Konin: Mural społeczny. Poznaj sylwetki ostatnich kandydatów

Koncepcja muralu zakłada pokazanie postaci w „warholowskim” stylu. W ramach konińskiego projektu wybrano 12 postaci związanych z Koninem — 6 kobiet i 6 mężczyzn. Poniżej przedstawiamy kolejnych czworo kandydatów, którzy znaleźli się na tej liście.

Frania Beatus – żydowska działaczka ruchu oporu w getcie warszawskim, uczestniczka powstania w getcie warszawskim, urodzona w 1926 r. w Koninie. Deportowana wraz z rodziną z Konina na południe Polski. W październiku 1942 r., w przededniu likwidacji getta w Ostrowcu Świętokrzyskim, uciekła do Warszawy. Tam była aktywistką Droru i łączniczką Żydowskiej Organizacji Bojowej ze stroną aryjską. Przewoziła członków ŻOB-u do getta warszawskiego z innych gett Generalnego Gubernatorstwa. Przed i w czasie powstania w getcie była pierwszą łączniczką Icchaka Cukiermana. 12 maja 1943 r., na wieść o upadku powstania, popełniła samobójstwo.

Janina Komornicka – polska pedagog, działaczka społeczna, oświatowa i feministyczna, podporucznik Brygady Syndykalistycznej podczas powstania warszawskiego. Urodziła się w 1881 r. jako córka Adama Komornickiego i Laury z Bartschów. W 1884 r. wraz z rodzicami przeniosła się do Konina. W 1899 r. ukończyła gimnazjum w Warszawie. Już od czasów gimnazjalnych angażowała się w działalność Związku Młodzieży Polskiej „Przyszłość” i Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, była członkinią Związku Patriotycznego i Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej. W 1902 r., wraz m.in. ze Stefanią Esse, założyła w Koninie dwuklasową pensję żeńską. W 1907 r. organizowały także Szkołę Handlową żeńską. Prowadziła również tajne nauczanie w zakresie języka polskiego i historii. Po wybuchu I wojny światowej jej szkoła zakończyła działalność, a ona sama podjęła pracę w gimnazjum męskim. W latach 1919–1926 pracowała w Białymstoku jako nauczycielka w Państwowym Gimnazjum Żeńskim, a następnie jako referent ds. oświaty pozaszkolnej w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Białymstoku. Prowadziła także wykłady z historii i języka polskiego w ramach Uniwersytetu Powszechnego. Była współorganizatorką i przewodniczącą Związku Zawodowego Nauczycielstwa Polskich Szkół Średnich. Od 1926 r. pracowała w Lublinie. Była członkiem Zarządu Głównego Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych w Lublinie, wizytatorem szkół w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Lublinie, a następnie kierownikiem Wydziału Szkół Powszechnych tegoż kuratorium. Podczas II wojny św. zaangażowała się w działalność Związku Syndykalistów Polskich, gdzie była członkiem Rady Naczelnej i Rady Programowej. Brała także udział w tajnym nauczaniu i kolportażu podziemnej prasy. Podczas kolportażu uległa wypadkowi, w wyniku którego straciła nogę – inne źródła podają jednak informacje o utracie ręki. Mimo podeszłego wieku i niepełnosprawności brała udział w powstaniu warszawskim w 104 Kompanii Syndykalistów, a następnie jako podporucznik Brygady Syndykalistycznej. Używała pseudonimu „Janina Kosmowska”. Zmarła w 1947 r.

Doktor Piotr Janaszek – lekarz, specjalista ortopedii i rehabilitacji, harcmistrz ZHP, społecznik i publicysta. Urodził się 21 kwietnia 1947 r. w Poznaniu. Podczas studiów w Akademii Medycznej w Poznaniu współtworzył Drużyny „Nieprzetartego Szlaku” przy Klinice Ortopedycznej w Poznaniu, realizując formę rehabilitacji poprzez obozy harcerskie. Po uzyskaniu dyplomu rozpoczął pracę w Szpitalu Powiatowym w Koninie, gdzie stworzył Oddział Rehabilitacji Dziecięcej, Poradnię Zaopatrzenia Ortopedycznego, Oddział Wojewódzki Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem oraz jeden z pierwszych w Polsce Warsztatów Terapii Zajęciowej. Od 1981 r. organizował w Koninie Ogólnopolskie Przeglądy Filmów „Żyją wśród nas”, poświęcone problemom osób z niepełnosprawnościami. Był twórcą nowatorskiego Ośrodka Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Mielnicy, gm. Skulsk. W 1989 r. stworzył w Koninie Fundację Mielnica, przy której uruchomił dwa Warsztaty Terapii Zajęciowej, zakład pracy chronionej, przychodnię rehabilitacyjną, Klub Sportowy Osób Niepełnosprawnych „Spartakus”, Ośrodek Kształcenia Instruktorów Terapii Zajęciowej, Hostel dla Matki z Dzieckiem Niepełnosprawnym, a także redakcję kwartalnika „Warsztat Terapii Zajęciowej” oraz „Wiadomości Mielnickich”. Organizował też pierwsze Ogólnopolskie Olimpiady Umiejętności Osób Niepełnosprawnych „Abilimpiada” (w Koninie) oraz pobyty osób niepełnosprawnych w Szwecji, Holandii, Czechach, Francji, Niemczech oraz w USA. Zginął w wypadku samochodowym 6 grudnia 1998 r. w okolicach Bardzinka.

Kazimierz Gmerek – urodził się 10 lutego 1949 r. Geograf, pasjonat podróży, znawca meteorologii. Pracę w I Liceum Ogólnokształcącym w Koninie rozpoczął w 1972 r. Przez 44 lata wykształcił ponad 15 tysięcy uczniów. Zarażał młodzież miłością do pieszych wędrówek i odkrywania świata. W 2016 r. przeszedł na emeryturę, ale nie przestał podróżować i uczyć. W portalu LM.pl prezentował prognozę pogody, podczas której „przemycał” geograficzne ciekawostki i wyjaśniał zjawiska meteorologiczne. Zmarł 17 marca 2022 r. W październiku 2023 r. został patronem sali geograficznej w I LO, a tablicę pamiątkową odsłonięto podczas zjazdu absolwentów z okazji 160-lecia szkoły.

Sylwetki pozostałych kandydatów dostępne są TUTAJ i TUTAJ. Ze wszystkich wybierzemy wspólnie 6 osób, które znajdą się na muralu. Głosowanie na portalu LM.pl ruszy 22 września. Społeczny mural powstanie 7 października, a do malowania zaprosimy wszystkich mieszkańców.

Pomysłodawcą akcji jest Mateusz Dryjer z XC Studio Kreatywne, który realizuje projekt artystyczny LNW – Lokalny Narrator Wizualny. Zakłada on interakcję z mieszkańcami danego miejsca w obszarze kultury. Głównym jego celem jest oddziaływanie obrazem, a także przybliżanie historii tych miejsc, gdzie stworzony zostaje mural. Każde miejsce ma swoją historię, związane z nią symbole, ludzkie losy, budowle, faunę i florę, a także smaki, zapachy, kolory. Te elementy składają się na to, co dla LNW jest najistotniejsze – mogą one budować tożsamość regionu bądź danego miejsca. Tych walorów często nie są świadomi sami mieszkańcy, którzy nie zdają sobie sprawy z bogactwa ich codziennego otoczenia. Obraz więc może być nośnikiem eksponującym te walory. Jednocześnie może skłaniać do refleksji, a także być pretekstem do spotkania się ze swoją tożsamością.