Brodnica – co warto zobaczyć?

Brodnica to miasto w województwie kujawsko-pomorskim położone na granicy historycznych regionów: Ziemi Chełmińskiej, Prus i Mazowsza.

Brodnica otrzymała prawa miejskie w 1298 r., z rąk Krzyżaków. W trakcie wojny trzynastoletniej miasto kilkakrotnie przechodziło z rąk do rąk. W 1479 r. Brodnicę włączono do Korony. Największy rozwój miasta przypada na XIV, a także na lata 1604 – 1625 za rządów starościny – królewny Anny Wazówny, siostry króla Zygmunta III Wazy. Potop szwedzki doprowadził upadku Brodnicy. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. znalazła się pod zaborem pruskim. Miasto odzyskało niepodległość 18 stycznia 1920 r.

Można bezpłatnie zaparkować obok samego zamku przy ulicy Zamkowej.

ul. Zamkowa 1

Wszystkie atrakcje Brodnicy bez problemu zwiedzimy spacerując.

Trzymetrowy nagrobek w kształcie piramidy znajduje się w parku przy ulicy Sądowej, na terenie zamkniętego w 1956 r. cmentarza brodnickich ewangelików.

Pochowano w nim pochodzącego z Królewca lekarza i chirurga Leopolda Fryderyka Dittmera, zmarłego w czasie epidemii cholery w 1830 r.

Na piramidzie umieszczono płytę epitafijną z łacińskim przesłaniem: Vixi ut vivis morieris ut sum mortus sic vita truditur. Vale viator et abe in rem tuam, co w tłumaczeniu oznacza Żyłem, jak ty żyjesz, umrzesz, jak ja umarłem, tak ubiega życie. Żegnaj przechodniu i wracaj do swoich spraw.

Neogotycki sąd rejonowy w Brodnicy został wybudowany w 1901 roku.

Warownię wzniesiono w latach 1305-1339 na planie zbliżonym do kwadratu o boku około 45 m. W 1415 r. na polecenie Mikołaja Fallensteina dokonano jej modernizacji, przystosowując ją do walk z użyciem broni palnej.

Od 1317 r. zamek był siedzibą wice komtura, a od 1331 r. komtura. W kolejnych wiekach kilkukrotnie przechodził z rąk do rąk. Po pożarze w 1550 r. warownię częściowo odbudowano. Po potopie szwedzkim popadła w ruinę i została rozebrana po 1785 r. Pozostawiono tylko wieżę, którą odrestaurowano w 1842 r. W latach 1970-76 przeprowadzono prace konserwatorskie. Obecnie w podziemiach mieści się Muzeum w Brodnicy.

Zwiedzanie zamku nie zajmuje zbyt wiele czasu. Na początku warto pospacerować po pozostałościach skrzydeł mieszkalnych.

Następnie schodzimy do piwnic, gdzie obecnie funkcjonuje muzeum archeologiczne. Możemy tu zobaczyć wykopane na terenie Brodnicy i najbliższych okolic gliniane naczynia, broń, fragmenty uprzęży, a także zdobnicze elementy zamkowych murów.

Na koniec trzeba wdrapać się na 54-metrową wieżę, z której roztacza się piękna panorama miasta.

Informacje praktyczne:

Godziny otwarcia:

• Poniedziałek: nieczynne
• Wtorek: 8:00-16:00
• Środa-Piątek: 8:00-15:00
• Sobota: 9:00-15:00
• Niedziele i święta: 10:00-14:00

Bilety: 8/5 zł ulgowy

Budynek wzniesiono w latach 1550-1664 na polecenie starosty brodnickiego Rafała Działyńskiego. Pałac wybudowano z wykorzystaniem murów i zabudowań przedzamcza po pożarze zamku. Przebudowany na rezydencję za rządów Anny Wazówny, a następnie rozbudowany w latach 1678-1698. W 1945 r. żołnierze radzieccy spalili budynek. Odbudowano go w latach 1960-1970. Obecnie w pałacu swoją siedzibę mają biblioteka i Urząd Stanu Cywilnego.    

Przed budynkiem możecie zobaczyć 4-metrowy pomnik Anny Wazówny odsłonięty 10 listopada 2005 r.

Na ulicy Zamkowej, obok Pałacu Anny Wazówny, możecie obejrzeć zachowane fragmenty obwarowań miejskich. Wybudowano je w latach 1320-1330. W połowie XIX w. mury zaczęto poddawać stopniowej rozbiórce, lub włączać je w strukturę nowo wznoszonych budynków.

Bramę Chełmińską, nazywaną również Kamienną, wybudowano w latach 1310-1330, jako element obwarowań miejskich. Wzniesiono ją na planie kwadratu. Nadbudowano ją w 1370 r., a w 1898 r. odnowiono. W XIX w. mieściło się w niej więzienie. Obecnie w Bramie swoją siedzibę ma w niej oddział Muzeum w Brodnicy oraz galeria sztuki współczesnej.

W trakcie naszej wizyty trafiliśmy akurat na wystawę, na której między innymi prezentowano obraz mojego ulubionego malarza Zdzisława Beksińskiego. 

Trójnawową świątynię wybudowano w pierwszej połowie XIV w. W kolejnych stuleciach była rozbudowywana.  Budynek ma 56 m długości i 27 m szerokości. Kościół w latach 1554–1598  posiadali luteranie, a w latach 1628–1629 ewangelicy.

Nawę główną pokrywa sklepienie gwiaździste.

Siedemnastowieczny barokowy ołtarz główny z XVII w. zdobi obraz Koronacji Najświętszej Maryi Panny.

Ambona pochodzi z pierwszej połowy XVIII w.

Rynek, o bardzo nietypowym, trójkątnym kształcie, jest pozostałością po starym placu handlowym. Otaczają go zabytkowe kamienice z XIX w.

Obok Rynku możemy zobaczyć pozostałości ratusza, który spłonął w XVII w. Na jego upamiętnienie pozostawiono szczyt gotyckiej wieży.

W południowej części rynku możemy podziwiać odbudowaną w 1998 r. w miejscu średniowiecznej poprzedniczki studnię.

Obok studni stoi pomnik powstańca listopadowego. Odsłonięto go w 2011 r. w 180 rocznicę zakończenia powstania listopadowego. Rzeźba przedstawia ułana, siedzącego na granitowej ławce, który w ręce trzyma złamaną szablę, a nogę opartą ma na siodle. Autorem pomnika jest brodnicki artysta Janusz Bronclik.  

Wieża swoją nazwę zawdzięcza mieszczącemu się dawniej na jej szczycie bocianiemu gniazdu. Wybudowano ją na początku XIV w., a około 1370 r. nadbudowano, aby poprawić jej warunki obronne. Ceglana wieża liczy 30 m. Zbudowana na planie kwadratu, w górnej części ośmioboczna. W latach 1964–65 jej wnętrze zaadaptowano na Hotel Turystyczny Pod bocianem. Obecnie mieści się w niej siedziba Miejskiego Oddziału PTTK.

Budynek wzniesiono około 1604 r., a przebudowano na przełomie XIX i XX w. Obecnie jest główną siedzibą administracji Muzeum w Brodnicy. Prezentowana jest w nim również wystawa stała Życie codzienne mezolitycznych myśliwych z Mszana sprzed 10000 lat.

W okolicy warto odwiedzić Golub–Dobrzyń.

Byliście w Brodnicy? Co jeszcze Waszym zdaniem warto zobaczyć w tej miejscowości? Zapraszamy do komentowania.