Te badania genetyczne od 1 lipca 2025 będą refundowane. Nie będzie konieczna hospitalizacja. Co musisz wiedzieć?

Od 1 lipca finansowane będą badania genetyczne wykonywane z krwi obwodowej w trybie ambulatoryjnym.

Pacjent nie będzie już musiał leżeć w szpitalu, aby NFZ sfinansował badania genetyczne. Dotychczas często zdarzało się, że hospitalizacja była wymagana wyłącznie po to, by wykonać diagnostykę, co bywało uciążliwe i czasochłonne. Wielu pacjentów decydowało się więc na prywatne badania, by uniknąć pobytu w szpitalu.

W ramach refundacji pacjenci będą mieli dostęp do badań genetycznych wykonywanych z krwi, które odgrywają kluczową rolę w diagnostyce i leczeniu nowotworów. Wśród nich znajdują się testy na mutacje genów BRCA1 i BRCA2, które są związane z podwyższonym ryzykiem zachorowania na raka piersi, jajnika, prostaty, dróg żółciowych czy trzustki.

Narodowy Fundusz Zdrowia planuje też refundować badania złożone metodą NGS – czyli nowoczesne sekwencjonowanie wielu fragmentów DNA jednocześnie, szczególnie w kontekście tzw. nowotworów BRCA-zależnych. Refundacja obejmie też diagnostykę kwalifikacyjną do programów lekowych – chodzi o leczenie celowane (np. inhibitory PARP), w których wykrycie konkretnych mutacji genetycznych jest warunkiem rozpoczęcia terapii.

Jak przekazał Paweł Florek, z Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia: „badania te będą finansowane w sytuacji zakwalifikowania pacjenta do takiego programu, ale także wtedy, gdy pacjent nie zakwalifikuje się do udziału w tym programie. Muszę zaznaczyć, że umożliwienie rozliczania badań mutacji w genach BRCA1, BRCA2 w ramach podstawowych i złożonych badań genetycznych, wycenionych odpowiednio na ok. 1,1 tys. zł i 2,3 tys. zł, jest podyktowane kosztem tych badań”.

Choć badania genetyczne będzie można wykonać bez konieczności przyjęcia do szpitala, ich finansowanie nie zostanie przypisane do standardowych poradni specjalistycznych. Zamiast tego, będą one rozliczane w ramach tzw. umów szpitalnych. To rozwiązanie administracyjne, które nie wpływa jednak na komfort pacjenta – nie będzie on musiał być hospitalizowany, by skorzystać z refundacji.

Warto zaznaczyć, że już teraz część tego typu procedur może być realizowana bez hospitalizacji, o ile placówka posiada odpowiednią umowę na tzw. świadczenia odrębnie kontraktowane – są to świadczenia wycenione i rozliczane osobno, poza typowymi zakresami ambulatoryjnymi.

Z nowych możliwości refundacyjnych skorzystają przede wszystkim pacjenci z nowotworami powiązanymi z mutacjami w genach BRCA – czyli osoby chorujące na raka piersi, jajnika, prostaty, trzustki czy dróg żółciowych.

Badania będą też dostępne dla osób z silnym obciążeniem rodzinnym, u których istnieje podwyższone ryzyko dziedzicznej mutacji, oraz tych, u których wynik testu może wpłynąć na wybór konkretnej terapii.