Bezpieczeństwo warzyw i owoców: Jak PIORiN kontroluje pozostałości środków ochrony roślin
Kontrola jakości w laboratoriach GIORiN
W trosce o jakość i bezpieczeństwo produktów roślinnych Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) prowadzi systematyczne badania laboratoryjne w ramach urzędowej kontroli stosowania środków ochrony roślin.
W 2024 roku zaplanowano pobranie 3820 próbek owoców i warzyw do badań. Analizy wykonywane są przez trzy jednostki:
- Instytut Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach,
- Instytut Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu,
- Centralne Laboratorium GIORiN w Toruniu.
Na czym polega kontrola?
Proces kontroli polega na:
- pobieraniu próbek z produkcji pierwotnej – sadów, pól, szklarni i tuneli foliowych,
- analizie laboratoryjnej w zakresie obecności i poziomu substancji czynnych,
- ocenie zgodności z dopuszczalnymi normami.
Próbki trafiają do laboratoriów z całego kraju, nie tylko z miejsc produkcji, ale także z magazynów i przechowalni.
Nowoczesne metody badawcze
Badania opierają się na nowoczesnych, wielopozostałościowych metodach analitycznych, takich jak:
- chromatografia cieczowa i gazowa (LC-MS/MS, GC-MS/MS, GC-NPD/ECD),
- spektrofotometria UV.
Metody te są akredytowane zgodnie z normą PN EN ISO/IEC 17025, a szybkie uzyskiwanie wyników analiz ma kluczowe znaczenie w procesie nadzoru.
Wyniki kontroli w 2024 roku – dane z Torunia
Centralne Laboratorium GIORiN w Toruniu przebadało w 2024 roku:
- łącznie 650 próbek,
- 583 próbki warzyw,
- 67 próbek owoców.
Wyniki analizy:
- 421 próbek (64,8%) było wolnych od pozostałości środków ochrony roślin,
- 229 próbek (35,2%) zawierało pozostałości, w tym:
- 208 próbek (32,0%) mieściło się w dopuszczalnych normach,
- 21 próbek (3,2%) przekraczało najwyższy dopuszczalny poziom (NDP).
W 6 przypadkach wystosowano powiadomienia w ramach Systemu RASFF, a:
- 114 próbek (17,5%) zawierało substancje niedopuszczone do stosowania,
- w 12 próbkach (1,8%) wykryto związki niedopuszczone i jednocześnie przekraczające NDP.
W sumie wykryto 46 substancji czynnych spośród 358 analizowanych.
Dlaczego te badania są ważne?
Dzięki badaniom PIORiN możliwa jest:
- bieżąca ocena jakości płodów rolnych,
- identyfikacja potencjalnych zagrożeń,
- potwierdzenie zasadności urzędowej kontroli,
- ochrona zdrowia konsumenta poprzez zapewnienie, że produkty spełniają wymogi bezpiecznej żywności.
Podsumowanie
Badania pozostałości pestycydów to kluczowy element nadzoru nad bezpieczeństwem żywności. Działania PIORiN i wyspecjalizowanych laboratoriów pozwalają ograniczyć ryzyko dla zdrowia konsumentów i zapewnić wysoką jakość warzyw i owoców trafiających na polskie stoły.
