Zerowy VAT na leki. Apel fundacji: Nie opodatkowujmy ratowania życia

Rosnące koszty leczenia oraz ograniczenia publicznej służby zdrowia sprawiają, że choroba coraz częściej oznacza ogromne wydatki, a nierzadko również osobiste bankructwo. Fundacja "Można Lepiej!" alarmuje, że państwo nie powinno pobierać podatku VAT od leków - zwłaszcza tych na receptę, stosowanych w ciężkich przypadkach. Jak zauważa jej prezes, Krzysztof Kwarciak, szczególnie bolesne są sytuacje, gdy pieniądze zbierane w ramach internetowych zbiórek - często ostatnia nadzieja pacjentów - trafiają do budżetu państwa w formie podatku.

- W czasie pandemii zakup leków ze środków ze zrzutek był czasowo zwolniony z VAT. Dziś, mimo że sytuacja wielu pacjentów jest jeszcze trudniejsza, ulga ta już nie obowiązuje - przypomina Kwarciak.

Obecnie podstawowa stawka VAT na leki w Polsce wynosi 8 proc. Tymczasem wiele produktów spożywczych - uznawanych za pierwszą potrzebę - objętych jest niższą, 5 proc. stawką. Taka polityka budzi zdziwienie, szczególnie że leki ratujące życie często nie są objęte refundacją, a ich ceny potrafią sięgać kilku tysięcy złotych miesięcznie.

- Trudno zrozumieć, dlaczego słodycze mogą być mniej opodatkowane niż leki niezbędne do przeżycia - podkreśla Kwarciak. - Dodatkowo medyczne usługi są zwolnione z VAT, więc brakuje tu konsekwencji systemowej.

Fundacja przypomina, że możliwość obniżenia VAT na leki - aż do poziomu 0 proc. - jest zgodna z unijnymi przepisami. Taką interpretację potwierdziło polskie Ministerstwo Finansów w dokumentacji związanej z nowelizacją ustawy o VAT w 2024 roku. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2023/607, kraje członkowskie mają pełną swobodę w ustalaniu wysokości podatku na medykamenty.

- Nie ma zatem prawnych przeszkód. Wystarczą dobre chęci rządzących - podkreśla fundacja. - Utrzymywanie obecnej stawki to wybór polityczny, nie prawny.

Dla wielu pacjentów - zwłaszcza przewlekle chorych - nawet kilkaset złotych miesięcznie oszczędności może mieć ogromne znaczenie. Fundacja "Można Lepiej!" nie twierdzi, że zerowy VAT rozwiąże wszystkie problemy pacjentów, ale postuluje zasadniczą zmianę podejścia.

- Nie chodzi tylko o pieniądze. Tu chodzi o zasadę. Nie można obciążać podatkiem ratowania ludzkiego życia - podkreśla Kwarciak.

Zamiast szukać dodatkowych wpływów w kieszeniach pacjentów, fundacja proponuje skupić się na uszczelnieniu systemu podatkowego, zwłaszcza w odniesieniu do zagranicznych korporacji. W ocenie Kwarciaka wiele międzynarodowych firm działa w Polsce, osiągając duże przychody, ale płaci znacznie mniej podatku CIT niż krajowe przedsiębiorstwa.

- To właśnie tam tracimy miliardy złotych. Warto się zastanowić, czy to nie one powinny płacić więcej, a nie osoby chore, zbierające pieniądze na leczenie w Internecie - zauważa prezes fundacji.

Fundacja "Można Lepiej!" przekazała swój postulat w formie oficjalnej petycji do Sejmu, Senatu oraz Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Gospodarki. Liczy, że temat wywoła publiczną debatę i realne zmiany w przepisach.

- Czas zakończyć nieetyczną praktykę pobierania podatku od leków ratujących życie. Mamy nadzieję, że nasze działania poruszą sumienia i zmobilizują rządzących do działania - podsumowuje Krzysztof Kwarciak.