XVIII-wieczna Joanna d’Arc. Kobieta, której bało się całe imperium
W XVIII-wiecznych Filipinach kobiety nie miały prawa głosu. Ich rolą było prowadzenie domu i wychowywanie dzieci, a nie prowadzenie armii do bitwy. Jednak gdy hiszpańscy żołnierze zamordowali jej męża, Gabriela Silang złamała wszelkie reguły. Przejęła dowództwo nad rebeliantami, poprowadziła ich do walki i stała się symbolem wolności dla Filipińczyków. Była gotowa oddać wszystko za swój lud. A jej wrogowie byli gotowi zrobić wszystko, by ją powstrzymać. Jak zakończyła się ta nierówna walka?
Gabriela Silang 
Mieszanka kultur
Gabriela Silang przyszła na świat 19 marca 1731 roku w miejscowości Santa w prowincji Ilocos Sur na Filipinach. Jej ojciec, Anselmo Cariño, był hiszpańsko-ilokańskim kupcem, który transportował towary z Vigan do Abra.
Matka Gabrieli pochodziła z plemienia Tinguian, zamieszkującego obszar San Quintin (obecnie Pidigan, Abra). To połączenie kultur i tradycji miało istotny wpływ na kształtowanie się jej tożsamości i późniejszej działalności.
W młodym wieku Gabriela została oddzielona od rodziców i wychowywana przez księdza katolickiego, który zapewnił jej podstawowe wykształcenie w miejscowej szkole przyklasztornej. W 1751 roku, mając 20 lat, poślubiła zamożnego przedsiębiorcę Tomása Millana.
Małżeństwo to zostało zaaranżowane przez jej opiekuna. Po trzech latach Millan zmarł, pozostawiając Gabrielę wdową.
Na czele partyzantki
W 1757 roku Gabriela poślubiła Diego Silanga, młodego przywódcę ruchu oporu przeciwko hiszpańskim kolonizatorom. Diego dążył do wyzwolenia regionu Ilocos spod hiszpańskiej dominacji, zwłaszcza w obliczu brytyjskiej inwazji na Manilę w 1762 roku podczas wojny siedmioletniej.
Wykorzystując osłabienie Hiszpanów, Diego zorganizował powstanie, mające na celu zastąpienie hiszpańskich urzędników lokalnymi przywódcami. Gabriela stała się jego najbliższą doradczynią i aktywnie uczestniczyła w działaniach zbrojnych.
W maju 1763 roku Diego został zamordowany przez swoich byłych sprzymierzeńców, Miguela Vicosa i Pedra Becbeca, którzy działali na zlecenie hiszpańskich władz kolonialnych. Po śmierci męża Gabriela schroniła się w Tayum, w prowincji Abra, gdzie u jej wuja, Nicolása Cariño, znalazła schronienie.
Tam zorganizowała oddziały rebeliantów, mianując swoich pierwszych generałów: Miguela Floresa i Tagabuena Infiela. Przejęła dowództwo nad ruchem oporu, zyskując wśród swoich zwolenników status "kapłanki" i przydomek "La Generala".
Atak na Vigan i tragiczny koniec
10 września 1763 roku Gabriela poprowadziła atak na Vigan, jednak hiszpańskie siły były przygotowane i odparły natarcie, zmuszając powstańców do odwrotu. Gabriela wraz ze swoimi ludźmi wycofała się ponownie do Abra, gdzie wkrótce została pojmana przez Hiszpanów.
20 września 1763 roku, w wieku 32 lat, została publicznie powieszona na głównym placu w Vigan, stając się symbolem walki o wolność i niezależność Filipin.
Filipińska Joanna d’Arc
Gabriela Silang jest pamiętana jako "Filipińska Joanna d'Arc " i stanowi inspirację dla wielu pokoleń Filipińczyków. Jej dziedzictwo jest upamiętniane na różne sposoby:
- Order Gabrieli Silang: Jest to jedyne odznaczenie narodowe trzeciej klasy przyznawane przez Filipiny, zarezerwowane wyłącznie dla kobiet.
- Organizacja GABRIELA: Założona w kwietniu 1984 roku, nazwana na jej cześć, działa na rzecz praw kobiet i porusza kwestie społeczne oraz polityczne.
- Pomniki: W różnych miejscach na Filipinach wzniesiono pomniki upamiętniające Gabrielę Silang, w tym w Makati oraz na placu miejskim w Pidigan, Abra.
- BRP Gabriela Silang: Nowoczesny okręt patrolowy filipińskiej straży przybrzeżnej nosi jej imię, symbolizując jej odwagę i poświęcenie.
Wybór literatury:
Mary Cronk Farrell, Gabriela Silang: indigenous Philippine Joan d’Arc [https://www.marycronkfarrell.net/blog/gabriela-silang-indigenous-philippine-joan-darc].
