Kukurydza, która sama się dosusza. Przewaga w trudnym sezonie

W ubiegłym, wyjątkowo suchym roku, upalne lato i ciepła jesień, pozytywnie wpłynęły na oddawanie wody w końcowej fazie dojrzewania. Wilgotność ziarna była wyjątkowo niska, a różnice między odmianami pod względem wilgotności „spłaszczone”. Trudno było zauważyć zróżnicowanie nawet pomiędzy odmianami z różnych grup wczesności. Ten sezon jest kompletnie inny. Chłodniejsze i wilgotniejsze lato zagwarantowało co prawda roślinom komfortowe warunki podczas kwitnienia, odpowiednie zapylenie i zaziarnienie kolb, ale z pewnością wilgotność ziarna będzie wyższa niż w ubiegłym sezonie. To dobra okazja by porównać odmiany pod kątem efektu dry-down.

To genetycznie warunkowana cecha, dzięki której rośliny w końcowej fazie dojrzewania szybko oddają wodę z ziarna. Jest to pożądana właściwość odmian kukurydzy ziarnowej, ponieważ pozwala na uzyskanie ziarna o niższej wilgotności w momencie zbioru, co przekłada się na niższe koszty suszenia.

Odmiany z dry-down pozwalają na bardziej elastyczne planowanie zbiorów. Cecha ta umożliwia zbiór danej odmiany przy niższej wilgotności ziarna w porównaniu do odmian nie posiadających tej właściwości lub też wcześniejszy zbiór przy podobnej wilgotności – szybsze zwolnienie stanowiska pod wysiew na przykład pszenicy ozimej.

Nie tylko zmniejsza ryzyko wystąpienia fuzarioz oraz akumulacji mykotoksyn – zapewnia wyższą jakość handlową ziarna, ale także często umożliwia uzyskanie wyższej ceny w skupie. Przyspieszenie terminu zbioru niweluje też ryzyko wylegania roślin. Im dłużej stoją one na polu, tym większe ryzyko połamania, co spowalnia i utrudnia zbiory. To także eliminacja strat powodowanych przez zwierzynę, głownie przez dziki.

Efektem dry-down charakteryzują się odmiany o ziarnie typu dent. Oczywiście nie wszystkie odmiany dent posiadają tę właściwość. To wynika z budowy morfologicznej ziarniaków, w których przeważa miękka skrobia mączysta. Bielmo mączyste zbudowane jest z dużych ziaren skrobi, w których przestrzenie pomiędzy cząsteczkami wypełnione są powietrzem .Podczas dosychania zapadają się w wierzchołkowej części tworząc charakterystyczny „koński ząb”. Takie ziarno jest wklęsłe i pomarszczone. Skrobia mączysta stanowi zdecydowanie mniejszą barierę dla oddawania wody niż skrobia szklista, która zbudowana jest ze ściśle upakowanych ziaren. Ziarno typu dent, w porównaniu z typem flint, zawiera mniej bielma szklistego, dzięki czemu charakteryzuje się dużo szybszą dynamiką oddawania wody. Często odmiany charakteryzujące się efektem dry-down posiadają krótkie liście okrywające kolby, które łatwo się otwierają, co dodatkowo przyspiesza proces dosychania ziarna. Przykładem mieszańca z wyraźnie zaznaczoną tą cechą jest DKC3595. Odmiana ta posiada ziarno typu dent i luźne koszulki okrywające kolby, które ułatwiają oddawanie wody w końcowej fazie dojrzewania. Wyróżnia się bardzo wysokim potencjałem i stabilnością plonowania oraz niską wilgotnością ziarna w czasie zbioru.

W tym roku oprócz wysokości plonowania i zdrowotności, jedną z bardziej pożądanych cech odmian ziarnowych będzie szybki zrzut wody w końcowej fazie dojrzewania, czyli silny efekt dry-down. Rolnicy, którzy wybrali do uprawy odmiany z tą właściwością poniosą niższe koszty na dosuszanie ziarna. Ten sezon z pewnością ujawni różnice pomiędzy odmianami pod względem wilgotności ziarna. Wybór odmian o niższej z założenia wilgotności, w takim roku jak ten, może zaważyć na opłacalności produkcji.

Anna Rogowska