Tych siedem zdrowych nawyków odmładza mózg o kilka lat

Twój akt urodzenia może mówić, że masz 65 lat, ale twój mózg może działać tak, jakby miał dziesięć lat mniej - lub więcej - w zależności od stylu życia, jaki prowadzisz.

Uczeni odkryli, że określone cechy stylu życia, takie jak optymizm, dobra jakość snu, relacje dające wsparcie i zdrowe nawyki, są silnie powiązane z lepszym zdrowiem mózgu. Wyniki wskazują, że codzienne zachowania i sposób reagowania na stres mogą znacząco wpływać na tempo starzenia się mózgu, nawet u osób zmagających się z bólem przewlekłym.

- To są rzeczy, na które ludzie mają pewien wpływ - mówi dr Jared Tanner z Uniwersytecie Florydy. - Można nauczyć się inaczej postrzegać stres. Kiepski sen da się skutecznie leczyć. Optymizmu można się nauczyć - dodaje.

Jak przebiegało badanie

W badaniu przez dwa lata obserwowano 128 osób w średnim i starszym wieku. Większość z nich cierpiała na przewlekły ból mięśniowo-szkieletowy związany z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych lub była na nią narażona.

Za pomocą rezonansu magnetycznego (MRI) oraz systemu opartego na uczeniu maszynowym, zespół oszacował "wiek mózgu" każdego uczestnika i porównał go z rzeczywistym wiekiem chronologicznym. Różnica między tymi wartościami stanowiła miarę ogólnego zdrowia mózgu.

Siła pozytywnego życia

Czynniki, takie jak ból, niskie dochody, niskie wykształcenie i trudności społeczne, wiązały się z "starszym" wyglądem mózgu. Z biegiem czasu ich wpływ jednak słabł. Znacznie większe znaczenie miały czynniki pozytywne, m.in. dobry sen, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, skuteczne radzenie sobie ze stresem, unikanie palenia i silne relacje społeczne.

Siedem czynników ochronnych mózgu

Badacze zidentyfikowali siedem czynników behawioralnych i psychospołecznych (nazwanych "czynnikami ochronnymi"), które wiązały się z młodszym i zdrowszym mózgiem. Każdy oceniano w skali 0-2, gdzie wyższy wynik oznaczał większą ochronę:

1. Palenie papierosów - osoby niepalące miały najwyższy wynik ochronny, byli palacze - pośredni, a obecni palacze - najniższy.
2. Obwód talii - mniejszy obwód talii (≤80 cm dla kobiet, ≤94 cm dla mężczyzn) był korzystny.
3. Optymizm - wyższy poziom optymizmu przekładał się na większą ochronę.
4. Emocje pozytywne i negatywne - częstsze emocje pozytywne i rzadsze negatywne sprzyjały lepszemu zdrowiu mózgu.
5. Postrzegany stres - niższy poziom stresu oznaczał wyższy wynik ochronny.
6. Wsparcie społeczne - większe poczucie wsparcia od rodziny, przyjaciół i bliskich działało ochronnie.
7. Jakość snu - lepszy sen i słabsze zaburzenia snu oznaczały wyższy poziom ochrony.

Uczestnicy, którzy zgromadzili najwięcej czynników ochronnych, mieli mózgi średnio o osiem lat młodsze niż wynikałoby to z wieku biologicznego na początku badania, a ich mózgi starzały się wolniej w kolejnych dwóch latach.

- Wniosek jest spójny z naszymi wcześniejszymi badaniami: zachowania prozdrowotne nie tylko wiążą się z mniejszym bólem i lepszym funkcjonowaniem fizycznym, ale też wzmacniają zdrowie w sposób kumulatywny - mówi dr Kimberly Sibille z Uniwersytetu Florydy oraz główna autorka raportu.

Naukowcy podkreślają, że mózgi osób starszych są bardziej podatne na problemy takie jak utrata pamięci, demencja czy choroba Alzheimera.

Tradycyjnie badania koncentrowały się na poszczególnych obszarach mózgu, jednak podejście oparte na "wieku mózgu" daje całościowy obraz: pokazuje różnicę między wiekiem biologicznym a "neurologicznym", ujmując złożone skutki stresu, bólu i doświadczeń życiowych.

Choć badanie dotyczyło osób z przewlekłym bólem, wyniki sugerują, że niższy poziom stresu, dobre relacje i wysokiej jakości sen mogą spowalniać starzenie mózgu również wśród innych grup społecznych.

- Dosłownie dla każdego dodatkowego czynnika prozdrowotnego widać pewien neurobiologiczny zysk. Nasze badania wspierają coraz silniejsze dowody na to, że styl życia jest formą medycyny - podsumowuje dr Sibille.

Na podstawie:

These 7 Healthy Habits Can Make Your Brain Younger, Study Reveals