Podlaskie: Szpitale czekają na pieniądze za nadwykonania

Przedstawiciele pracodawców z sektora ochrony zdrowia w województwie podlaskim zgłosili poważne obawy dotyczące kondycji finansowej lokalnych szpitali i przychodni. W stanowisku z 10 lipca 2025 roku wskazują na pogłębiający się kryzys, który może zagrozić bezpieczeństwu zdrowotnemu mieszkańców regionu.

- System ochrony zdrowia w Polsce wymaga pilnych działań naprawczych, które zapewnią jego stabilność, dostępność, wysoką jakość świadczeń oraz bezpieczeństwo zdrowotne obywateli - podkreśla Eugeniusz Muszyc, wiceprzewodniczący Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Białymstoku.

Według dokumentu, placówki medyczne w województwie podlaskim zmagają się z kilkoma kluczowymi problemami. Najważniejszym z nich są niewystarczające środki finansowe na finansowanie ochrony zdrowia - szpitale otrzymują zbyt mało na świadczenia gwarantowane przez NFZ, wynagrodzenia pracowników czy nadwykonania świadczeń limitowanych i nielimitowanych.

Sytuacja jest na tyle poważna, że dotyczy największych placówek w regionie. Jan Kochanowicz, dyrektor Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku, informuje o nadwykonaniach na poziomie około 100 milionów złotych na półmetku roku.

- Mówimy o około 100 milionach złotych. To obejmuje różnice pomiędzy kontraktem a faktycznymi opłatnościami za świadczenia. Lipiec jeszcze nie jest rozliczony, więc sytuacja może się zmienić" - wyjaśnia dyrektor Kochanowicz.

Największy problem stanowią programy lekowe, gdzie różnica wynosi ponad 56 milionów złotych, a łącznie z diagnostyką towarzyszącą - ponad 72 miliony złotych. Znaczne kwoty dotyczą również protezoplastyk stawów, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (ponad 8 milionów złotych), a także dializ, medycyny nuklearnej, kardiochirurgii i udarów mózgu.

- Największą składową są leki i programy lekowe. Dalej protezoplastyki, AOS i inne świadczenia. Na ten moment nie ograniczamy dostępu do świadczeń, ale jeśli sytuacja się nie zmieni, będziemy zmuszeni do ograniczeń, przede wszystkim w planowych hospitalizacjach i zabiegach" - zaznacza dyrektor białostockiego szpitala. "Będziemy to robić tak, by nie wpłynęło to na bezpieczeństwo pacjentów. Priorytet będą mieli pacjenci onkologiczni i w stanach nagłych – dodaje dyrektor Kochanowicz.

Problem nie dotyczy tylko bieżącego roku. Z poprzednich lat pozostały zaległości - na przykład w pakiecie onkologicznym DILO około 5 milionów złotych, w dializach, medycynie nuklearnej czy kardiochirurgii po kilka milionów złotych w każdej kategorii.

- Na razie pracujemy bez ograniczeń, ale musimy rozważać kolejne kroki w zależności od dalszych decyzji płatnika. Mamy zapowiedzi pewnych wyrównań, jednak trudno dziś przesądzać, jak się to ostatecznie zakończy - podkreśla dyrektor Kochanowicz.

W mniejszych placówkach sytuacja również budzi niepokój. Waldemar Kwaterski, dyrektor szpitala w Sejnach, czeka na decyzje dotyczące nadwykonań wartych łącznie około 1,6 miliona złotych - z czego około 1,2 miliona złotych dotyczy świadczeń limitowanych, a pozostałe 400 tysięcy złotych to świadczenia nielimitowane, obejmujące między innymi tomografię czy wydawanie legitymacji.

- Czekamy na decyzję, mają być do końca tego miesiąca. Wypłaty zapewne pojawią się później - mówi dyrektor Kwaterski. - Nadwykonania nie wpływają obecnie na dostępność świadczeń ani bieżące funkcjonowanie. Ale każdy pieniądz jest bardzo potrzebny, żeby wykonać pracę - dodaje.

Doświadczenia z poprzednich lat nie napawają optymizmem.

- W zeszłym roku dostaliśmy około 70 procent wartości nadwykonań. Bywały też lata, że wypłacano całość - szczególnie w okresie covidowym - przypomina dyrektor sejneńskiego szpitala. Jak podkreśla, nie ma już zaległości z lat ubiegłych - wszystkie zostały uregulowane.

Szpitale w województwie podlaskim na granicy bankructwa. Brakuje pieniędzy na podwyżki dla medyków

Podlaski Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia odniósł się do informacji o trudnej sytuacji finansowej szpitali w regionie. Jak poinformowała rzeczniczka oddziału Izabela Przewłocka, świadczenia nielimitowane zrealizowane dla dzieci i młodzieży za I kwartał 2025 roku zostały już opłacone. Obecnie trwa przygotowanie aneksów do umów dotyczących:

• zrealizowanych pozostałych nadwykonań świadczeń nielimitowanych za I kwartał br.,
• zrealizowanych świadczeń w zakresie leków w programach lekowych i chemioterapii za I kwartał br.,
• wprowadzenia w życie rekomendacji prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT), związanych m.in. z ustawą o minimalnym zasadniczym wynagrodzeniu niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych.

– Płatności wynikające z umów odbywają się na bieżąco. Fundusz niezwłocznie przekazuje środki po podpisaniu aneksów i wystawieniu przez placówki rachunków – zapewnia Przewłocka. Dodaje, że NFZ ściśle monitoruje realizację umów i dba o optymalne wykorzystanie środków publicznych, by zapewnić pacjentom dostępność do świadczeń.

Strona pracodawców zwróciła się do rządu, Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia o pilne działania naprawcze. Wśród głównych postulatów znalazły się racjonalizacja nakładów na ochronę zdrowia zapewniająca rzeczywiste pokrycie kosztów świadczeń zdrowotnych oraz powrót do oddzielnych transz finansowych przypisanych do konkretnych pracodawców.

Branża medyczna domaga się także realizacji podwyżek wynagrodzeń pracowników medycznych zgodnie z ustawą z 26 maja 2022 roku oraz udrożnienia wyceny świadczeń zdrowotnych poprzez bieżącą analizę kosztów ich realizacji.

Kolejne postulaty obejmują stworzenie skutecznych mechanizmów stabilizacji finansowej dla szpitali zadłużonych oraz poprawę zarządzania systemem ochrony zdrowia na poziomie regionalnym i centralnym.

- Stoimy na stanowisku, iż system ochrony zdrowia w Polsce wymaga pilnych działań naprawczych - podkreśla Eugeniusz Muszyc. Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego w Białymstoku deklaruje gotowość do współpracy z wszystkimi zainteresowanymi stronami w celu wypracowania trwałych rozwiązań dla poprawy sytuacji w ochronie zdrowia.