Wnętrze tego kościoła z polskiej listy UNESCO odbiera mowę
Szukasz pomysłu na weekendową wycieczkę? Proponuję wieś Binarowa w Małopolsce, gdzie stoi być może najpiękniejszy drewniany kościół w Polsce. Nie jest duży, ale jego wnętrze odbiera mowę.
Widok od strony wschodniej
W tym artykule:
Małopolski Szlak Architektury Drewnianej zachwyci miłośników zabytków
Jesień nie nadaje się za bardzo do plażowania, ale to nie powód, by siedzieć w domu. Rześkie powietrze zachęca do wędrówek pieszych i zwiedzania zabytków naszych miast i wsi. Pięknie prezentują się o tej porze roku zwłaszcza drewniane cerkwie i kościoły, otoczone starymi drzewami, pokrytymi kolorowymi liśćmi.
W Polsce miłośnicy drewnianych zabytków nie mogą narzekać na nudę. Woj. małopolskie, śląskie i podkarpackie przecinają specjalne szlaki architektury drewnianej, łączące najciekawsze i najpiękniejsze budowle tego typu. Niektóre z tych obiektów liczą sobie setki lat i zostały wpisane na listę UNESCO.
Sam Małopolski Szlak Architektury Drewnianej liczy aż 1500 km długości i łączy 253 budowle. Jest wśród nich 125 kościołów, 50 cerkwi i 9 skansenów; 8 z tych miejsc wpisano na listę UNESCO. Oczywiście nie da się zobaczyć wszystkich budowli ze Szlaku w czasie jednej wycieczki, jednego urlopu czy nawet całych wakacji. Szlak Architektury Drewnianej to raczej wielki skarbiec pomysłów na punktowe, weekendowe wycieczki do najpiękniejszych kościołów, cerkwi, karczm, młynów i chałup, jakie zachowały się w Polsce.
Jako cel jednej z takich wycieczek proponują Binarową, wieś na pograniczu woj. małopolskiego i podkarpackiego, niecałe 2 godziny jazdy z Krakowa czy Rzeszowa. Stoi tam drewniany kościół, który w 2003 r. został wpisany na listę UNESCO. W uzasadnieniu napisano: "Najcenniejsza polichromia spośród wszystkich drewnianych kościołów Małopolski". Brzmi ekscytująco! Przekonaj się, jakie cuda można zobaczyć w Binarowej.
Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej: perełka polskiej listy UNESCO
Kościół w Binarowej stał od niepamiętnych czasów, tutejszą świątynię opisywał nawet Jan Długosz. Ta budowla jednak spłonęła w drugiej poł. XV w. Stojącą do dziś świątynię zbudowano w technice zrębowej ok. 1500 r. z drewna jodłowego, w stylu późnogotyckim. Przechodziła liczne remonty i zmiany, ale na przełomie XX i XXI w. wykonano prace renowacyjne, który w znacznym stopniu przywróciły jej oryginalny wygląd.
Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej składa się z jednej niemal kwadratowej nawy z dostawioną później Kaplicą Aniołów Stróżów i kruchtą. Z dachu wyrasta wieża zwężająca się ku górze, z tzw. izbicą, czyli pomieszczeniem na dzwony (w końcu XIX w. obok kościoła postawiono nową, murowaną dzwonnicę, na której wisi dziś jeden dzwon z XV w. i dwa nowe, z lat 60 XX w.). W środku stoją trzy ołtarze (główny pochodzi z XVII w.), bogato rzeźbione ławy, ozdobne konfesjonały i ambona, a także organy z XIX w. Jednym z najważniejszych zabytkowych elementów wyposażenia jest drewniana figura Maryi z Dzieciątkiem, wykonana w 1380 r. Co uważniejsi dostrzegą także ozdobne kowalskie okucia drzwi.
Jednak to nie detale ołtarzy czy przemyślna konstrukcja stropów zwracają największą uwagę wszystkich wkraczających do tego kościoła. Absolutnym widowiskiem są polichromie, czyli malowane zdobienia praktycznie wszystkich zakamarków wnętrza, od ścian po sufity. Na sufitach można podziwiać kolorowe motywy roślinne, na ścianach wymalowano cykle przedstawień barokowych, w Kaplicy Aniołów Stróżów podziwiać można motywy figuralne i ornamentowe. Cały kościół skrzy się od barw, wydaje tłoczny i żywy.
Niezwykłe piękno tego wnętrza zainspirowało Mirona Białoszewskiegoi do napisania wiersza "Stara pieśń na Binnarową" (1956 r.). Przytaczam fragment:
O pajęczyno kolorów!!Bogarodzica Dziewica,
złotem gotycka Maryja
nad ołtarzem płonąca
koralami u szyi,
u twego syna Gospodzina
cała Jerozolima:
na ścianie
po prawej stronie w żółtościach,
w klocach zieleni
skręcone - głowa przy głowie
orszaki wielkopiątkowe
farbami i kurzem się trzęsą
na kusych nogach.
Kyrie elejson!
Polichromie kościoła św. Michała Archanioła w Binarowej to coś, co po prostu trzeba zobaczyć choć raz w życiu. Ale jak zorganizować wycieczkę do tego miejsca? Podpowiadam poniżej.
Jak dojechać do Binarowej?
Binarowa to wieś blisko Biecza i Gorlic, położona niedaleko granicy woj. podkarpackiego (na wysokości Jasła).
Najłatwiej się tu dostać własnym samochodem.
Przejazd z Krakowa przez Tarnów (niecałe 130 km) zajmuje ok. 2 godzin, podobnie trasa południowa przez Brzesko i Ciężkowice.
Z Rzeszowa jedzie się nawet krócej, ok. 1,5 godziny (do pokonania jest nieco ponad 100 km).
Z Warszawy najszybciej jedzie się przez Rzeszów, cała podróż zajmie ok. 4 godziny (ponad 420 km).
Noclegi w Binarowej
Jeśli chcesz spędzić więcej czasu na zwiedzaniu pięknego kościoła w Binarowej lub poznawaniu innych atrakcji regionu, możesz zaplanować wycieczkę z noclegiem. W samej wsi nie ma gospodarstw agroturystycznych, ale możesz zatrzymać się w kilku miejscach w bezpośrednim sąsiedztwie. Weekend w agroturystyce w Bieczu, Lipnikach, Kobylance czy Klęczanach może kosztować nawet niecałe 300 zł za dwa noclegi dla dwojga dorosłych.
Źródła: Wikipedia, drewniana.malopolska.pl, zpe.gov.pl, Booking.com
