Fermy zwierzęce a prawa obywateli. Będą nowe przepisy dotyczące uciążliwości zapachowych

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę na problemy związane z przemysłowymi fermami zwierzęcymi. W wystąpieniu skierowanym do Prezesa Rady Ministrów, RPO przedstawił najważniejsze kwestie zgłaszane zarówno przez organizacje społeczne, jak i obywateli w indywidualnych skargach wpływających do Biura Rzecznika.

Z relacji RPO wynika, że przemysłowe hodowle zwierząt budzą coraz większy sprzeciw społeczny, szczególnie wśród mieszkańców wsi i małych miejscowości. Główne zarzuty dotyczą:

• uciążliwości zapachowej,
• zanieczyszczenia środowiska,
• niewystarczającego udziału społeczności lokalnych w procedurach administracyjnych,
• braku skutecznych narzędzi prawnych do ochrony jakości życia.

W odpowiedzi na te sygnały, Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało o rozpoczęciu prac nad kompleksowym rozwiązaniem legislacyjnym. Regulacja ma objąć nie tylko zapachy pochodzenia rolniczego, ale również te związane z przemysłem i gospodarką komunalną.

Na pierwszym etapie resort planuje zlecenie ekspertyzy, która ma wskazać:

• możliwe rozwiązania techniczne,
• standardy pomiarów uciążliwości zapachowej stosowane w krajach UE,
• potencjalne sposoby ich wdrożenia w Polsce.

RPO podkreśla, że ochrona przed immisjami zapachowymi powinna być uznana za element konstytucyjnego prawa do życia w czystym środowisku. Obecne przepisy nie gwarantują skutecznej ochrony, a brak regulacji prowadzi do konfliktów społecznych i pogorszenia jakości życia mieszkańców terenów wiejskich.

Zgodnie z zapowiedziami ministerstwa, ekspertyza będzie punktem wyjścia do opracowania projektu nowelizacji przepisów, który może objąć zmiany w:

• prawie ochrony środowiska,
• ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
• prawie budowlanym,
• i przepisach dotyczących ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ).

RPO apeluje o uwzględnienie głosu społeczności lokalnych oraz stworzenie przepisów, które realnie ograniczą negatywne skutki działalności przemysłowych ferm. To kolejny sygnał, że debaty o zrównoważonym rozwoju wsi i odpowiedzialnym rolnictwie nabierają wagi na szczeblu rządowym.