Mazowiecki Szydłowiec. Małe miasto i wielkie atrakcje, które warto zobaczyć

Szydłowiec to miasto położone w południowej części województwa mazowieckiego, w którym możecie zobaczyć kilka niezwykle ciekawych atrakcji turystycznych.

Początki Szydłowca sięgają XIII w., kiedy to na miejscu obecnego miasta istniała osada, która była własnością znamienitego rodu Odrowążów. W skutek rodzinnych podziałów, przypadła ona bocznej linii Odrowążów z Chlewisk. Pierwszymi z tego rodu, którzy przybrali nazwisko Szydłowieccy, byli bracia Jakub i Sławko. Dzięki ich staraniom Szydłowiec w 1427 r. otrzymał prawa miejskie, a Kazimierza Jagiellończyk w 1470 r. nadał miastu prawa magdeburskie. W 1547 r. Szydłowiec przechodzi we władanie rodu Radziwiłłów, którzy zarządzają miastem aż do 1802 r. Z powodu wojen szwedzkich i epidemii w XVII w. miasto znacznie podupadło. Po trzecim rozbiorze Polski Szydłowiec znalazł się w zaborze austriackim.

Można bezpłatnie zaparkować obok samego Ratusza.

Rynek Wielki 5

Wszystkie atrakcje Szydłowca zwiedzimy spacerując, chociaż na kirkut i do synagogi czeka nas dziesięciominutowy spacer.

Budynek wybudowano w latach 1602-1629. Za jego projekt i budowę odpowiedzialni byli bracia Kacper i Albrecht Fodyga.  W związku ze zniszczeniami w czasie działań wojennych, Ratusz przebudowywano w 1809, 1918 a także w latach 1945-1960. W przeszłości mieścił się w nim sąd, archiwum, szkoła, a obecnie jest siedzibą Burmistrza Szydłowca i administracji samorządowej.

Obok Ratusza możecie zobaczyć dwa pręgierze, przy których dawniej wymierzano kary. Pierwszy ma kształt wysokiej na około 250 cm kolumny z piaskowca, zwieńczonej kulą. Z czterech stron zdobią ją płaskorzeźbione maszkarony. Wybudowano go w pierwszej połowie XVII w.

Drugi pręgierz również pochodzi z XVII w. Jest to kamienna kolumna zwieńczona platformą na której ustawiono figurą kobiety, symbolizującą pychę. Przez mieszkańców jest ona nazywana Zośką.

Jednonawową świątynię erygowano 1 stycznia 1401 r., a jej budowę zakończono około 1525 r.

Ołtarz główny wykonano w latach 1618-1627. W jego centrum możemy podziwiać poliptyk, przedstawiający Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny. Z kolei nad ołtarzem umieszczono rzeźbę św. Zygmunta, patrona kościoła. 

Na północnej ścianie prezbiterium możemy zobaczyć wykonany w 1509 r. w warsztatach krakowskich poliptyk, przedstawiający Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny i sceny ewangeliczne.

Złocone ołtarze boczne, poświęcono MB Szkaplerznej i św. Annie, pochodzą w 1620 r.

Modrzewiowy strop w nawie głównej pokrywają malowidła z XVIII w. przedstawiające patrona kościoła św. Zygmunta i innych świętych.

W nawie głównej, obok północnego wejścia znajduje się klasycystyczny nagrobek Marii z Gawdzickich Radziwiłłowej z 1795 r.

Na zewnątrz świątyni, a także w nawie głównej możemy obejrzeć pochodzące z przełomu XVI i XVII w. napisy i rysunki przedstawiające budowle świeckie i kościelne.

Obok kościoła stoi pochodząca z XVI w. dzwonnica.

Zamek wybudował w latach 1470–1480 Stanisław Szydłowiecki, kasztelan radomski i żarnowski. W kolejnych latach budynek rozbudowywali kolejni Szydłowieccy. Dzisiejszy wygląd warowni to zasługa Radziwiłłów, którzy kilkakrotnie modernizowali zamek. W czasie zaborów budynek służył między innymi jako skład zbożowy i skład piwa, co doprowadziło do tego, że zaczął popadać w coraz większą ruinę. Po odzyskaniu niepodległości przeprowadzono remont zamku, co uchroniło go przed ostateczną dewastacją. W czasie II wojny światowej warownię zamieszkiwali wysiedleni przez Niemców z terenów Polski zajętych przez III Rzeszę, a także Żydzi. Po wojnie przeprowadzono gruntowny remont zamku. Dziś mieści się w nim Szydłowieckie Centrum Kultury – Zamek, Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych oraz Pracownia Historii Szydłowca.

Na zamkowym dziedzińcu koniecznie zwróćcie uwagę na przepięknie zdobiony portal znajdujący się nad wejściem do biblioteki.

Warownię wybudowano na sztucznej wyspie, dlatego zachęcam Was do spaceru wokół niej.

Cmentarz powstał w drugiej połowie XVII w. Chowano na nim Żydów nie tylko z samego Szydłowca, ale także z pobliskich miejscowości takich jak Wąchock czy Bodzentyn. W czasie II wojny światowej na kirkucie dokonywano egzekucji, a także chowano ofiary Zagłady.

W 2002 r. na wniosek rabina Wolfa Kornreicha z Jerozolimy, w miejscu domniemanego grobu cadyka Natana Rabinowicza Dawida z Szydłowca i jego syna Szragi Rabinowicza z Białobrzegów, wzniesiono ohel zaprojektowany przez Mariusza Rodaka. 

Po wojnie teren cmentarza stopniowo zabudowywano. Dzisiejszy obszar to mniej więcej 1/3 jego dawnej powierzchni.

Do dziś przetrwało na nim ponad 3000 nagrobków co sprawia, że jest to jeden z największych zachowanych cmentarzy żydowskich w naszym kraju. Najstarsze macewy pochodzą z pierwszej połowy XIX w.

Teren kirkutu jest ogrodzony i zamknięty. Aby wejść na jego teren należy pobrać klucze w punkcie Miejskiej Informacji Turystycznej od poniedziałku do piątku w godzinach 09:00-16:00.

Budynek wybudowano około 1730 r. na potrzeby pracowników miejscowej garbarni. W trakcie II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali synagogę. Po wojnie mieściła się w niej między innymi świetlica, sala konferencyjna i lokal gastronomiczny.

Smaczny obiad w przystępnej cenie zjedliśmy w Piwnicy Szydłowieckiej – Pulcinella.

W okolicy warto odwiedzić Wąchock i zamek w Iłży.