Szopienice: "Nie sposób przejść obok nich obojętnie". Ogród Niewiniątek od dekady wzbudza kontrowersje

Są zarówno dziwne, jak i niewinne. Wszystkie postaci charakteryzują się surowym wyglądem. Nie mają ubrań, a ich jajowate głowy i twarze bez wyrazu wzbudzają niepokój. Choć stoją cały czas w tym samym miejscu, zdawać by się mogło, że dokądś zmierzają.

22 rzeźby wykonane z barwionej żywicy epoksydowej to projekt Sylwestra Ambroziaka. Od 2015 roku instalację można podziwiać w katowickich Szopienicach przy ulicy Bednorza, a jej część płynnie przechodzi na teren Browaru Mokrskich.

Zdania na ten temat są zdecydowanie podzielone. Na ulicy można usłyszeć, że oszpecają już i tak niezbyt urokliwą dzielnicę. Internauci również nie szczędzą w słowach: "szkaradne, wstrętne, wzbudzające niepokój i odrazę", "usunąć je jak najszybciej!" To tylko niektóre przykłady reakcji ludzi, którzy napotkali na swojej drodze szopienickie potworki. Ale nie brakuje także zwolenników sztuki niekonwencjonalnej, zaskakującej i zmuszającej do myślenia: ,,fenomenalne!" - pisze jeden z nich, "robi wrażenie!" - dodaje inny.

- Nie sposób przejść obok nich obojętnie - komentuje kobieta na ulicy. Co do tego chyba wszyscy są zgodni.

Nie jest jasno powiedziane, co symbolizują niewiniątka z ulicy Bednorza. Jedna z teorii mówi, że instalacja nawiązuje do tzw. "ołowianych dzieci" - ofiar epidemii ołowicy, z którą mierzyli się mieszkańcy Szopienic w latach 70. XX wieku. Wówczas problem ten dotknął mieszkających w pobliżu Huty Metali Nieżelaznych "Szopienice", a objawy zaczęto dostrzegać nawet u najmłodszych. Ołowica prowadziła do zaburzeń układu nerwowego i kostnego. Dzieci, na skutek zatrucia ołowiem, rodziły się zdeformowane i borykały się z licznymi problemami przez resztę życia. Sprawa była owiana zmową milczenia, choć ofiar na Górnym Śląsku nie brakowało.

Według drugiej teorii niewiniątka symbolizują Eurosieroty. Na skutek masowych wyjazdów Polaków za granicę w celach zarobkowych najbardziej ucierpiały ich dzieci. Były pozostawiane pod opieką innych członków rodziny, a często nawet same sobie. Rzeźby wyglądające na zagubione w otaczającym je świecie mogą nawiązywać do problemów, z jakimi zmagają się sieroty na skutek migracji rodziców.

Rzeźbiarz i rysownik Sylwester Ambroziak od lat tworzy niekonwencjonalne projekty inspirowane sztuką prymitywną i ludową. Jego styl charakteryzuje uproszczenie i zbrutalizowanie kształtów, a także przerysowanie proporcji, co widać również w Ogrodzie Niewiniątek. Dzięki figurom lalek konfrontuje nieograniczoną dziecięcą wyobraźnię z brutalną rzeczywistością.

Ile osób, tyle opinii, ale jedno jest pewne: nie sposób nie zwrócić uwagi na te dziwne stworzenia. Ich niewinne twarze winne są tysięcy spojrzeń, zatrzymań i komentarzy każdego dnia. Jak na sztukę przystało, instalacja wzbudza w odbiorcach emocje i skłania do refleksji.