Zero złotej algi w Kłodnicy. Powstrzymano śnięcie ryb. Wojewoda: "zakończono podawanie perhydrolu"

W związku ze wzrostem liczebności złotej algi w Kanale Gliwickim, której zakwit w 2022 r. doprowadził do katastrofy ekologicznej na Odrze, Międzyresortowy Zespół ds. Odry, koordynowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, 4 lipca podjął decyzję o dozowaniu nadtlenku wodoru (H2O2 - odpowiednio rozcieńczonego perhydrolu) w rzece Kłodnicy. Celem tych działań było ograniczenie przedostawania się dużych skupisk złotej algi z Kanału Gliwickiego - za pośrednictwem Kłodnicy - do Odry. Dozowanie nadtlenku wodoru redukuje liczebność złotej algi o 90-99 proc. Kontrolowane podawanie do wody nadtlenku wodoru prowadzono pod nadzorem wojewody śląskiego oraz ekspertów z Instytutu Ochrony Środowiska — Państwowego Instytutu Badawczego. Akcję prowadzili żołnierze 5. Pułku Chemicznego z Tarnowskich Gór, przy wsparciu Państwowej Straży Pożarnej.

- Żołnierze podawali perhydrol do środy. W środę, w związku z dobrymi wynikami badań Międzyresortowy Zespół do spraw Odry podjął decyzję o zaprzestaniu podawania. Perhydrol przestał być podawany przed godziną 22:00 wczoraj, w związku z czym cała instalacja jest likwidowana, również żołnierze w tym momencie z likwidują obóz i powracają do jednostki. Jeżeli chodzi o rozporządzenie, które wydałem — zakazujące korzystania z wód Kłodnicy od soboty - to dziś zostanie uchylone – poinformował wojewoda Marek Wójcik podczas czwartkowej konferencji prasowej w Katowicach.

Wojewoda przypomniał, że stosowanie perhydrolu w razie zagrożenia ze strony złotej algi to procedura opracowana w 2024 r. - W ubiegłym roku odbył się eksperyment od bardzo ścisłym monitoringiem warunków środowiskowych, który potwierdził, że podawanie następu wodoru skutecznie eliminuje złotą algę, jest również bezpieczne dla środowiska — podkreślił.

- W trakcie podawania perhydrolu nie stwierdzono żadnych negatywnych skutków środowiskowych. Jeżeli chodzi o przyjęte dawki, były one mniejsze niż dawki przyjęte podczas zeszłorocznego eksperymentu, wtedy to było 15 miligramów na litr, w tym roku stosowano dawkę 12 miligramów na litr — dodał wojewoda Wójcik.

Perhydrol jest podawany w razie wystąpienia określonych parametrów. Śląska wojewódzka inspektor ochrony środowiska Agata Bucko – Serafin poinformowała w czwartek, że rutynowe badania, prowadzone od 2022 r. w punktach obejmujących Kanał Gliwicki oraz Odrę nie wykazywały od 3 lutego do 4 czerwca obecności algi. 4 czerwca pojawiła się w małych ilościach. Procedura jest uruchamiana w momencie, kiedy liczebność osobników złotej algi osiągnie poziom 50 mln, 4 lipca stwierdzono 52 mln osobników i rozpoczęto podawanie perhydrolu. Stan obecny to – jak poinformowała – zero.

Wojewoda był też pytany o plany inwestycyjne dotyczące instalacji odsalania wód kopalnianych - to właśnie zasolenie wód, spowodowane zrzutami zanieczyszczonej wody z kopalń, jest wskazywane jako powód rozwoju złotej algi. Wojewoda poinformował, że plany inwestycyjne zostały przygotowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, spółki węglowe oraz Międzyresortowy Zespół do spraw Odry. Obecnie plan trafił do zaopiniowania przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów. - Po tym procesie zaopiniowania przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów prawdopodobnie plan stanie się podstawą przygotowania specjalnej ustawy, natomiast gospodarzem tych działań jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska — zastrzegł.

Wojewoda zaznaczył, że realizacja tych inwestycji potrwa kilka lat, dlatego na obecnym etapie konieczne jest stosowanie perhydrolu w razie zagrożenia ze strony złotej algi w sytuacji, gdy na taką potrzebę wskażą prowadzone regularnie badania. – Podstawowym celem tego typu działania jest osłona rzeki Odry po to, żeby nie doszło do katastrofy ekologicznej w takich rozmiarach, w jakich miała miejsce w 2022 r. – podkreślił wojewoda Wójcik.

W wyniku zakwitu złotej algi i wydzielanych przez nią toksyn latem 2022 r. doszło do masowego pomoru ryb i innych zwierząt w Odrze i jej dorzeczu. Rozwojowi złotej algi sprzyjają wysokie temperatury i niski stan wód - oba te zjawiska wystąpiły w zeszłym tygodniu.