Andegawenki. Kobiety, które miały rządzić Europą
Ludwik Orleański, syn króla Francji Karola V Mądrego, miał poślubić Katarzynę Andegaweńską, by wzmocnić sojusz i pomóc w odzyskaniu tronu Neapolu. Jej nagła śmierć w 1378 roku przekreśliła te plany. Po zgonie Ludwika Andegaweńskiego jego wdowa, Elżbieta Bośniaczka, zaczęła szukać dla młodszej córki Marii innego męża niż Zygmunt Luksemburski. Dlaczego sprzeciwiła się temu związkowi – i kogo widziała u boku Marii?
Ludwik Orleański 
Długo wyczekiwane potomstwo
Ludwik Andegaweński bardzo długo czekał na potomstwo. Doczekał się go dopiero z drugą żoną i to dopiero po kilkunastu latach małżeństwa. Nie byli to jednak synowie, lecz trzy córki: Katarzyna, Maria i Jadwiga.
Przytył 30 kg w trzy miesiące. Zdecydował się na metamorfozę
Katarzyna była szykowana na dziedziczkę tronu polskiego, Maria miała panować na Węgrzech, a Jadwiga miała zostać żoną Wilhelma Habsburga. Przy czym należy zauważyć, że Habsburgowie w XIV wieku nie stanowili takiej potęgi, jaką stali się w kolejnych stuleciach.
Nagle, w 1378 roku zmarła niespodziewanie Katarzyna Andegaweńska, która po wyjściu za mąż za Ludwika Orleańskiego, miała zapewnić Andegawenom odzyskanie tronu neapolitańskiego, który utracili oni wraz z tragiczną śmiercią brata Ludwika Andegaweńskiego – Andrzeja, w 1345 roku.
Śmierci Katarzynie Andegaweńskiej mogło życzyć kilka osób. Mogła to być Joanna I – królowa Neapolu, która nie chciała dzielić się władzą z nikim. Mógł to być też cesarz Karol IV Luksemburski, który obawiał się, że przez małżeństwo najstarszej córki Ludwika Węgierskiego z Ludwikiem Orleańskim, Luksemburgowie utracą prawo do korony św. Stefana. W 1378 roku doszło do aż dwóch zgonów. Zmarł cesarz Karol IV Luksemburski oraz Katarzyna Andegaweńska.
Maria Andegaweńska – narzeczona Zygmunta Luksemburskiego
Ludwik Andegaweński zgłaszał pretensje do krajów luksemburskich, w tym do Śląska. Te roszczenia wywołały konflikt w stosunkach Luksemburgów z Andegawenami.
Aby załagodzić ten spór, obaj władcy ustalili, że syn cesarza Karola IV Luksemburskiego – Zygmunt Luksemburski ożeni się z którąś z córek Ludwika Andegaweńskiego. Wtedy jeszcze do wyboru były tylko dwie: Katarzyna i Maria.
Wkrótce Ludwik Andegaweński zaczął prowadzić negocjacje z królem Francji Karolem V Mądrym, którego syn – Ludwik Orleański miał zostać mężem Katarzyny Andegaweńskiej. W związku z tym dla Zygmunta Luksemburskiego pozostawała tylko Maria.
Ludwik Andegaweński nie był jednak w kwestii małżeństwa swojej średniej córki skory do współpracy. Nie chciał załatwić wymaganej prawem kanonicznym dyspensy. Wszelkich formalności dopełnili Luksemburgowie. Ostatecznie zgoda na ten mariaż była. Sytuacja zaczęła się komplikować po śmierci ojca Marii Andegaweńskiej – Ludwika.
Maria Andegaweńska – zabawka w rękach Elżbiety Bośniaczki
Decyzją swojego ojca – Ludwika Andegaweńskiego, Maria Andegaweńska miała zostać jego następczynią w Polsce. Polska szlachta, jeszcze przed śmiercią Ludwika złożyła przysięgę wierności Marii.
W związku z tym Zygmunt Luksemburski zaczął odbierać hołdy od poszczególnych polskich miast. Spotkało się to z oporem polskiej szlachty, która, jak podkreśla prof. Stanisław A. Sroka, widziała w Zygmuncie Luksemburskim, mimo że był to prawnuk Kazimierza Wielkiego, przedstawiciela wrogiej Polsce dynastii.
Co ciekawe, na Węgrzech, Zygmunt Luksemburski także nie był mile widziany. Elżbieta Bośniaczka – wdowa po Ludwiku Andegaweńskim miała twardy orzech do zgryzienia. Planowała zerwać zaręczyny swojej córki Marii z Zygmuntem Luksemburskim i wydać ją za niedoszłego męża Katarzyny Andegaweńskiej, czyli Ludwika Orleańskiego. Plan ten narodził się w 1383 roku.
Ludwik Orleański – niedoszły król Węgier
Syn króla Francji Karola V Mądrego – Ludwik Orleański chcąc zrealizować plan niedoszłej teściowej, wyprawił się na Węgry! Po drodze dotarła do niego informacja, że zaręczyny Marii Andegaweńskiej z Zygmuntem Luksemburskim nie tylko nie zostały zerwane, ale syn cesarza Karola IV Luksemburskiego poślubił Marię!
Na domiar złego, o tron węgierski walczyli: Zygmunt Luksemburski i Karol III z Durazzo. Wobec zaistniałej sytuacji, która radykalnie zmieniała postać rzeczy, Ludwik Orleański postanowił wycofać się z walki o tron węgierski i wrócił do Francji.
Nieudane małżeństwo
Maria Andegaweńska w osobie Zygmunta Luksemburskiego zyskiwała męża awanturnika. Przyszły cesarz nie darzył swojej pierwszej żony szacunkiem, a to przecież dzięki niej zyskał koronę św. Stefana.
Jednak ich kłótnia zakończyła się tragicznie. Roztrzęsiona Maria Andegaweńska będąc w zaawansowanej ciąży i nie zważając na swój stan, dosiadła konia i pognała przed siebie. W pewnym momencie z niego spadła. Upadek wywołał przedwczesny poród. Niestety, zarówno matka, jak i jej nowo narodzony syn, nie przeżyli tego wypadku.
Bibliografia:
- Sroka Stanisław A., Genealogia Andegawenów węgierskich, Kraków 2015.
