Trzynastka 2026. Sprawdzamy, ile naprawdę wpłynie na konto

Zasada jest prosta: trzynasta emerytura jest równa emeryturze minimalnej obowiązującej od 1 marca danego roku. Tak określa to ustawa o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym, a potwierdza Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Skoro więc prognozy zakładają, że po waloryzacji w marcu 2026 r. najniższa emerytura wzrośnie z 1878,92 zł do ok. 1970,98 zł brutto, to dokładnie taka kwota ma trafić do seniorów jako trzynasta emerytura brutto.

W praktyce najważniejsza jest oczywiście kwota "na rękę". Część portali przyjmuje, że od trzynastki nie są potrącane składki emerytalne i rentowe, ale naliczana jest 9-procentowa składka zdrowotna, a podatek PIT zależy od łącznych dochodów emeryta w ciągu roku. Na tej podstawie w wyliczeniach pojawia się orientacyjna kwota około 1600-1620 zł netto przy minimalnej emeryturze - to mniej więcej tyle, ile realnie może zasilić konta seniorów w 2026 roku.

Wysokość trzynastej emerytury nie bierze się z sufitu - jej fundamentem jest coroczna waloryzacja świadczeń. Rządowe prognozy mówią o wskaźniku na poziomie ok. 4,8-4,9 proc. w 2026 roku, co potwierdzają zarówno wyliczenia Ministerstwa Finansów, jak i analizy ekonomiczne różnych redakcji. To mniej niż rekordowe podwyżki z czasów wysokiej inflacji, ale wciąż na tyle dużo, by utrzymać realną wartość emerytur.

Zmienia się także sama konstrukcja waloryzacji - większy ma być udział realnego wzrostu płac (do 35 proc.), co w teorii ma lepiej chronić dochody seniorów w latach, gdy wynagrodzenia rosną szybciej niż ceny. To właśnie dzięki temu mechanizmowi minimalna emerytura podskoczy w 2026 roku do ok. 1970,98 zł brutto, a wraz z nią automatycznie urośnie wartość trzynastki.

Trzynasta emerytura jest świadczeniem powszechnym - przysługuje wszystkim osobom, które na dzień wypłaty mają prawo do jednego ze świadczeń długoterminowych, m.in. emerytury, renty, renty rodzinnej, świadczenia przedemerytalnego czy emerytury rolniczej. Nie ma tu kryterium dochodowego: senior, który pobiera niższą emeryturę, dostanie trzynastkę w tej samej wysokości co osoba z wysokim świadczeniem, pod warunkiem że spełnia ustawowe warunki.

Co ważne, dodatkowe roczne świadczenie wypłacane jest w pełnej wysokości - nawet tym, którzy mają np. emeryturę częściową czy rentę socjalną poniżej minimalnej emerytury. Jeżeli ktoś łączy kilka świadczeń (np. emeryturę z rentą rodzinną), trzynastka przysługuje tylko raz - do jednego, wskazanego w przepisach świadczenia podstawowego.

Dobra wiadomość dla seniorów - i dla ich rodzin - jest taka, że w sprawie trzynastej emerytury nie trzeba robić absolutnie nic. Świadczenie przyznawane jest automatycznie, bez składania wniosków czy wizyty w oddziale ZUS. Wystarczy mieć na dany dzień prawo do emerytury lub renty, a ZUS sam doliczy trzynastkę i przeleje ją na to samo konto, na które trafia regularna emerytura.

Wypłata trzynastej emerytury w 2026 roku - podobnie jak w poprzednich latach - powinna nastąpić w kwietniu, razem z bieżącym świadczeniem. Eksperci przypominają, że ZUS realizuje przelewy w standardowych terminach: 1., 5., 6., 10., 15., 20. i 25. dnia miesiąca, więc to właśnie wtedy większość emerytów może spodziewać się wpływu dodatkowych pieniędzy.

W 2025 roku minimalna emerytura wynosi 1878,92 zł brutto, więc dokładnie tyle otrzymali seniorzy w ramach trzynastki. Po podwyżce do 1970,98 zł brutto w 2026 r. różnica sięgnie ok. 92 zł brutto. Oznacza to, że osoby z najniższymi świadczeniami realnie dostaną nieco ponad 60 zł więcej "na rękę" w porównaniu z 2025 rokiem - dokładne kwoty zależą jednak od naliczonego PIT.

Warto dodać, że media szacują łączny wzrost obu dodatkowych świadczeń - trzynastej i czternastej emerytury - na ok. 180 zł brutto w skali roku. To oznacza, że każda z nich ma być wyższa o ok. 90 zł brutto niż w 2025 r. Dla wielu seniorów nie jest to rewolucja, ale w domowym budżecie - zwłaszcza przy rosnących kosztach energii, leków czy czynszów - to wciąż zauważalny zastrzyk gotówki.

Zgodnie z zapisami ustawy budżetowej na 2026 rok trzynasta i czternasta emerytura pozostają w systemie na stałe - nie są jednorazową "akcją przedwyborczą", ale elementem corocznego wsparcia seniorów. Rząd zaplanował w budżecie środki zarówno na wypłatę trzynastki wiosną, jak i czternastki w drugiej połowie roku, obejmujące emerytów i rencistów zarówno z ZUS, jak i z KRUS.

Dla wielu starszych osób oznacza to, że poza co miesięczną emeryturą mogą liczyć na dwa dodatkowe przelewy w roku - de facto dwunastą, trzynastą i czternastą "pensję". W połączeniu z waloryzacją daje to pewien bufor bezpieczeństwa, choć eksperci zwracają uwagę, że przy wysokich kosztach życia wciąż trudno mówić o pełnej stabilności finansowej osób starszych.

W Wielkopolsce, podobnie jak w całym kraju, wielu emerytów żyje w oparciu o świadczenia niewiele wyższe od minimum. Dla seniorki z Poznania czy emeryta z małej miejscowości pod Kaliszem trzynasta emerytura w wysokości ok. 1600 zł netto to często równowartość miesięcznego czynszu lub rocznego rachunku za ogrzewanie. Dla części osób będzie to okazja, by uregulować zaległe płatności, dla innych - by pozwolić sobie na dodatkowe badania, leki czy choćby drobną przyjemność, na którą na co dzień brakuje środków.

Specjaliści od finansów osobistych podkreślają, że dodatkowe świadczenia - trzynastka i czternastka - warto planować z wyprzedzeniem, traktując je np. jako rezerwę na zimowe koszty ogrzewania albo fundusz zdrowotny. Dobrze jest też pamiętać o gminnych i miejskich programach wsparcia seniorów, które w połączeniu z dodatkowymi emeryturami mogą realnie podnieść jakość życia starszych mieszkańców regionu.

Po pierwsze - sprawdź, czy ZUS ma aktualne dane do wypłaty świadczenia. Jeśli w ostatnim czasie zmieniałeś bank lub numer konta, upewnij się, że informacja trafiła do urzędu, tak aby trzynasta emerytura nie "zawisła" na starym rachunku. W razie wątpliwości warto skorzystać z Platformy Usług Elektronicznych ZUS lub poprosić o pomoc bliskich.

Po drugie - uważaj na oszustów. Co roku wraz z terminem wypłaty dodatkowych świadczeń pojawiają się próby wyłudzeń: fałszywi "pracownicy ZUS" dzwonią lub odwiedzają seniorów w domach, proponując "pomoc w złożeniu wniosku o trzynastkę". Warto jasno podkreślić: trzynasta emerytura przyznawana jest automatycznie i nie wymaga żadnych dodatkowych formalności ani dopłat. Każde żądanie podania numeru PESEL, danych logowania do bankowości internetowej czy wniesienia jakiejkolwiek opłaty powinno wzbudzić czujność.

Trzynasta emerytura w 2026 roku będzie wyższa niż rok wcześniej, a jej prognozowana wysokość - ok. 1970,98 zł brutto, czyli w okolicach 1600 zł netto - może realnie odciążyć domowe budżety seniorów. To jednak nadal tylko jedno z narzędzi łagodzenia skutków inflacji i rosnących kosztów życia. Z punktu widzenia emerytów z Wielkopolski i całej Polski trzynastka jest ważnym, ale wciąż niewystarczającym elementem systemu - szczególnie dla osób z najniższymi świadczeniami, samotnych, schorowanych, wymagających stałych wydatków na leki i opiekę.

Jedno jest pewne: wiosną 2026 roku ZUS znów przeleje na konta emerytów dodatkowe pieniądze. Warto już dziś pomyśleć, jak najlepiej je wykorzystać - tak, by trzynastka była czymś więcej niż tylko krótkim oddechem między kolejnymi rachunkami.