Polski król poślubił szwagierkę. Papież nie protestował
Zygmunt III Waza głęboko przeżył śmierć ukochanej żony Anny Habsburżanki, matki Władysława IV. Żałoba ogarnęła nie tylko króla, lecz cały dwór. W geście przywiązania do zmarłej monarchini Zygmunt ożenił się z jej siostrą Konstancją – która z ciotki królewicza stała się jego macochą.
Ciotka i macocha w jednym
W chwili śmierci matki przyszły król Polski Władysław IV Waza miał zaledwie 3 lata. Zatem zapewne niezbyt dobrze pamiętał swoją biologiczną matkę. Zapewne nie miał problemu z tym, że teraz jego ciotka będzie jego macochą. Groteskowości tej sytuacji dodawał fakt, że ciotka, a teraz macocha była starsza od swojego siostrzeńca i pasierba o 7 lat!
Małżeństwo Zygmunta III Wazy z rodzoną siostrą pierwszej żony układało się bardzo dobrze. Pierwszy z Wazów na polskim tronie był jedynym królem, który miał dwa szczęśliwe małżeństwa. I to mimo to, że początkowo, królewskie otoczenie niezbyt przychylnie patrzyło na ten związek. Głównie dlatego, że małżeństwo z siostrą zmarłej żony było uznawane za związek kazirodczy.
Oprócz tego szlachta wykazywała sporą niechęć do Niemców, a także do ruchów kontrreformacyjnych, których Habsburgowie byli zwolennikami. Głównym przeciwnikiem tego małżeństwa był ksiądz Piotr Skarga. Twierdził on, że ślub z siostrą zmarłej żony będzie grzechem nawet wtedy, gdy zostanie na niego wydana dyspensa papieska. Skarga zagroził nawet, że gdy do tego ślubu dojdzie to duchowny poda się do dymisji.
Król Zygmunt III Waza początkowo przyjął tę rezygnację, ale jednocześnie odwołał się do generała zgromadzenia, z którego ów ksiądz pochodził. Przełożony księdza Skargi nakazał duchownemu, aby ten nie zajmował żadnego stanowiska w kwestii małżeństwa króla Zygmunta III Wazy z Konstancją Habsburżanką, ponieważ ostateczna decyzja w sprawie tego mariażu i tak będzie należała do papieża.
Ślub ze szwagierką to grzech?
Małżeństwo króla Zygmunta III Wazy z siostrą zmarłej żony popierał papież Klemens VIII, lecz wkrótce w 1605 roku zmarł. Wojewoda krakowski Mikołaj Zebrzydowski, który był wrogi królowi uznał, że nagły zgon Ojca Świętego był spowodowany popieraniem tego grzesznego związku. Na szczęście następca Klemensa VIII papież Paweł V również był zwolennikiem małżeństwa Zygmunta III Wazy z Konstancją Habsburżanką.
Przeciwnikiem tego mariażu był natomiast Jan Zamoyski. Na sejmach w latach 1603 i 1604 groził on królowi Zygmuntowi gniewem bożym, jeśli poślubi Konstancję Habsburżankę, a prymas Jan Tarnowski odgrażał się: "ja całą szlachtę wsadzę na koń i nie dopuszczę tej Rakuszanki przystępu do kraju".
Zygmunt III Waza nic sobie nie robił z tych gróźb. Rozesłał listy na różne dwory europejskie z informacją, że planuje poślubić jedną z sióstr zmarłej żony. Nagle okazało się, że w sukurs polskiej szlachcie... przyszedł szwagier Konstancji Habsburżanki, król Hiszpanii Filip III Habsburg. Chciał on wydać szwagierkę za księcia Toskanii. Innego zdania była jednakże żona Filipa III, Małgorzata Habsburg. Popierała ona kandydaturę Zygmunta III Wazy na męża dla swojej siostry. Za tym związkiem była również matka przyszłej polskiej królowej – Maria Anna Bawarska, dla której król Polski był wymarzonym zięciem.
W związku z tym do ślubu Zygmunta III Wazy z jego szwagierką doszło. Świadkiem tych rokowań był zapewne królewicz Władysław, przyszły król Polski – Władysław IV Waza, dla którego ciotka stała się również macochą!
Polecamy również: Zygmunt III Waza bardzo kochał swoją pierwszą żonę – Annę Habsburżankę. Królowa była matką jego starszego syna – Władysława IV Wazy. Monarchini zyskała również sympatię poddanych, dlatego nagła śmierć Habsburżanki, która nastąpiła w 1598 roku, pogrążyła w żałobie nie tylko owdowiałego monarchę, lecz także cały dwór królewski. Zygmunt III Waza postanowił, z sympatii do zmarłej żony... poślubić jej rodzoną siostrę! Konstancję Habsburżankę. Tak oto, z ciotki stała się dla młodego królewicza.... macochą
Opiekuńcza macocha
Konstancja Habsburżanka, odkąd przyjechała do Polski, opiekowała się swoim 10-letnim pasierbem Władysławem. Nauczycielem królewicza był Zygmunt Kazanowski, który uczył go wojskowości.
Oprócz tego przyszły król Polski Waza znał historię, ale także wiele innych dyscyplin, z których nauki pobierał od Gabriela Prewencjusza. Młody Władysław interesował się plastyką i muzyką.
W 1607 roku Konstancja Habsburżanka urodziła pierwszego syna. Dano mu na imię Jan Kazimierz. Chłopiec zmarł jednak kilka dni po porodzie. W 1609 roku urodził się kolejny syn, któremu również dano na imię Jan Kazimierz – na cześć zmarłego w dzieciństwie brata. To był oczywiście przyszły król Polski – Jan II Kazimierz Waza.
Mimo opiekuńczości względem królewicza Władysława, jego macocha miała chytry plan. Chciała doprowadzić do pominięcia swojego pasierba w sukcesji polskiego tronu. Liczyła na to, że zostanie on królem Szwecji lub obejmie tron w Moskwie. Tak się jednak nie stało, a monarchini zmarła w wyniku udaru mózgu, którego doznała w 1631 roku.
Król Zygmunt III Waza bardzo przeżył śmierć drugiej żony, popadł w depresję i zaniemógł. W ostatnich chwilach życia, kiedy był sparaliżowany i bełkotał, była przy nim obecna Urszula Meierin, która pełniła funkcję ochmistrzyni dworu zarówno pierwszej, jak i drugiej żony Zygmunta III Wazy.
Król Zygmunt zmarł 30 kwietnia 1632 roku w wieku 68 lat i po 45 latach rządów nad Wisłą. Z pogrzebem jego drugiej małżonki – Konstancji Habsburżanki czekano aż do śmierci króla i wówczas odbył się pogrzeb ich obojga.
