Co dzieje się z twoją wątrobą, gdy codziennie pijesz kawę?
Co się dzieje z wątrobą, gdy codziennie pijesz kawę?
Badania wykazują, że regularne picie 3-4 filiżanek kawy dziennie (również bezkofeinowej) może chronić twoją wątrobę i mieć szereg korzyści takich jak:
- redukcja tłuszczu - kawa pomaga zmniejszyć gromadzenie się tłuszczu w komórkach wątroby, co spowalnia rozwój stłuszczenia wątroby,
- działanie antyoksydacyjne - związki takie jak kwas chlorogenowy i diterpeny (kahweol i kafestol) zwalczają stany zapalne i stres oksydacyjny, chroniąc wątrobę przed uszkodzeniami,
- spowalnianie włóknienia - kawa hamuje proces bliznowacenia wątroby (włóknienia), co jest kluczowe w zapobieganiu marskości wątroby,
- niższe ryzyko nowotworów - badania wykazały, że większe spożycie kawy wiąże się ze znacznie niższym ryzykiem rozwoju raka wątrobowokomórkowego - najczęstszego pierwotnego raka wątroby.
Korzystne działanie obserwuje się zarówno przy piciu kawy z kofeiną, jak i bezkofeinowej, co sugeruje, że nie tylko kofeina jest odpowiedzialna za efekty ochronne kawy. Badania wskazują, że taki efekt wywołuje obecność kwasu chlorogenowego, który jest silnym antyoksydantem oraz diterpenów o właściwościach przeciwnowotworowych.
Kawa a stłuszczenie, marskość i rak wątroby
Chociaż kawa może nie zapobiegać gromadzeniu się tłuszczu u osób zdrowych, to u osób z istniejącym już stłuszczeniem wątroby znacząco spowalnia postęp choroby i ryzyko zwłóknienia.
Kawa obniża także ryzyko rozwoju stłuszczenia wątroby i innych chorób tego narządu. Brytyjskie badanie wykazało, że osoby pijące kawę miały o około 49 proc. niższe ryzyko śmierci z powodu przewlekłej choroby wątroby w porównaniu z osobami, które jej nie piły.
Dodatkowo obszerna analiza badań z 2023 r. wykazała, że większe spożycie kawy wiąże się ze znacznie niższym ryzykiem wystąpienia raka wątroby. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby stwierdzić dlaczego tak się dzieje.
Rodzaj i dawka kawy mają znaczenie. Taka jest najlepsza dla wątroby
Największe korzyści dla wątroby zaobserwowano przy dawce 3-4 filiżanek dziennie. Warto jednak pamiętać, że bezpieczna dzienna dawka kofeiny dla zdrowej osoby dorosłej to maksymalnie 400 mg (czyli około 2-3 filiżanki po 350 ml).
Metoda parzenia ma znaczenie:
- kawa filtrowana (np. przez filtr papierowy) usuwa większość diterpenów (kahweolu i kafestolu), co chroni serce przed podwyższeniem poziomu cholesterolu, ale może zmniejszyć niektóre korzyści dla wątroby,
- kawa niefiltrowana (np. z ekspresu tłokowego) zawiera więcej tych związków, co może podnieść poziom "złego" cholesterolu LDL, mimo że są one korzystne dla wątroby.
Zanim zwiększysz spożycie kawy, pamiętaj, aby wziąć pod uwagę indywidualne czynniki:
- kobiety w ciąży i karmiące powinny ograniczyć spożycie kofeiny do 200 mg dziennie,
- dzieci i młodzież do 18. roku życia nie powinny pić kawy,
- dodatki takie jak cukier i śmietanka mogą zniweczyć prozdrowotne właściwości kawy i powodować przyrost masy ciała,
- problemy zdrowotne - osoby z nadciśnieniem, bezsennością, arytmią lub przyjmujące leki powinny skonsultować się z lekarzem.