne zagrożenie”. Organizacje branżowe, takie jak News/Media Alliance, zarzucają Google i innym platformom wykorzystywanie treści bez rekompensaty i bez realnej możliwości rezygnacji z indeksowania.

Według analizy firmy Graphite, w listopadzie 2024 roku niemal połowa nowych artykułów w sieci była tworzona z pomocą AI – w porównaniu do zaledwie 5% przed premierą ChatGPT. Szacunki wskazują, że w 2026 roku udział treści generowanych przez sztuczną inteligencję może sięgnąć nawet 90%.

Wikipedia już eksperymentowała z własnymi podsumowaniami AI, ale – po protestach redaktorów – projekt został wstrzymany. Teraz fundacja pracuje nad nowymi zasadami atrybucji treści, a także nad edukacją użytkowników w zakresie wspierania źródeł i sprawdzania pochodzenia informacji.

Zjawisko nie dotyczy tylko AI. Jak zauważa Miller, młodsze pokolenia coraz częściej szukają informacji w krótkich wideo na TikToku, Instagramie czy YouTubie, a nie w klasycznych serwisach tekstowych.Dlatego Wikimedia planuje wprowadzić swoje treści również na te platformy, by „dostarczać wiedzę tam, gdzie dziś przebywają ludzie”.

Miller apeluje jednak, by użytkownicy pamiętali, że „pod każdą odpowiedzią AI stoją realni ludzie”. I że bez kliknięcia w źródło nie da się utrzymać otwartej wiedzy w internecie.

Foto: Qwen3/AI.