74% Polaków popiera system kaucyjny. Co zdecyduje o jego sukcesie?

Aż 74 proc. Polaków deklaruje zaufanie i gotowość do wdrażania systemu kaucyjnego. Pod tym względem wyróżniamy się na tle globalnej średniej (71 proc.).  Tak wynika z raportu „Global recycling habits and attitudes 2025”, przeprowadzonego w 16 krajach, w tym w Polsce, na zlecenie inicjatywy Każda Puszka Cenna (ang. Every Can Counts).

Wyniki te są zbieżne z danymi z raportu „Indeks Gotowości Kaucja.pl 2025”. W nim aż 84 proc. Polaków zadeklarowało udział w systemie kaucyjnym. Jednak warto także dodać, że co trzeci z nich stawia warunki – np. aby był on wygodny.

Oba raporty są także zgodne co do tego, która grupa wiekowa jest najbardziej przychylnie nastawiona do systemu kaucyjnego lub ma na jego temat największą wiedzę. Wbrew niektórym stereotypom, nie są to najmłodsi.

Oto jak wygląda poparcie dla systemu w badaniu przeprowadzonym dla Every Can Counts:

• Pokolenie Zet – 57 proc.
• Milenialsi – 71 proc.
• Pokolenie X – 78 proc.
• Baby Boomers – 84 proc.

Natomiast w raporcie opracowanym na zlecenie Krajowego Systemu Kaucyjnego Kaucja.pl pytano o kwestie wiedzy na temat systemu kaucyjnego. Największą wiedzą mogli pochwalić się Polacy w wieku 45-54 lata:

• Pokolenie Zet – 67,9 proc.
• Milenialsi – 70,9 proc.
• Pokolenie X – 75,5 proc.
• Baby Boomers – 73,9 proc.

Z badań wynika również, że Polacy chętniej będą angażować się selektywną zbiórkę odpadów, w tym w system kaucyjny, jeśli będzie to powiązane z systemem zachęt. W raporcie dla Every Can Counts Polacy jako trzy najważniejsze czynniki motywujące do zwiększania recyklingu wskazali m.in. na korzyści finansowe (42 proc.), sam system kaucyjny (41 proc.) i większą wygodę recyklingu (37 proc.).

Z kolei raport Kaucja.pl wskazuje, że Polacy za największe zachęty do aktywnego korzystania z systemu kaucyjnego zaliczają:

• proste zasady (w tym zwrot opakowań bez paragonów) – 51 proc.
• możliwość oddania opakowań przy okazji zakupów – 45 proc.
• punkty zbiórki, w tym recyklomaty, blisko domu lub pracy – 44 proc.
• krótki czas obsługi, czyli szybki zwrot opakowań przy kasie – 36 proc.

Największym barierami były: brak punktów zwrotu w pobliżu (56 proc.), kolejki (45 proc.), niejasne zasady (41 proc.) oraz zbyt niska kwota kaucji (34 proc.).

Powyższe dane mogą być kluczowe przy wprowadzaniu systemu kaucyjnego w Polsce w kolejnych miesiącach. Przy czym warto zwrócić uwagę na jeszcze jedno pytanie z raportu „Global recycling habits and attitudes 2025”. Ankieterzy zapytali respondentów o to, kto powinien być odpowiedzialny za gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Polacy najczęściej wskazują tu na firmy odbierające odpady (43 proc.) oraz branżę opakowaniową (37 proc.). Natomiast dopiero na trzecim miejscu pojawia się odpowiedź, że za taką gospodarkę odpowiadają konsumenci. Na dalszych miejscach jest administracja publiczna oraz handel – po 19 proc.

– W Polsce skuteczne gospodarowanie odpadami opakowaniowymi traktowane jest jako element działań systemowych, a nie indywidualny obowiązek. To podejście otwiera przestrzeń dla rozwiązań takich jak system kaucyjny, który może realnie przełożyć się na większą odpowiedzialność producentów i marek napojowych – zaznacza Paweł Wiśnioch, koordynator projektu Każda Puszka Cenna.

Zdaniem prezesa Kaucja.pl o sukcesie systemu kaucyjnego w Polsce zadecydują trzy rzeczy: bliskość, prostota i wygoda.

– Polacy są gotowi, ale nie lubią komplikacji. Jeśli kaucję da się zwrócić przy okazji codziennych zakupów, stanie się nawykiem, a nie obowiązkiem – uważa Piotr Okurowski, prezes Krajowego Systemu Kaucyjnego Kaucja.pl.

Warto pamiętać, że systemem kaucyjnym objęte są opakowania jednorazowego użytku na napoje, na których znajduje się logo systemu i wysokość kaucji. Kaucja pobierana jest w sklepie w momencie zakupu napojów, ale żeby ją odzyskać nie będzie potrzebny paragon. Można ją odzyskać w momencie zwrotu opróżnionego opakowania.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska określiło wysokość stawki kaucji w zależności od rodzaju opakowania na:

• za butelki PET o pojemności do 3 litrów – 50 groszy,
• za puszki metalowe o pojemności do 1 litra – 50 groszy,
• za butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra – 1 zł.

To również Cię zainteresuje: Nowe dotacje na mieszkania komunalne i infrastrukturę: Kto dostanie 1,3 mld zł?

Źródła: raport „Indeks Gotowości Kaucja.pl 2025”, raport „Global recycling habits and attitudes 2025”, Ministerstwo Klimatu i Środowiska

Ile Polaków jest gotowych korzystać z systemu kaucyjnego?

Aż 74% Polaków deklaruje zaufanie i gotowość do wdrażania systemu kaucyjnego, co wyróżnia nas na tle globalnej średniej wynoszącej 71%.

Jak wiek wpływa na poparcie dla systemu kaucyjnego?

Poparcie rośnie wraz z wiekiem. Najwyższe poparcie, 84%, mają Baby Boomers, a najniższe, 57%, pokolenie Zet.

Jakie czynniki motywują Polaków do uczestnictwa w systemie kaucyjnym?

Polacy wskazują na korzyści finansowe (42%), sam system kaucyjny (41%) oraz większą wygodę recyklingu (37%) jako główne motywacje do aktywnego uczestnictwa w systemie kaucyjnym.

Jakie są największe bariery dla systemu kaucyjnego w Polsce?

Największymi barierami są brak punktów zwrotu w pobliżu (56%), kolejki (45%), niejasne zasady (41%) oraz zbyt niska kwota kaucji (34%).

Jakie są stawki kaucji dla różnych rodzajów opakowań?

Kaucja wynosi 50 groszy za butelki PET do 3 litrów oraz puszki metalowe do 1 litra, i 1 zł za szklane butelki wielokrotnego użytku do 1,5 litra.