Park Mużakowski: Ogromny kompleks z listy UNESCO dla wielbicieli przyrody i zamków

"Muskau jest i pozostanie moją wielką pasją", pisał w swoim pamiętniku z 1841 roku Hermann von Pückler-Muskau. Ekscentryczny książę ogrodnik, podróżnik i pisarz.

Ten nietuzinkowy arystokrata zamienił swoje dobra rodowe w ogromy park w stylu angielskim. Teren ten znany dziś jest jako Park Mużakowski lub też od nazwiska założyciela Park von Muskau / Muskauer Park. Leży on na pograniczu województwa lubuskiego w zachodniej Polsce (522 ha) i niemieckiej Saksonii (206 ha). Teren ten wielokrotnie przecina Nysa Łużycka będąca naturalną granicą obu państw. Wielu przewodników podkreśla historyczne powiązanie tej ziemi z Dolnym Śląskiem.

W 2025 roku ten ogromny, liczący 728 ha kompleks świętuje 20-lecie wpisania go na listę światowego dziedzictwa UNESCO, na której znalazły się też m.in. dolnośląska Hala Stulecia oraz świdnicki i jaworski Kościół Pokoju.

Teren ten zmieniał właścicieli wielokrotnie, w latach 30. XX w. powstał tu Rezerwat Przyrody Park Mużakowski. Niestety podczas II wojny park i stojący w nim pałac uległy znacznym zniszczeniom, a po wojnie kompleks przedzieliła granica pomiędzy NRD i PRL. Po 1989 roku dzięki wspólnym działaniom Polski i Niemiec teren udało się zrewitalizować, co zaowocowało uznaniem go za pomnik historii i wpisaniem go w 2004 roku na prestiżową listę agencji ONZ.

Park Mużakowski uosabiający marzenie o sielskim życiu awanturniczego hrabiego Pücklera to ogromny teren, w którym można spędzić dzień na zwiedzaniu i na łonie natury.

Na odwiedzających czeka:

• teren górski parku, okolice leśne oraz arboretum, a także park zamkowy pełny mostów na Nysie Łużyckiej, ścieżek i pagórków.
• Do tego zwiedzić można odbudowany nowy Zamek w Mużakowie z całym kompleksem zabudowań wokół,

• zobaczyć też Stary Zamek i Oranżerię,
• oraz przyległą do nich małą miejscowość z niewielkim rynkiem i fontanną.

Jednym z mankamentów tej polsko-niemieckiej parkowej perełki jest jej oddalenie od transportu publicznego, co czyni ją trudno dostępną dla osób niezmotoryzowanych. Jedyny możliwy dojazd transportem publicznym wiedzie z Żar, skąd odjeżdżają autobusy do Łęknicy. Na szczęście dolnośląskie biura podróży coraz częściej proponują zapisy na taką jednodniową wycieczkę zorganizowaną z przewozem.

Dojazd samochodem

• z Wrocławia zabiera ok. 2,5 godziny (A4 -> A18)
• z Legnicy to droga ok. 1,5 godziny (A18)
• z Wałbrzycha natomiast to nieco ponad 2 godz. (E65 -> A4 i A18).

Odwiedzający park ze strony polskiej korzystają z płatnego parkingu położonego na terenie Łęknicy. Stąd spacerem można dojść do parku ciągnącego się do niemieckiej miejscowości Bad Muskau. Po drodze mijamy Informację Turystyczną, w której można zasięgnąć informacji i kupić pamiątki.

Do parku można też dojechać wieloma szlakami rowerowymi i poruszać się po nim rowerem. Wiodą tu trasy m.in. "Odra-Nysa", "Księcia Pücklera", czy "Żabi Szlak".

Park Mużakowski otwarty jest "od świtu do zmierzchu", czyli

• 1 maja - 30 września - w godz. 9 - 17,
• w kwietniu i październiku - w godz. 10 - 16,
• a 1 listopada do 31 marca park jest nieczynny.

Wstęp do Parku Mużakowskiego po stronie polskiej i niemieckiej jest bezpłatny.

Na terenie parku można spędzić cały dzień w cieniu drzew, wchodząc na wzgórza, mosty, podziwiając wiekowy starodrzew i egzotyczne krzewy. Na terenie stoją dziesiątki ławeczek opatrzonych cytatami i dedykacjami. W dawnych zabudowaniach folwarku jest restauracja, gastronomia jest też na terenie Nowego Zamku.

Część nowego Zamku można zwiedzać, a wystawy na jego terenie są dwujęzyczne. Na parterze obiektu jest sklepik z pamiątkami i wydawnictwami. Tutaj też kupujemy bilety.

Wstęp do zamkowych wnętrz w dwóch skrzydłach na trzech kondygnacjach, na wystawy oraz na wieżę kosztuje obecnie 10 Euro i 5 Euro - ulgowy. Są też inne, tańsze pakiety dotyczące zwiedzania części ekspozycji.

Usługa przewodnicka jest dodatkowo płatna.

• Szczególną ciekawostką podczas zwiedzania jest możliwość przejechania się po zamku "karetą", czyli niesztampowa symulacja zwiedzania XIX-wiecznego parku. Komentarzowi towarzyszą historyczne ilustracje i przejazd stylizowanym pojazdem.

• Pamiątką z pałacu jest też list od jego dawnego ekscentrycznego właściciela. Tematykę listu zwiedzający mogą wybrać sami i "płacą" za niego otrzymaną razem z biletem "monetą-żetonem".

Zwiedzanie zamku wraz z wejściem na wieżę zajmuje nieco ponad godzinę.

Tuż obok zamków są zabudowania niewielkiej miejscowości, której serce stanowi rynek z fontanną.