Jesteśmy malinową potęgą na świecie, a jednak coś tu niepokoi
Malinowym zagłębiem jest województwo lubelskie
W ubiegłym roku odnotowano produkcję malin w Polsce na poziomie 77 tysięcy ton, podczas gdy 10 lat temu przekraczała ona 100 tysięcy ton.
Maliny: kocham i rozumiem. W Polsce uwielbiamy te owoce
Po truskawkach i porzeczkach, maliny stanowią trzeci pod względem wielkości upraw gatunek owoców jagodowych w Polsce, a ich udział w krajowych zbiorach owoców jagodowych w 2024 roku wyniósł 16%. Maliny cieszą się dużą popularnością ze względu na swoje wyjątkowe walory smakowe i zdrowotne. Są spożywane zarówno na surowo, jak i w postaci przetworzonej, jako mrożonki, konfitury, dżemy, kompoty czy soki. W Polsce w rejestrze roślin znajduje się 20 zarejestrowanych odmian malin.
Owoce malin wyróżniają się bardzo dobrymi wartościami odżywczymi. Zawierają duże ilości witamin C, E, B1, B2, B6, a także
- kwas foliowy,
- potas,
- wapń,
- fosfor,
- magnez,
- żelazo.
Ponadto, w malinach występują kwasy organiczne, takie jak kwas cytrynowy, jabłkowy i salicylowy, a także ponad 100 różnych olejków eterycznych.
Produkujemy najwięcej malin w całej UE, choć to wymagająca uprawa
Polska jest liderem na rynku malin w Unii Europejskiej, odpowiadając za 44% wspólnotowej produkcji. Innymi znaczącymi producentami w UE są Portugalia (z 20% udziałem) oraz Hiszpania (z 17% udziałem).
Według Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, maliny należą do roślin, których uprawa jest stosunkowo wymagająca. Aby uzyskać obfite plony o wysokiej jakości, konieczne są znaczne nakłady finansowe, m.in. na budowę tuneli foliowych i systemów nawadniania.
Dane z Biura Analiz i Strategii KOWR wskazują na spadek zarówno powierzchni upraw, jak i produkcji tych owoców w Polsce. W 2016 roku plantacje malin zajmowały 29,3 tys. hektarów, a zbiory wyniosły 129 tys. ton. Natomiast w ubiegłym roku, powierzchnia upraw zmniejszyła się do 19,3 tys. hektarów, a zbiory spadły do 77 tys. ton. W latach 2016-2024 średnia wydajność z hektara wahała się od 2,6 do 6,9 ton.
Większość plantacji malin znajduje się w województwie lubelskim, które w latach 2016-2024 odpowiadało za 71-83% krajowej produkcji. Znacznie mniejsze uprawy malin występują w województwach: mazowieckim, zachodniopomorskim i podkarpackim.
Polskie maliny mają swoją markę. Kupują je głównie Niemcy
Duża część polskich malin przeznaczana jest na eksport. W latach 2016-2024, eksport świeżych owoców stanowił od 7 do 15% zbiorów, natomiast malin mrożonych od 40 do 62%. Mrożonki są sprzedawane przez cały rok, podczas gdy większość eksportu świeżych malin przypada na okres od lipca do października.
W ubiegłym roku Polska wyeksportowała 7,3 tys. ton świeżych malin. Głównym odbiorcą były Niemcy, do których trafiło 3,5 tys. ton (48% całkowitego wolumenu eksportu). Ważnymi kierunkami eksportu były również
- Niderlandy,
- Włochy,
- Czechy,
- Szwecja,
- Belgia.
Eksport malin mrożonych w latach 2016-2024 wahał się w przedziale od 40 tys. do 60 tys. ton. Największym importerem w tym okresie były Niemcy, które sprowadzały od 16 tys. do 21,5 tys. ton, co stanowiło 33-40% polskiego eksportu tych owoców. Znaczne ilości mrożonych malin trafiały także do Francji i Niderlandów.
Importujemy maliny, mimo że mamy swoje
Mimo że Polska jest znaczącym eksporterem, również importuje maliny. W 2024 roku, głównym dostawcą świeżych malin były Niderlandy, z których sprowadzono 1,5 tys. ton owoców (27% całkowitego importu). Znaczące ilości świeżych malin przywieziono także z Mołdawii, Maroka, Niemiec oraz Hiszpanii.
Import malin mrożonych w latach 2016-2024 kształtował się na poziomie od 8 tys. do 33 tys. ton. W 2024 roku, dominującym kierunkiem importu była Ukraina, z której dostarczono 20,4 tys. ton malin (63% całkowitego importu). Znaczące ilości mrożonek sprowadzano również z Serbii, Niemiec, Maroka i z Czech.
