Światowy Dzień Chomika: eksperci zwracają uwagę na krytycznie zagrożony gatunek w Polsce
12 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Chomika – święto, które większości może kojarzyć się z domowymi pupilami, jednak dla naukowców i ekologów to przede wszystkim okazja, by zwrócić uwagę na dramatyczną sytuację chomika europejskiego. Jak podkreśla prof. dr hab. Joanna Ziomek z Wydziału Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, "to jedyny gatunek ssaka w Polsce, który został uznany przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody za gatunek krytycznie zagrożony”.
Zasięg występowania chomika europejskiego w naszym kraju drastycznie się zmniejsza.
„Obszar występowania chomika europejskiego zmniejszył się aż o 75% tego, który był podawany do lat 80. XX wieku” – wylicza prof. Ziomek.
Prognozy nie pozostawiają złudzeń: jeśli nie zostaną wdrożone skuteczne działania ochronne, gatunek może całkowicie zniknąć z europejskiego krajobrazu już między 2038 a 2050 rokiem.
Jednym z głównych zagrożeń dla chomika jest utrata bioróżnorodności na terenach rolniczych. Chomiki żyją głównie na polach uprawnych, które obecnie zdominowane są przez uprawy zbóż. Monodieta nie dostarcza im niezbędnych składników odżywczych, co znacząco obniża ich zdolności rozrodcze.
„Potrzebne są takie rośliny, z których chomik może brać białko; dzikie rośliny, z których może czerpać witaminy i minerały. Dopiero różnorodna dieta wpływa dobrze na kondycję, co oczywiście wiąże się również z kondycją płciową” – zaznacza prof. Ziomek.
Chomik europejski to nie tylko jedno z najbardziej zagrożonych zwierząt w Polsce – to także tzw. "gatunek parasolowy” (ang. Umbrella Species). Oznacza to, że jego ochrona wpływa pozytywnie na całość środowiska, w którym występuje.
„Chomik jest symbolem walki o różnorodność biologiczną” – przypomina badaczka z UAM.
W niektórych rejonach Polski, m.in. na Wyżynie Lubelskiej, pojawiły się znaki drogowe ostrzegające przed obecnością chomików. To nie tylko forma ochrony, ale też sygnał, że coraz więcej osób rozumie potrzebę ratowania tego gatunku.
„Mamy w tej chwili grupę pasjonatów – zarówno naukowców, jak i organizacje pozarządowe, a także prywatnych ludzi, którzy zaangażowali się w mówienie o tym gatunku, w badanie go, w edukowanie, w promowanie. Bardzo mnie to cieszy” – mówi prof. Joanna Ziomek.
Światowy Dzień Chomika to dobry moment, by nie tylko przypomnieć sobie o istnieniu tego niepozornego gryzonia, ale także zastanowić się nad kondycją naszych ekosystemów.
