Procesja Bożego Ciała. Dlaczego zabiera się brzozowe gałązki z ołtarza?

To jedno z barwniej obchodzonych świąt kościelnych. Boże Ciało jest skrótową nazwą święta w Kościele katolickim – Uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej. W Polsce jest obchodzona przez wiernych w czwartek po Uroczystości Trójcy Świętej. Jak nietrudno zauważyć, jest to święto ruchome i wypada 60 dni po Wielkanocy. W tym roku Boże Ciało przypada 19 czerwca.

Boże Ciało jest wspomnieniem ostatniej wieczerzy, przeistoczenia chleba i wina w ciało i krew Jezusa Chrystusa. Uroczystość ma radosny i dziękczynny charakter, co widać na ulicach, które na trasie procesji przystraja się kwiatami, wstęgami, świecami i obrazkami. Została ustanowiona przez papieża Jana XXII w 1317 roku. W Polsce po raz pierwszy obchodzono ją w 1320 r. w diecezji krakowskiej.

W Polsce obchody święta wiążą się z procesją z Najświętszym Sakramentem, która zatrzymuje się przy czterech ołtarzach. Przy każdym z nich czytane są wersy czterech Ewangelii. Procesji towarzyszą często orkiestra, dzieci sypiące kwiaty, sztandary, chorągwie, ozdobione kwiatami feretrony i oczywiście monstrancja z hostią, niesiona przez kapłana pod baldachimem. Są kadzidła, dzwonki i śpiew.

Na drodze procesji mieszkańcy dekorowali i nadal dekorują okna, wystawiając w nich np. obrazki ze świętymi i kwiaty.

Kto był choć raz na procesji Bożego Ciała, z pewnością widział zwyczaj obrywania gałązek z drzew ustawionych przy ołtarzach. To nie jest przypadkowe działanie, bowiem zielone gałęzie i zioła w obrzędowości ludowej Bożego Ciała mają znaczenie symboliczne. Muzeum Narodowe we Wrocławiu, w jednej z publikacji, wskazuje, że gałązki brzozowe mają wielką moc. Kiedyś ochraniały domowników przed burzą, gradem czy złym urokiem. Niektórzy wciąż zabierają je do domu, z nadzieją, że przyniosą szczęście.

Po uroczystości Bożego Ciała jest jeszcze oktawa. Procesje już na zdecydowanie mniejszą skalę odbywają się na ogół wokół kościoła. Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie przypomina, że w ostatnim dniu oktawy święcono wianki wite z ziół. Miały chronić przed pożarami i piorunami, a utkwione w zbożu przed gryzoniami.