Nauczyciel pracuje w piątek po Bożym Ciele. Nie ma czerwcówki

Boże Ciało, przypadające w 2025 roku na czwartek 19 czerwca, jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Jednak dzień następny – piątek 20 czerwca – nie jest już świętem. To oznacza, że z punktu widzenia przepisów oświatowych nauczyciele (podobnie jak inni pracownicy) nie mają tego dnia automatycznie wolnego.

Choć wiele szkół ogłasza wtedy tzw. dzień dyrektorski, który zwalnia uczniów z zajęć dydaktycznych, nauczyciele nadal mogą zostać zobowiązani do pracy – szczególnie w formie zajęć opiekuńczo-wychowawczych. Decyzję o organizacji pracy tego dnia podejmuje dyrektor szkoły, który – zgodnie z przepisami – może zarządzić dyżury dla nauczycieli.

Wielu nauczycieli liczy na długi wolny weekend, nazywany czerwcówką, jednak wszyscy będą mogli zorganizować wyjazd czy odpocząć w zaciszu domu. Zdarza się, że mimo braku lekcji, część kadry pedagogicznej pełni w szkole dyżury świetlicowe lub opiekuje się dziećmi, których rodzice nie mogą wziąć wolnego.

Jak wynika z relacji nauczycieli, zazwyczaj dyrektor robi rozpiskę i np. nauczyciel, który pełnił dyżur w czasie przerwy świątecznej, teraz ma wolne. Ale ktoś musi zająć się dziećmi, bo choć nie ma lekcji, to szkoła zapewnia dzieciom opiekę.

– W tym roku mam dyżur w świetlicy w piątek po Bożym Ciele. Nie ma mowy o żadnym długim weekendzie. Będę od rana do popołudnia z grupką dzieci, które przyjdą do szkoły, bo ich rodzice pracują – mówi Anna, nauczycielka ze szkoły podstawowej w woj. mazowieckim.

Takie sytuacje są powszechne zwłaszcza w placówkach podstawowych, gdzie dzieci są młodsze i wymagają opieki w czasie, gdy szkoła formalnie nie prowadzi lekcji. W liceach i technikach podobne dyżury należą raczej do rzadkości.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dzień dyrektorski nie jest dniem wolnym dla nauczycieli w rozumieniu Karty Nauczyciela czy Kodeksu pracy. Nauczyciel nie przebywa wtedy na urlopie, a pozostaje w gotowości do pracy lub wykonuje zadania zlecone przez dyrektora. Dyżury w świetlicach, opieka nad dziećmi czy inne obowiązki są wówczas pełnoprawnym czasem pracy.

Jak podkreślają prawnicy, dyrektor nie ma obowiązku organizowania zajęć opiekuńczych, ale ma taką możliwość. Jeżeli uzna, że należy zabezpieczyć opiekę dla dzieci – nauczyciele muszą się stawić w pracy.

– Dni dyrektorskie są okresem wolnym od zajęć dydaktycznych dla uczniów. Zasada ta nie może mieć jednak wpływu na przebieg zajęć opiekuńczo-wychowawczych organizowanych w przedszkolu, a także na czas pracy pracowników - zarówno nauczycieli, jak i pracowników niepedagogicznych. Obowiązkiem dyrektora oraz nauczycieli jest zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa i opieki w przedszkolu. Skrócenie dnia pracy jest w takiej sytuacji niedopuszczalne, ponieważ nie przewiduje tego żaden przepis prawa, a poza tym stanowiłoby to oczywiste naruszenie jednego z najistotniejszych obowiązków dyrektora przedszkola – wyjaśnia Dariusz Skrzyński, ekspert ds. prawa oświatowego.

Choć uczniowie cieszą się długim weekendem, nauczyciele niekoniecznie mają wolne w piątek po Bożym Ciele. Decydujący głos należy do dyrektora szkoły, który może – ale nie musi – udzielić pedagogom dnia wolnego. W przeciwnym razie, nauczyciel spędzi ten dzień na dyżurze, zapewniając opiekę dzieciom, które pojawią się w szkole.

Nauczyciele, którzy pracują np. w szkołach prywatnych i nie obowiązuje ich Karta Nauczyciela, a Kodeks pracy również nie mają dnia wolnego w piątek po Bożym Ciele, chyba że pracodawca podejmie inną decyzję. Tacy nauczyciele mogą jednak skorzystać z urlopu wypoczynkowego, a tym samym zyskać prawo do wolnego dnia.