Bro, goat, szacun, okpa i inne. Znamy finałową dwudziestkę Młodzieżowego Słowa Roku 2025 - czas na głosowanie!

8 października oficjalnie otwarto plebiscyt, a zgłoszenia propozycji słów można było przesyłać do 5 listopada. Jurorzy analizowali propozycje pod kątem formalnym, a od 13 listopada można oddać głos na Młodzieżowe Słowo Roku z finałowej listy. Głosowanie trwa do 30 listopada.

Finałowa dwudziestka została wybrana spośród propozycji najczęściej zgłaszanych przez Internautów. Zaproponowane wyrazy i wyrażenia spełniają jednocześnie wszystkie kryteria regulaminowe. Przypomnijmy, że w skład Jury wchodzą językoznawcy zajmujący się polszczyzną młodzieży: prof. UJK dr hab. Anna Wileczek, (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), prof. dr hab. Marek Łaziński (Uniwersytet Warszawski), prof. dr hab. Ewa Kołodziejek (Uniwersytet Szczeciński), oraz Bartek Chaciński, zastępca redaktora naczelnego "Polityki". Jurorów wspiera także doradczy zespół młodzieżowy z Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży oraz przedstawiciele PWN.

Oto finałowa lista 20 słów i wyrażeń (w kolejności alfabetycznej). Definicje i przykłady użycia każdego z finałowych słów można znaleźć w Galerii Młodzieżowych Słów Roku 2024.

• 67 - idiom liczbowy o nieustalonym, kontekstowym znaczeniu (zapisywany także jako: 67, 6-7, six seven, sześć siedem) wywodzący się z utworu Skrilla "Doot Doot"; zyskał popularność dzięki wielokrotnie edytowanym klipom sportowym, zwłaszcza z udziałem koszykarza LaMelo Balla (wzrost 6'7") oraz wiralowym nagraniom chłopca krzyczącego "six-seven" i poruszającego rytmicznie rękami w górę i dół (mem "6 7 Kid"); W zależności od kontekstu 6 7 może być żartem, sygnałem radości, wyrazem ekscytacji lub tylko podtrzymywać komunikacyjny kontakt.
• brainrot - określenie specyficznych treści tworzonych przez użytkowników TikToka, którzy są nieustannie "podłączeni" do mediów społecznościowych. Słowo wywodzi się z języka angielskiego, gdzie oznacza 'gnicie mózgu' i nazywa praktykę generowania i pochłaniania treści (obrazowych lub językowych) o charakterze wyłącznie rozrywkowym, wiralowym, memicznym, niemających określonego znaczenia i celu.
• bro - 'kolega, ziomek, bliski znajomy, prawie jak brat'. Skrót angielskiego słowa "brother".
• freaky - ang. 'dziwaczny, osobliwy, trochę przerażający'; określenie używane przez młodych ludzi do opisu czegoś dziwnego, ekscentrycznego, groteskowego lub przekraczającego normy estetyczne i społeczne. Może odnosić się do osoby, stylu, zachowania, sytuacji lub treści internetowej, która zaskakuje czymś nietypowym (por. "trochę freaky", "freaky vibe", "freaky girl".
• FR - naprawdę' (skrót od ang. for real), używane twierdząco lub ironicznie ('no naprawdę?'), również w znaczeniu 'zgadzam się', czasem w formie 'fr fr'.
• goat - najlepszy/ najlepsza w jakiejś dziedzinie, ktoś niepokonany, nie do pobicia'. Słowo jest skrótem ang. Greatest Of All Time, czyli mistrz wszech czasów. Początkowo występowało w kontekstach sportowych, dziś często jest po prostu określeniem kogoś wyjątkowego, bardzo dobrego w jakiejś dziedzinie. Zapisywane czasem jako G.O.A.T., występuje także w angielskiej przymiotnikowej formie "goated" w analogicznym znaczeniu oraz w polskim zdrobnieniu "goacik", a nawet wraz z emoji kozy (ang. goat oznacza właśnie kozę).
• klasa - wyraz aprobaty i pozytywnej oceny; występuje przede wszystkim w tytule filmików "Klasa czy obciach" zamieszczanych w mediach społecznościowych. Wartościowanie pozytywne wyrazu klasa nie jest nowe, wywodzi się prawdopodobnie od wyrażenia "pierwsza klasa".
• lowkey - trochę, subtelnie, po cichu, do pewnego stopnia, stonowany'. Zapożyczenie z angielskiego, gdzie oprócz low-key istnieje także potoczne high-key 'intensywny'. Używany do wyrażania powściągliwych, stonowanych opinii. Oba połączenia angielskie pochodzą z terminologii fotograficznej i muzycznej.
• okpa - trwałe połączenie międzynarodowego wyrazu aprobaty OK oraz polskiego pożegnania pa, wymawiane jako okpa/ okejpa/ okipa lub z dodatkiem łącznika to [okejtopa/ okitopa]; Wyrażenie to jest zapisywane często bez spacji.
• skibidi - słowo pozbawione znaczenia, wyrażające jedynie emocje mówiącego. Używane, by zasygnalizować - w zależności od kontekstu - że coś jest atrakcyjne, ciekawe, śmieszne, dziwne, pokręcone, ogólnie super.
• slay - (z ang. slay - 'niszczyć, gromić') świetnie, znakomicie, doskonale; określenie czegoś, co robi wrażenie albo wyrażenie podziwu dla kogoś, kto wyróżnia się atrakcyjnym wyglądem lub jakąś umiejętnością. Czasem bywa też pochwałą sposobu wykonania czegoś.
• szacun - skrót od słowa szacunek, używany wyłącznie w mianowniku jako samodzielna wypowiedź wyrażająca podziw i uznanie.
• Szponić/szpont - słowo używane albo z dezaprobatą: robić coś niewłaściwego, złego, szkodliwego, igrać z czymś, wygłupiać się, cwaniaczyć, albo z podziwem: robić coś ciekawego, szalonego, organizować coś, flirtować. Występowało niegdyś także w gwarach miejskich i języku przestępczym ze znaczeniem 'kombinować, intrygować, powodować nieporozumienia'. Rzeczownik szpont odnosi się w zależności od kontekstu do m.in. 'zamieszania, wydarzenia, błędu lub triku'.
• tuff - trudny, ciężki (ang. tough), dziś częściej 'atrakcyjny, imponujący, fajny', szczególnie na TikToku. Występuje w kontekstach modowych (np. 'tuff spodnie', 'megatufiaste spodnie'), ale nie tylko (np. 'giga tuff' o nowej płycie Dawida Podsiadły). Słowo jest używane czasem także ironicznie.
• twin - osoba, z którą czujemy silną więź i podzielamy upodobania; idealnie dopasowany partner, najlepszy przyjaciel / przyjaciółka'. Wyraz zapożyczony z języka angielskiego, gdzie oznacza 'bliźniaka'. Może być żartobliwym synonimem slangowych określeń, takich jak "bestie", "BBF", "bro" czy "braciak".

Młodzieżowe Słowo Roku to plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Jest przedsięwzięciem popularyzującym język polski wśród młodzieży, zapoczątkowanym w 2016 roku w ramach projektu Słowa klucze i programu Narodowego Centrum Kultury "Ojczysty - dodaj do ulubionych".

Plebiscyt ma na celu wyłonienie najciekawszych i najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń. To dla nas okazja do zabawy językiem polskim i refleksji nad ciągłymi zmianami, które w nim zachodzą. Zależy nam, by plebiscyt wywoływał pozytywne emocje i przebiegał w przyjaznej atmosferze oraz z zachowaniem zasad etykiety i etyki. Przykładamy dużą wagę do tego, aby reguły wyboru zwycięskiego słowa były jak najbardziej przejrzyste i zrozumiałe dla wszystkich.

Młodzieżowe Słowo Roku nie musi być nowe, slangowe ani najczęściej używane w danym roku.

Zgodnie z zasadami plebiscytu, jest ono wyłaniane w dwóch etapach:

1) do pierwszego etapu plebiscytu może być zgłaszone każde słowo. Następnie Jury w składzie: Anna Wileczek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) (przew. Jury), Ewa Kołodziejek (Uniwersytet Szczeciński), Marek Łaziński (Uniwersytet Warszawski), Bartek Chaciński ("Polityka") dokonują analizy zgłoszeń;
2) do drugiego etapu głosowania przechodzą najczęściej zgłaszane w pierwszym etapie słowa, które jednocześnie są zgodne z regulaminem. W drugim etapie prezentujemy listę finałowych słów, spośród których głosami internautów wyłonimy zwycięskie słowo.

Przewidzieliśmy także dodatkową kategorię - Nagrodę Jury, która pozwoli wskazać najciekawsze zdaniem jurorów słowo wraz z definicją. Kapituła zwróciła uwagę m.in. na istotność tematu oraz kreatywność języka w opisywaniu rzeczywistości.

W poprzednich plebiscytach do współpracy zaprosiliśmy młodzież szkolną. Jury na etapie analizy zgłoszeń, skonsultowało się z młodymi przedstawicielami Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży UJK.