Coś bardzo niepokojącego dzieje się w polskich firmach

Lipcowe badanie Polskiego Instytutu Ekonomicznego pokazuje wyraźną zmianę w percepcji barier prowadzenia działalności gospodarczej. Na pierwszym miejscu znalazły się koszty pracy – wskazało je aż 70% firm, o 2 punkty procentowe więcej niż w czerwcu. To niepokojący sygnał o presji płacowej, która z miesiąca na miesiąc coraz bardziej doskwiera przedsiębiorstwom.

Rosnące koszty zatrudnienia dotykają niemal wszystkie sektory, ale szczególnie silnie odczuwają je firmy z branży TSL. W transporcie, spedycji i logistyce aż 77% firm wskazało właśnie ten element jako główną barierę działania. Wysokie koszty pracy w tej branży mogą być efektem m.in. deficytu kierowców i presji płacowej w kontekście konkurencji z zachodnimi firmami.

Drugą najczęściej wskazywaną barierą działalności w lipcu pozostaje niepewność sytuacji gospodarczej. Odsetek firm, które uznają ją za poważną przeszkodę, wynosi 56%. To jednak spadek aż o 4 punkty procentowe miesiąc do miesiąca, co może świadczyć o stopniowym oswajaniu się przedsiębiorców z trudnymi warunkami makroekonomicznymi.

Najbardziej niepewność odczuwają firmy produkcyjne – aż 62% z nich wskazało ją jako główną barierę. To zrozumiałe, biorąc pod uwagę niestabilność cen surowców, zmienność zamówień i możliwe napięcia w globalnych łańcuchach dostaw.

Nowym, bardzo istotnym zjawiskiem w lipcowym badaniu PIE jest awans niedoboru pracowników do czołówki problemów. Wskazało na niego aż 51% firm, co oznacza wzrost o 4 punkty procentowe względem czerwca. To pierwszy raz, kiedy brak kadr znalazł się wśród trzech najważniejszych barier prowadzenia działalności w Polsce.

Problem ten najmocniej uderza w sektor budowlany – aż 63% firm budowlanych wskazuje niedostępność pracowników jako jedną z głównych przeszkód. W tej branży braki kadrowe przekładają się bezpośrednio na opóźnienia realizacji projektów i wzrost kosztów.

Po kilku miesiącach nieustannego wzrostu obciążeń związanych z energią, firmy raportują lekką poprawę. Ceny energii jako barierę wskazuje 50% przedsiębiorców – to spadek o 3 punkty procentowe w porównaniu z czerwcem. Możliwe, że to efekt letnich spadków zużycia oraz stabilizacji cen na rynku hurtowym.

Z kolei zatory płatnicze wciąż stanowią istotną przeszkodę dla 46% firm, choć to również wynik o 1 punkt procentowy niższy niż miesiąc wcześniej. Warto jednak zaznaczyć, że w niektórych branżach problem ten nadal ma dużą skalę – w TSL aż 54% firm zgłasza zatory jako istotną barierę działania.

Wśród mniej dotychczas eksponowanych problemów rosną koszty finansowania oraz niedostępność produktów. W lipcu koszty finansowania wskazało 29% badanych firm – o 1 punkt procentowy więcej niż w czerwcu. To sygnał, że wysokie stopy procentowe i ograniczona dostępność kredytów coraz silniej wpływają na codzienne funkcjonowanie firm.

Niedobór towarów i komponentów zyskał na znaczeniu szczególnie w handlu. W tej branży aż 29% przedsiębiorstw wskazuje ten problem – to więcej niż średnia dla całego rynku, która wyniosła 20% (wzrost mdm o 3 punkty procentowe). Możliwe, że to efekt nieregularnych dostaw i problemów z importem niektórych grup towarowych.

W lipcu szczególnie niekorzystnie wypada branża TSL. Firmy z tego sektora nie tylko najczęściej skarżą się na koszty pracy (77%), ale też odczuwają silne skutki zatorów płatniczych (54%) oraz rosnących kosztów finansowania (35%). Przedsiębiorstwa z tej branży funkcjonują w warunkach ogromnej presji kosztowej, ograniczonego popytu i wysokiej konkurencji.

Branża budowlana zmaga się przede wszystkim z niedoborem pracowników (63%), co w połączeniu z rosnącymi kosztami pracy i materiałów może znacząco ograniczyć tempo nowych inwestycji. W handlu z kolei najbardziej widocznym problemem jest niedostępność produktów – aż 29% firm wskazuje na ten czynnik jako istotną przeszkodę.

Źródło: PIE