Fitosterol w orzechach, warzywach i owocach zmniejsza ryzyko poważnych chorób

Choroby serca i cukrzyca typu 2 to dwie główne przyczyny zgonów i długoterminowych problemów zdrowotnych w wielu miejscach na świecie. Okazuje się, że spożywanie większej ilości produktów roślinnych może mieć realne znaczenie. Zidentyfikowano bowiem związek roślinny, który może pomóc zmniejszyć ryzyko obu tych schorzeń.

Związek ten to fitosterol. Występuje naturalnie w owocach, warzywach, orzechach i produktach pełnoziarnistych, a jego struktura jest podobna do cholesterolu.

Jak pokazały testy, osoby spożywające więcej fitosteroli miały znacząco niższe ryzyko rozwoju chorób serca i cukrzycy typu 2. U osób z większą ich ilością w diecie obserwowano także lepszą kontrolę poziomu cukru we krwi, niższy stan zapalny, a nawet zmiany w mikrobiomie jelitowym, które mogą wspierać zdrowszy metabolizm.

- Nasze wyniki wspierają zalecenia dietetyczne dotyczące stosowania zdrowych diet opartych na roślinach, bogatych w warzywa, owoce, orzechy i produkty pełnoziarniste - mówi Fenglei Wang, PhD z Harvard T.H. Chan School of Public Health.

Choć wcześniejsze badania wykazały, że fitosterole mogą poprawiać zdrowie poprzez obniżanie poziomu lipoprotein o niskiej gęstości (LDL, czyli "złego" cholesterolu), w większości testów wykorzystywano wysokie dawki fitosteroli - znacznie przekraczające ilości, które można uzyskać wyłącznie z diety. Teraz sprawdzono działanie tych związków spożywanych w ramach normalnej diety.

Wang i współpracownicy połączyli dane z trzech badań obejmujących łącznie ponad 200 tsięcy dorosłych. W trakcie okresu obserwacji trwającego do 36 lat u ponad 20 tys. osób rozwinęła się cukrzyca typu 2, a u prawie 16 tys. - choroba serca.

Na podstawie kwestionariuszy częstotliwości spożycia żywności badacze oszacowali indywidualne spożycie całkowitych fitosteroli oraz trzech ich rodzajów: β-sitosterolu, kampesterolu i stigmasterolu. Osoby w najwyższym kwintylu spożycia fitosteroli jadły dziennie ok. 4-5 porcji warzyw, 2-3 porcje owoców, 2 porcje pełnych ziaren i pół porcji orzechów.

W porównaniu z osobami z najniższego kwintylu, osoby z najwyższym spożyciem fitosteroli były o 9 proc. mniej narażone na rozwój chorób serca i o 8 proc. mniej narażone na rozwój cukrzycy typu 2. Podobne zależności zaobserwowano dla β-sitosterolu, ale nie dla kampesterolu ani stigmasterolu.

Przeanalizowano także produkty metabolizmu obecne w próbkach krwi od ponad 11 tys. uczestników oraz inne biomarkery metaboliczne z próbek krwi od ponad 40 tys. osób. Jak odkryto, całkowite stężenie fitosteroli oraz β-sitosterolu wiązało się z korzystnymi metabolitami i markerami metabolicznymi istotnymi dla chorób serca i cukrzycy.

- Nasze wyniki dotyczące biomarkerów klinicznych i metabolomiki sugerują udział aktywności insuliny, stanu zapalnego oraz metabolizmu związków powiązanych z cukrzycą typu 2 i chorobami sercowo-naczyniowymi - mówi Wang. - - To sugeruje, że fitosterol może zmniejszać ryzyko poprzez łagodzenie insulinooporności i stanu zapalnego - dodaje.

- Ponadto odkryliśmy, że mikrobiom jelitowy może odgrywać rolę w korzystnych zależnościach. Niektóre gatunki, takie jak Faecalibacterium prausnitzii, posiadają enzymy, które mogą pomagać w rozkładzie fitosteroli, potencjalnie wpływając na metabolizm gospodarza - wyjaśnia Wang.

Na podstawie:

Natural Compound in Fruit and Vegetables Found To Slash Heart Disease and Diabetes Risk