Wsparcie dla producentów owoców 2025 – projekt rozporządzenia RM i zasady pomocy ARiMR

Wsparcie obejmie sadowników i plantatorów owoców jagodowych, którzy ponieśli co najmniej 70% strat. Nabór wniosków ARiMR zaplanowano na 1–21 grudnia 2025 r.

Wiosenne przymrozki z kwietnia i maja 2025 r. mocno uderzyły w sektor sadowniczy i plantacje jagodowe. Największe straty odnotowano w gospodarstwach, które nie korzystały z ochrony przeciwmrozowej. Rząd zaprezentował projekt rozporządzenia uruchamiającego wsparcie dla producentów owoców 2025, które ma złagodzić skutki strat i pomóc utrzymać płynność finansową gospodarstw.

Nowe przepisy wdrażają unijny mechanizm nadzwyczajnej pomocy, określony w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2025/2061. Dokument precyzuje zasady wypłaty środków, warunki kwalifikacji oraz terminy naboru wniosków. Pomoc ma objąć rolników, których uprawy zostały zniszczone w co najmniej 70%.

Z powodu dużej skali szkód wielu producentów obawia się o możliwości odtworzenia produkcji w 2026 roku. Dlatego zarówno branża, jak i samorządy rolnicze oczekiwały szybkiej reakcji rządu. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów to pierwszy formalny krok do wypłaty środków w ramach nadzwyczajnego mechanizmu unijnego.

Przymrozki wystąpiły w kilku falach, głównie między 1 kwietnia a 10 maja. Najsilniejsze spadki temperatur zanotowano w sadach jabłoniowych, czereśniowych, śliwowych oraz na plantacjach borówki, malin i porzeczki.

Dodatkowo w wielu rejonach odnotowano suszę glebową, która pogorszyła warunki wegetacji. Plantacje bez ochrony przeciwmrozowej miały największe straty.

Jak czytamy w projekcie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie realizacji przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zadań związanych z udzieleniem nadzwyczajnego wsparcia finansowego producentom owoców poszkodowanym na skutek wystąpienia niekorzystnych zjawisk klimatycznych wiosną 2025 r.

Projekt RM RC16 wdraża unijne rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2025/2061, które przewiduje nadzwyczajne wsparcie dla sektorów rolnych dotkniętych klęskami w sześciu krajach: Polsce, Bułgarii, Łotwie, Litwie, Węgrzech i Rumunii.

Dokument opiera się na art. 221 rozporządzenia 1308/2013 o wspólnej organizacji rynków rolnych. Przepis ten pozwala Komisji podejmować działania w sytuacjach wyjątkowych, gdy szkody mają charakter masowy i zagrażają rentowności gospodarstw.

W przypadku Polski KE przyznała 14,8 mln euro, a rząd może dodać do 200% tej kwoty z budżetu krajowego. Maksymalna pula wsparcia może więc wynieść 44,4 mln euro.

Pomoc będą mogli otrzymać rolnicy, którzy:

• posiadają drzewa owocowe,
• mają krzewy owocowe,
• prowadzą plantacje jagodowe,
• ponieśli straty wynoszące co najmniej 70% produkcji,
• mają protokół szkód sporządzony przez komisję wojewody.

Wsparcie obejmuje uprawy zgłoszone do płatności bezpośrednich, zgodnie z ustawą o Planie Strategicznym WPR 2023–2027.

Wsparcie dla producentów owoców 2025, zgodnie z projektem RC16 oraz rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2025/2061, obejmie gatunki najbardziej dotknięte przymrozkami i suszą wiosną 2025 r. W praktyce oznacza to, że pomoc zostanie skierowana przede wszystkim do sadów i plantacji jagodowych, które – według danych MRiRW oraz protokołów komisji szacujących szkody – wykazały straty powyżej 70%. Dlatego też lista gatunków została poszerzona i uporządkowana, aby jasno określić, które uprawy zostaną objęte rekompensatą. Według projektu pomoc obejmie szczególnie:

• jabłonie,
• wiśnie i czereśnie,
• śliwy,
• grusze,
• borówkę wysoką,
• maliny,
• porzeczki,
• truskawkę i aronię.

Zgodnie z dokumentami UE straty dotyczyły także ogórków w tunelach oraz niektórych gatunków warzyw, jednak dla nich przewidziano odrębne mechanizmy.

Kwota pomocy to iloczyn:

• stawki pomocy na 1 ha,
• powierzchni uprawy zatwierdzonej do dopłat bezpośrednich,
• współczynnika korygującego – jeśli liczba wniosków będzie większa niż dostępna pula środków.

Jeżeli rolnik otrzymał odszkodowanie z polisy, pomoc zostanie zredukowana, aby uniknąć nadmiernej rekompensaty. Zasada: pomoc + odszkodowanie ≤ wartość szkody.

Aby otrzymać wsparcie, rolnik musi złożyć komplet wymaganych dokumentów, ponieważ ARiMR przyznaje pomoc wyłącznie na podstawie potwierdzonych szkód. Przede wszystkim konieczne jest złożenie wniosku o przyznanie pomocy, dzięki któremu agencja może rozpocząć ocenę kwalifikacji. Do wniosku trzeba dołączyć kopię protokołu z szacowania szkód, ponieważ to właśnie ten dokument potwierdza poziom strat przekraczający 70%.

Rolnik musi również złożyć oświadczenie o nieprzekroczeniu wartości szkody po uwzględnieniu odszkodowań z polis, co pozwala uniknąć nadmiernej rekompensaty. Dodatkowo wymagane są dane dotyczące upraw zgłoszonych wcześniej do dopłat bezpośrednich, dlatego ARiMR może zweryfikować powierzchnię kwalifikowaną. Gdy wszystkie dokumenty zostaną zaakceptowane, agencja wypłaci pomoc po zatwierdzeniu ostatecznej listy beneficjentów.

Co ważne, wydatki muszą zostać zrealizowane do 30 kwietnia 2026 r., ponieważ tylko płatności wykonane przed tą datą kwalifikują się do finansowania z budżetu UE. Dzięki temu cały mechanizm wsparcia pozostaje zgodny z zasadami rozporządzenia 2025/2061.

Część producentów owoców już korzystała z pomocy po przymrozkach, ale wąskie kryteria wykluczyły wiele gospodarstw. Pisaliśmy o tym w artykule „Dopłata dla sadowników po przymrozkach 2025. Dla nielicznych„.

Nowy projekt ma objąć szerszą grupę rolników, jednak kluczowym warunkiem pozostaje 70% strat, co ponownie może ograniczyć dostępność wsparcia.

Projekt RM RC16 znajduje się obecnie na kilku etapach procedury legislacyjnej, dlatego jego przyjęcie wymaga czasu. Najpierw dokument trafił do uzgodnień międzyresortowych, ponieważ zmiany obejmują zarówno kwestie finansowe, jak i kompetencje ARiMR. Następnie projekt został skierowany do konsultacji publicznych, aby organizacje rolnicze oraz samorządy mogły zgłosić swoje uwagi. Po tym etapie projekt przechodzi do opiniowania, dzięki czemu ministerstwa i instytucje mogą ocenić zgodność przepisów z prawem unijnym i krajowym.

Planowane przyjęcie przez Radę Ministrów wyznaczono na IV kwartał 2025 r., dlatego rozporządzenie powinno zostać opublikowane jeszcze w tym roku. Ponieważ akty wykonawcze wchodzą w życie z reguły dzień po publikacji, wsparcie może zostać uruchomione bardzo szybko. Jednak faktyczna wypłata środków będzie możliwa dopiero po tym, jak ARiMR otworzy nabór wniosków i ustali szczegółowe zasady obsługi programu.

Wsparcie dla producentów owoców 2025 ma złagodzić skutki przymrozków, które dotknęły sady i plantacje jagodowe w całym kraju. Projekt RM RC16 odzwierciedla rozwiązania unijne z rozporządzenia 2025/2061 i opiera się na mechanizmach wspólnej organizacji rynku wynikających z 1308/2013.

Wnioski o pomoc będzie można składać już na początku grudnia. Warto przygotować dokumenty wcześniej, aby dotrzymać krótkiego terminu naboru.

Źródła: eur-lex.europa.eu, www.gov.pl KPRM, legislacja.gov.pl

Kto może składać wnioski o wsparcie w ramach programu?

Wsparcie mogą otrzymać rolnicy, którzy mają drzewa owocowe, krzewy owocowe lub prowadzą plantacje jagodowe oraz ponieśli straty co najmniej 70% produkcji.

Jakie są terminy składania wniosków o pomoc?

Nabór wniosków zaplanowano na 1–21 grudnia 2025 r.

Jakie są główne warunki kwalifikacji do wsparcia?

Rolnicy muszą mieć protokół szkód sporządzony przez komisję wojewody oraz złożyć wniosek o przyznanie pomocy.

Na jakie gatunki roślin wsparcie będzie skierowane?

Wsparcie obejmie gatunki najbardziej dotknięte przymrozkami i suszą, w tym jabłonie, wiśnie, czereśnie, maliny oraz borówki wysokie.

Jak obliczana jest wysokość wsparcia dla producentów owoców?

Kwota pomocy jest iloczynem stawki pomocy na 1 ha, powierzchni uprawy zatwierdzonej do dopłat oraz współczynnika korygującego, jeśli liczba wniosków przekroczy dostępne środki.