Dąbrowa Górnicza: Park Militarno-Historyczny "Reduta" w innej odsłonie

Park Militarno-Historyczny "Reduta" został otwarty dla zwiedzających w 2013 roku, dzięki zaangażowaniu pracowników Muzeum Miejskiego Sztygarka, wielu dąbrowskich firm oraz wolontariuszy - pasjonatów militariów. Pierwszym eksponatem parku był czołg T-34, pochodzący ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Pojazd został wyremontowany i uruchomiony, stanowiąc niewątpliwą atrakcję różnych imprez militarnych.

W kolejnych latach dołączały inne pojazdy, działa, haubice, pojawił się nawet samolot odrzutowy MIG 21. Części z nich już nie ma, zostały m.in. wymienione z innymi muzeami na kolejne rodzaje sprzętu wojskowego, dołączają także inne "nowości".

Nowa odsłona Parku Militarno-Historycznego "Reduta" oparta będzie o trzy główne filary. To Dąbrowa Górnicza i przemysł zagłębiowski w machinie wojennej III Rzeszy, wkroczenie Armii Czerwonej i dzieje regionu w czasach PRL oraz Huta Katowice w 1980 roku i podpisanie Porozumienia Dąbrowskiego.

- Znany dotychczas układ Parku Militarno-Historycznego Reduta zmienił swój wygląd. To wszystko prezentowane będzie w ramach ekspozycji "Zagłębie Dąbrowskie w okowach totalitaryzmu 1939 - 1980". Zwróciliśmy elementy wypożyczone z Krakowa, a więc m.in. rakietę, a teraz całość oparta jest o nasze zbiory - mówi Sebastian Kosakowski, zastępca dyrektora Muzeum Miejskiego Sztygarka w Dąbrowie Górniczej.

Można więc będzie zobaczyć transporter opancerzony SKOT, opisany i pomalowany dokładnie w takich barwach, kiedy wykorzystujące ten sprzęt jednostki wojskowe pojawiły się w 1980 roku. Jest star 660 oraz znany już spod kopalni ćwiczebnej Sztygarka osinobus, który obecnie przemalowany został w barwy cywilne i wygląda dokładnie tak, jak stary, które woziły pracowników do Huty Katowice.

- Po środku parku mamy dwie ciekawostki. Wóz zabezpieczenia technicznego (WZT-2) na podwoziu czołgu T-55 oraz czołg T-55. Dokładnie taki, jakie wykorzystywane były w trakcie pacyfikacji Huty Katowice. Oba pojazdy są w pełni sprawne, jeżdżą, a ich możliwości będzie można zobaczyć w trakcie otwarcia naszej ekspozycji - podkreśla Sebastian Kosakowski.

Cały układ nowego Parku Militarno-Historycznego Reduta ma swój początek przy pozostałościach pomnika Żołnierza Zwycięzcy, potem możemy zobaczyć odwzorowane okopy i umocnienia niemieckie z czasów II wojny światowej na linii B2, pojawiło się też popiersie marszałka Koniewa. To właśnie jego imię w czasach PRL nosiły Techniczne Zakłady Naukowe w Dąbrowie Górniczej.

Po wielu latach światło dzienne ujrzał znów pomnik Aleksandra Zawadzkiego, generała dywizji ludowego Wojska Polskiego, dwukrotnego wiceprezesa Rady Ministrów, pomysłodawcy i inicjatora budowy Pałacu Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej, którego imię nosiła dąbrowska kopalnia.

Jego pomnik został odsłonięty w dąbrowskim parku w śródmieściu w 1979 roku, a w 1990 roku został zdemontowany. Przeleżał wiele lat w różnych miejscach, m.in. na terenie nieczynnej kopalni Paryż oraz w MZUiM-ie. Teraz znalazł swoje miejsce wśród eksponatów, przypominających o totalitaryzmach.

Ostatnia część ekspozycji prezentuje okres, kiedy rodziła się "Solidarność", podpisane zostało Porozumienie Dąbrowskie w Hucie Katowice, aż do czasów, kiedy nasz kraj wyzwolił się z dominacji ZSRR.

- Ważnym punktem będą wydarzenia w Hucie Katowice w 1980 roku, czyli podpisanie Porozumienia Dąbrowskiego, zwanego też Porozumieniem Katowickim. Strajki, porozumienia, stan wojenny. To znajdzie swoje odzwierciedlenie na nowej ekspozycji. Zaprezentujemy m.in., serię zdjęć, które otrzymaliśmy od jednego z mieszkańców Dąbrowy Górniczej, a które wykonał w czasie przejazdu kolumny czołgów i transporterów przez miasto. To były pojazdy 10 Sudeckiej Dywizji Pancernej, które jechały do Huty Katowice. Dotychczas te fotografie nie były jeszcze prezentowane. Przygotowany zostanie też film na temat tamtych wydarzeń - mówi Arkadiusz Rybak, dyrektor Muzeum Miejskiego Sztygarka.

Nowa ekspozycja w Parku Militarno-Historycznym Reduta przy Muzeum Miejskim oficjalnie zostanie zaprezentowana dąbrowskiej młodzieży 12 września o godzinie 11. Potem, o godzinie 17, odbędzie się oficjalna inauguracja parku w odmienionej formie.

Harmonogram:

• godz. 10.00 - otwarcie wystawy stałej pt. "Zagłębie Dąbrowskie w okowach totalitaryzmów 1939 - 1989" - Park Militarno - Historyczny "Reduta" przy Muzeum Miejskim Sztygarka ul. Legionów Polskich 69 (wstęp wolny)
• godz. 17.00 Otwarcie wystawy stałej pt. "Zagłębie Dąbrowskie w okowach totalitaryzmów 1939 - 1989" - Park Militarno - Historyczny "Reduta" przy Muzeum Miejskim Sztygarka ul. Legionów Polskich 69 (wstęp wolny)
• godz. 17.30 konferencja popularno-naukowa pt. "W drodze po Wolność i Godność" skierowana do osób dorosłych, siedziba Muzeum Miejskiego Sztygarka, ulica Legionów Polskich 69 (wstęp wolny) /spotkanie z uczestnikiem wydarzeń z sierpnia 1980 roku w Dąbrowie Górniczej, wykład profesora Dariusza Nawrota (Instytut Zagłębia Dąbrowskiego) - "Porozumienie Dąbrowskie 1980. Geneza i przebieg", wykład Mariusza Stefaniaka (Muzeum Miejskie Sztygarka) - "Ocalić od zapomnienia. Działania Muzeum Miejskiego "Sztygarka" na rzecz upowszechniania wiedzy o Porozumieniu Dąbrowskim 1980"

Od soboty 13 września Park Militarno-Historyczny "Reduta" w nowej odsłonie można będzie odwiedzać o każdej porze dnia. Ekspozycja w formie edukacyjnej ścieżki historycznej przy Muzeum Miejskim Sztygarka, przy ul. Legionów Polskich 69, jest ogólnodostępna.

Cały teren parku został doświetlony, pojawiły się nowe ławki. Będzie więc można dowiedzieć się więcej o historii miasta i regionu, samodzielnie zwiedzić przygotowana na nowo wystawę, a przy okazji odpocząć. Planowane są także lekcje muzealne.