10 tys. pracowników w niepewności. Gigant nie potrafi się podnieść

PKP Cargo oraz związkowcy alarmują, że obecne regulacje i nierówny dostęp do infrastruktury stawiają kolej na przegranej pozycji w konkurencji z transportem drogowym.

Podkreślają, że mimo korzyści środowiskowych i bezpieczeństwa, jakie oferuje transport kolejowy, jest on systematycznie wypierany przez ciężarówki. Przykładem są kruszywa, których 80% przewozi się dziś drogami, choć kolej jest bezpieczniejsza i bardziej ekologiczna.

W odpowiedzi na tę sytuację, kolejarze w poniedziałek zorganizowali ogólnokrajowe blokady dróg, aby zwrócić uwagę rządu na negatywne skutki polityki transportowej faworyzującej transport drogowy kosztem kolejowego. Związkowcy obawiają się "wygaszania przewozów towarowych koleją", co może zagrozić zdolnościom operacyjnym spółek kolejowych.

Wskazują na wysokie koszty ponoszone przez kolej w porównaniu do niemal darmowej infrastruktury drogowej, utrzymywanej z budżetu państwa. To nierówne traktowanie, ich zdaniem, może mieć fatalne konsekwencje dla całej gospodarki.

Leszek Miętek, szef Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych, podczas jednego z protestów, nazwał działania kolejarzy "aktem desperacji". Stwierdził:

W duchu dialogu społecznego niestety nie możemy przebić się z tym, że realizowana jest polityka transportowa państwa, która zabija kolej towarową. Ofiarami tej polityki są pracownicy kolejowi.

Minister infrastruktury, Dariusz Klimczak, zapewnił, że postulaty związkowców są zbieżne z polityką resortu. Przed tygodniem powiedział PAP: "Jesteśmy w ciągłym dialogu. My też uważamy, że ilość towarów, a także liczba pasażerów przewożonych przez kolej, powinna ulec zwiększeniu."

W lipcu ubiegłego roku PKP Cargo przeprowadziło grupowe zwolnienia, w wyniku których zatrudnienie zmniejszyło się o 3665 pracowników. Obecnie spółka zatrudnia około 10 tysięcy osób. Na początku czerwca PKP Cargo ponownie ogłosiło zamiar przeprowadzenia kolejnych zwolnień grupowych, które miałyby objąć do 1041 pracowników w 2025 roku i do 1388 w 2026 roku.

Pod koniec czerwca zarząd PKP Cargo zaproponował pracownikom zrzeczenie się części przywilejów z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy na rzecz nowego systemu motywacyjnego opartego na efektywności pracy. Celem tej propozycji jest uniknięcie dalszych zwolnień grupowych.

PKP Cargo ogłosiło także, że ich sprawozdania finansowe za 2024 rok otrzymały pozytywną opinię biegłego rewidenta. Kluczowym elementem tego sukcesu było złożenie planu restrukturyzacyjnego w dniu 30 czerwca 2024 roku, co umożliwiło rewizję wcześniejszych decyzji dotyczących raportu finansowego.

PKP Cargo borykało się początkowo z odmową audytora w kwietniu 2025 roku, z uwagi na niedostateczną możliwość potwierdzenia szacunków księgowych. Jednak jak zauważył członek zarządu ds. finansowych Michał Łotoszyński, gdy tylko było to możliwe, spółka udostępniła informacje niezbędne do wydania opinii na temat sprawozdań za 2024 rok.

Dzięki dostarczeniu dodatkowych dowodów przy składaniu planu restrukturyzacyjnego, możliwe stało się wydanie nowej, pozytywnej opinii. Jak podkreślił Łotoszyński,

To otworzyło drogę do wydania nowego Sprawozdania z badania, które potwierdziło, że raporty Spółki za 2024 zawierają rzetelne i wiarygodne dane.

PKP Cargo, mimo sukcesu w uzyskaniu pozytywnej opinii audytora, nadal znajduje się w procesie restrukturyzacji. Zarząd spółki rozważa np. zastąpienie części przywilejów wynikających z ZUZP systemem motywacyjnym, co ma na celu lepsze dostosowanie struktury kosztów i zwiększenie efektywności operacyjnej.

Nowe sprawozdania audytora są planowane do przedstawienia na Zwyczajnym Walnym Zgromadzeniu 30 lipca 2025 roku, co ma kluczowe znaczenie dla przyszłych decyzji strategicznych firmy.