Głóg – kwiaty, owoce i funkcja „żywego muru”

W starożytnym Rzymie był poświęcony Janusowi – bogu wszelkich początków, opiekunowi drzwi, bram i mostów. Gałązka głogu zatknięta w oknie chroniła dzieci przed nocnymi strzygami. Głóg służył za mieszkanie elfów, dlatego w dawnych czasach w Niemczech wplatano w gałęzie głogu włosy i skrawki tkanin, aby zachęcić elfy do dobrych uczynków na rzecz darczyńcy. Kołyski z drewna głogu chroniły dzieci przed podmianą przez złe wróżki.

W wierzeniach Celtów głóg był drzewem wróżek, miejscem spotkań istot z innego świata. Słowianie wiązali każde niedomaganie ze złymi duchami, dlatego dzieci skłonne do chorób, kąpano w wywarze z głogu. Gałązki głogu odstraszały czarownice – nie mogły przejść nocą przez próg domu, aby rzucić zły urok, ponieważ pokłułyby się o wiszące na ścianie ciernie. Sadzenie głogu na miedzach pomagało rolnikom chronić zbiory przed szkodnikami. Udane plony zapewniało palenie wiosną w ogniskach ciernistych gałęzi głogu.

Najczęściej spotykany u nas głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna) lub dwuszyjkowy (Crataegus laevigata) jest wysokim krzewem lub kilkumetrowej wysokości drzewem o szerokiej, gęstej koronie. Chociaż występuje w warunkach naturalnych, z powodzeniem może pełnić funkcje dekoracyjne w każdym ogrodzie. Istnieją ku temu liczne powody, na przykład:

• Głóg (Crataegus spec.) ze swoimi ciemnozielonymi, klapowanymi liśćmi, białymi, aromatycznymi kwiatami i szkarłatnymi owocami stanowi efektowną ozdobę ogrodu. Pachnące kwiaty pojawiają się od maja do czerwca. Liście przebarwiają się jesienią na kolor żółtopomarańczowy, częściowo ciemnoczerwony.
• Krzew lub niewielkie drzewo głogu ma pokrój zwarty i zaokrąglony, i doskonale nadaje się do roli solitera albo do tworzenia żywopłotu. Oprócz formy rozgałęzionego, krzaczastego krzewu, głóg może rosnąć też jako drzewo z niewielką koroną.
• Głóg oferuje owadom, ptakom i innym ogrodowym zwierzętom schronienie i pokarm.
• Głóg należy do roślin leczniczych – jego kwiaty, liście i owoce pomagają w chorobach serca i regulują ciśnienie krwi. Wspomagają przepływ krwi i wzmacniają układ krążenia.

Głóg rośnie szybko, a przyrost rzędu 25 cm do 45 cm w ciągu roku jest czymś normalnym. Bez przycinania może tworzyć zapory do 3 m szerokości, ale też bez problemu daje się formować w żywopłoty o szerokości jednego metra lub mniej.

Gęsty jak z laurowiśni i bardziej ochronny niż z ostrokrzewu, ponieważ liczne kolce sprawiają, że żywopłot z głogu jest dla niepożądanych gości nie do przebycia. Każdy zastanowi się dwa razy, zanim podejmie próbę sforsowania takiego ogrodzenia. Inne zalety żywopłotu z głogu, to:

• Nie musicie się specjalnie zastanawiać, czy stanowisko w ogrodzie będzie odpowiednie. Głóg dostosuje się do każdej gleby, pod warunkiem, że miejsce będzie słoneczne lub półzacienione i bez zastoju wody.
• Głóg ukorzenia się głęboko, jest odporny na wysokie temperatury i dobrze znosi letnie okresy suszy - niewątpliwa zaleta przy nasilających się upałach.
• Jako swobodnie rosnący żywopłot, można łączyć głóg ze świdośliwą i budleją.
• Rośliny należą razem z ostrokrzewem do wyjątków, które owocują nawet w przycinanej formie – oczywiście słabiej, niż rośliny swobodnie rosnące.
• Oprócz pięknych kwiatów głogi mają również wspaniałe przebarwienie liści jesienią.

• Pora sadzenia i odległości

Sadzonki głogu można kupić w doniczkach albo z odkrytą bryłą korzeniową. Najlepszą porą do sadzenia głogu jest okres od początku października. Sadzonki kontenerowe można w zasadzie sadzić przez cały sezon bez mrozu, jednak miesiące letnie są dla sadzonek żywopłotowych o wiele za gorące i za suche.

Odstępy między sadzonkami zależą od ich wielkości, z reguły sadzi się trzy-cztery sztuki na metrze, a małych sadzonek – do pięciu. Trzeba też zwracać uwagę na minimalną odległość od sąsiedniej działki: przy wysokości żywopłotu do dwóch metrów jest to najczęściej 50 cm.

• Przygotowanie gleby i sadzenie

Podczas kopania dołków pod sadzonki należy umieścić rośliny w wodzie, aby korzenie mogły ją wchłonąć. Dołki kopie się zwykle co 30-40 cm, a w przypadku dłuższych żywopłotów z sadzonek z odkrytym systemem korzeniowym, wykopuje się ciągły rowek.

Podczas sadzenia korzenie nie powinny być załamane ani wygięte. Trzeba sadzić rośliny na tej samej głębokości, na jakiej rosły na szkółce.

• Dołki wokół sadzonek trzeba wypełnić, ziemię ucisnąć i sadzonki obficie podlać.

Posadzonym roślinom należy pozwolić rosnąć swobodnie przez dwa lata, a następnie po kwitnieniu skrócić nowe przyrosty o połowę. Należy pamiętać o rękawicach i ubraniu ochronnym, aby uniknąć ostrych kolców.

Żywopłot formowany z głogu należy przycinać dwa razy w roku – na początku czerwca i pod koniec lipca. Nowe przyrosty skraca się o jedną trzecią. Aby zapewnić bokom odpowiednią ilość światła, należy tworzyć przekrój trapezoidalny – zwężający się ku górze. W razie potrzeby można żywopłot głogowy odmłodzić w październiku.