Mak na święta tylko z rejestrem. Zasady są twarde, a limity zaskakują
Mak siewny jest określany również jako mak ogrodowy, lekarski lub oleisty. To jeden z najdawniej znanych i uprawianych przez człowieka gatunków, mający za sobą tysiące lat historii. Pomimo upływu czasu, mak nie stracił na znaczeniu i wciąż odgrywa istotną rolę w sferze gospodarczej, leczniczej i symbolicznej.
W tym artykule:
Maku nie posiejesz jak marchewki. To uprawa kontrolowana
Według rejestru upraw prowadzonego przez ARiMR, uprawa maku zajmowała w 2025 roku 131,72 hektarów. To duży spadek w porównaniu z areałem uprawy z 2020 roku, gdy wynosił 475,06 ha.
Napięcie na polskiej prawicy. Człowiek Nawrockiego uderza w Brauna
Nie każdy i nie na dowolnej powierzchni może posiać mak. Rządowy serwis informacyjno-usługowy dla przedsiębiorców wyjaśnia, że mak jest rośliną, której uprawa jest rejestrowana. Jeśli ktoś chce zabrać się za jego uprawę, najpierw musi uzyskać wpis do rejestru producentów maku.
Zgodnie z polskimi przepisami, uprawa maku jest dozwolona pod pewnymi ściśle określonymi warunkami i celami, a prowadzenie jej wymaga spełnienia konkretnych wymogów formalnych.
Legalna uprawa maku wymaga wpisu
W Polsce mak może być uprawiany w dwóch podstawowych wariantach, w zależności od jego rodzaju i przeznaczenia. Uprawa maku innego niż niskomorfinowy (czyli odmian o wyższej zawartości alkaloidów) jest dopuszczalna jedynie na potrzeby przemysłu farmaceutycznego oraz nasiennictwa.
Z kolei mak niskomorfinowy jest przeznaczony wyłącznie na cele spożywcze (w tym na potrzeby własne) oraz na cele nasiennictwa. Rolnicy mogą przeznaczyć na uprawę maku niskomorfinowego na własne potrzeby spożywcze maksymalnie 1 hektar rocznie. Mak z własnej uprawy niskomorfinowej może być również przetwarzany we własnym zakresie zarówno na potrzeby konsumpcyjne, jak i nasiennictwa.
Wymogi dla prowadzących uprawę
Uprawę maku mogą prowadzić zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorcy. Kluczowym wymogiem jest uzyskanie wpisu do rejestru maku, który jest prowadzony przez właściwego dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Istnieją jednak wyjątki, które uniemożliwiają prowadzenie tego rodzaju działalności. Uprawy maku nie mogą zakładać podmioty, które wcześniej dopuściły się nielegalnej uprawy maku, konopi lub krzewu koki, a także te, które popełniły przestępstwo polegające na zaborze w celu przywłaszczenia środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych, mleczka makowego lub słomy makowej.
Warto pamiętać o dodatkowych obowiązkach przy uprawie maku innego niż niskomorfinowy: podmiot musi posiadać pomieszczenie zabezpieczone przed kradzieżą makówki.
Wniosek o wpis do rejestru maku należy złożyć przed rozpoczęciem prowadzenia działalności, czyli obowiązkowo przed planowanym wysiewem nasion.t
KOWR skontroluje producenta maku w zakresie zgodności danych zawartych w rejestrze maku ze stanem faktycznym.
7 maja 2022 r. zaczęły obowiązywać przepisy, dzięki którym prowadzenie uprawy oraz skupu maku i konopi włóknistych stało się łatwiejsze. Zniesiono m.in. obowiązek corocznego uzyskiwania zezwolenia na uprawę czy coroczną rejonizację uprawy maku i konopi włóknistych w drodze uchwał sejmików województw.
Uprawa maku zaczyna się wiosną i kończy latem
Mak uprawny, znany również jako mak lekarski (Papaver somniferum L.), to roślina jednoroczna z rodziny makowatych, której historia uprawy sięga starożytności. Wiele krajów europejskich, w tym Polska, wykorzystuje mak w produkcji na potrzeby przemysłowe, lecznicze i spożywcze.
Nasiona maku charakteryzują się różnorodnością kolorów, które mogą obejmować odcienie białe, żółte, niebieskie, szaroniebieskie, czarne, a nawet różowe. Barwa nasion jest uzależniona od formy i odmiany maku, a także od stopnia ich dojrzałości.
Mak siewny jest rośliną jarego siewu. Siew przeprowadza się możliwie najwcześniej wiosną (marzec-kwiecień), gdy tylko można wejść w pole, aby gleba była już wystarczająco ciepła, ale przed nadejściem suszy.
Zbiór przeprowadza się po osiągnięciu pełnej dojrzałości, gdy łodygi i makówki (torebki nasienne) są suche i twarde. Zwykle ma to miejsce od lipca do sierpnia, po przekwitnięciu. Wymaga gleb żyznych, próchniczych, średnio ciężkich, o odczynie najlepiej obojętnym lub lekko zasadowym (pH 6,0-7,0). Najlepiej czuje się na stanowiskach w pełni słonecznych.
