Gryka: Idealna roślina na poplon, która pomoże odkazić glebę

Gryka ma niekwestionowany pozytywny wpływ na glebę. Poprawia jej strukturę, żyzność i właściwości fitosanitarne. Jako roślina poplonowa przyczynia się do rozluźnienia gleby, zwiększenia zawartości materii organicznej i poprawy napowietrzenia, ale o szczegółach za chwilę.

Gryka (Fagopyrum esculentum), potocznie jest zwana hreczką, należy do rodziny rdestowatych (dwuliściennych), ale ze względu na sposób uprawy zaliczana jest do zbóż, wyjaśnia Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w jednym z e swoich poradników.

Uprawa gryki jest korzystna dla gleby i kolejnych roślin, zwłaszcza w płodozmianie zbożowym. Działa ona fitosanitarnie, co oznacza, że poprawia zdrowotność stanowiska. Między innymi, redukuje występowanie nicieni w glebie, podaje Śląski ODR.

Gryka to skuteczny sposób na ograniczenie liczby pędraków. Kiedy chwasty są usunięte z pola, a gryka zostaje zasiana, pędraki nie mając innej pożywki, zaczynają żerować na jej korzeniach. Korzenie te zawierają toksyczne dla szkodników związki, takie jak taniny. Ważne jest, aby pamiętać, że choć gryka nie zabija pędraków od razu, to jej długotrwałe działanie zaburza ich rozwój.

Sianie poplonu to praktyka rolnicza, która przynosi wiele korzyści, zarówno dla gleby, środowiska, jak i samego gospodarstwa. Poplony to rośliny uprawiane między głównymi uprawami, często po zbiorze plonu głównego, a przed siewem kolejnego.

Grykę na poplon najlepiej siać do połowy sierpnia. To ciepłolubna roślina, która szybko rośnie, więc nawet po późno zbieranych roślinach zdąży wytworzyć sporą biomasę. Opóźnianie siewu po sierpniu może ograniczyć jej wzrost.

Gryka potrzebuje temperatury gleby powyżej 10°C do kiełkowania i jest wrażliwa na przymrozki. Na poplon sieje się ją zazwyczaj w ilości 60-70 kg/ha, na głębokość 2-4 cm, w dobrze przygotowaną i wilgotną glebę.

Po pierwsze, poplon poprawia strukturę i żyzność gleby. Na czym to polega?

• Wzbogaca w materię organiczną. Poplony dostarczają do gleby dużej ilości biomasy, która po przyoraniu rozkłada się i zwiększa zawartość materii organicznej. To kluczowy element dla żyzności gleby, poprawiający jej zdolność do zatrzymywania wody i składników odżywczych.
• Poprawia strukturę gleby. System korzeniowy poplonów spulchnia glebę, tworząc kanały, które ułatwiają przenikanie wody i powietrza. Dzięki temu gleba jest lepiej napowietrzona, co sprzyja rozwojowi mikroorganizmów glebowych.
• Chroni przed erozją. Pokrywa roślinna tworzona przez poplony chroni glebę przed działaniem wiatru i deszczu, zmniejszając ryzyko erozji wodnej i wietrznej, zwłaszcza na glebach lekkich i nachylonych.
• Zwiększa aktywność biologiczną. Rozkładająca się materia organiczna i obecność korzeni poplonów stymulują rozwój pożytecznych mikroorganizmów glebowych, takich jak bakterie i grzyby, które odgrywają kluczową rolę w obiegu składników odżywczych.

Po drugie, rośliny wysiane na poplon zatrzymują i udostępniają składniki odżywcze:

• Zapobiega wymywaniu składników. Poplony działają jak "pułapka" dla azotu i innych składników mineralnych, które po zbiorze plonu głównego mogłyby zostać wymyte w głąb gleby, a następnie do wód gruntowych. Rośliny te pobierają te składniki, zatrzymując je w swojej biomasie.
• Udostępnia składniki kolejnym uprawom. Po przyoraniu poplonów, zgromadzone w nich składniki odżywcze są stopniowo uwalniane i stają się dostępne dla kolejnych roślin uprawnych. Szczególnie cenne są poplony z roślin bobowatych (motylkowych), które dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi wiążą azot atmosferyczny, wzbogacając w niego glebę.
• Redukuje nawożenie mineralne. Dzięki recyklingowi składników odżywczych i wiązaniu azotu, siew poplonów może przyczynić się do zmniejszenia potrzeby stosowania nawozów mineralnych, co przekłada się na oszczędności finansowe i korzyści ekologiczne.

Kolejną zaletą jest zwalczanie chwastów dzięki temu, że gęsta pokrywa roślinna tworzona przez poplony skutecznie zagłusza chwasty, ograniczając ich rozwój i rozmnażanie.

Podsumowując, siew poplonów to inwestycja w zdrowie gleby i długoterminową produktywność gospodarstwa. To praktyka zgodna z zasadami zrównoważonego rolnictwa, która przynosi korzyści ekonomiczne i środowiskowe.

Co więcej, poprawia strukturę gleby i zwiększa zawartość materii organicznej w glebie, sprzyja lepszemu zatrzymywaniu wody, co jest szczególnie ważne w okresach suszy. Uprawa poplonów zwiększa różnorodność gatunkową roślin na polu, co sprzyja rozwojowi pożytecznych owadów i innych organizmów. Kwitnące poplony mogą stanowić cenne źródło pokarmu dla pszczół i innych zapylaczy.

Trzeba kupić nasiona, jednak na niewielkich powierzchniach działkowych koszty są symboliczne. Większy wydatek czeka rolników, jeśli obsiewają całe hektary.

W przypadku bardzo bujnego poplonu, szczególnie jeśli został on wysiany późno i nie zdążył się dobrze rozłożyć, może on utrudniać jesienną orkę lub inne zabiegi uprawowe przed siewem kolejnej uprawy. Może to prowadzić do zapychania się maszyn i pogorszenia jakości uprawy.

Niektóre gatunki poplonów mogą być żywicielami dla szkodników lub patogenów, które mogą następnie przenosić się na kolejne uprawy. Dlatego warto wybierać rośliny o właściwościach fitosanitarnych, jak gryka.