Alarm w Kujawsko-Pomorskiem. Zatrzęsienie kleszczy, borelioza atakuje coraz częściej
Już nie jeden, ale dwa a nawet cztery kleszcze znajdują ludzie po wyprawie na łono natury. W regionie szybko rośnie też liczba chorych na boreliozę. Co przyciąga kleszcze i gdzie żerują najgroźniejsze, czyli nimfy?
W tym artykule:
- Na początku lipca wybrałem się z kolegami na tak zwany surwiwal. Spędziliśmy noc w hamakach rozwieszonych w lesie w okolicach Sokole Kuźnicy nad Zalewem Koronowskim - opowiada Jan z Bydgoszczy. - Przygoda byłaby znakomita, gdyby nie kleszcze. Po jednej dobie znalazłem na swoim ciele trzy kleszcze, moi koledzy też po kilka, jeden aż cztery!
To nie był ich pierwszy wypad tego typu.
- Ale pierwszy raz doświadczyliśmy tylu ukąszeń przez kleszcze - podkreśla Czytelnik. - Prawie wszyscy musieliśmy przyjąć antybiotyki chroniące nas przed boreliozą. To dramat, że nie można się już wybrać do lasu bez strachu przed kleszczami.
50 procent więcej zachorowań na boreliozę w 2025 roku
- W pierwszym półroczu 2024 roku w województwie kujawsko-pomorskim odnotowano 239 przypadków boreliozy, natomiast w analogicznym okresie 2025 roku zgłoszono już 360 przypadków - informuje Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bydgoszczy. - To wyraźny sygnał, że ryzyko jest realne i nie należy go lekceważyć.
Borelioza atakuje skórę, stawy, układ nerwowy, a czasem również serce. Problemem jest też kleszczowe zapalenie mózgu. - W 2024 roku 725 osób wymagało hospitalizacji z powodu wirusowego zapalenia mózgu przenoszonego przez kleszcze - informuje Paweł Florek, dyrektor Biura Komunikacji Społecznej i Promocji Narodowego Funduszu Zdrowia.
W Kujawsko-Pomorskiem do szpitali trafiły dwie osoby. Skuteczną ochronę przed KZM zapewnia szczepienie, nie ma jednak szczepionki przeciw boreliozie. Szansę na zatrzymanie choroby, nim wywoła ona poważne uszkodzenia, daje wczesne rozpoznanie.
Nie wykręcaj kleszcza, nie ściskaj odwłoka
Kleszcze przebywają na człowieku lub zwierzęciu w zależności od stadium rozwoju od 2 godzin do 7 dni.
- Usunięcie kleszcza w ciągu pierwszych 12 godzin od momentu wkłucia znacząco ogranicza ryzyko zakażenia, ponieważ ilość patogenów, jaka może przedostać się do organizmu człowieka w tym czasie jest zazwyczaj niewystarczająca do wywołania infekcji - wyjaśnia Łukasz Betański z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bydgoszczy.
Agnieszka Graclik, zoolog, popularna blogerka, znana jako „pani z pszyry” podkreśla, że kluczowy w zakażeniu boreliozą jest sposób usunięcia kleszcza.
- Nie wolno mu ścisnąć odwłoka. Traktujcie to jak tubkę z boreliozą, którą możecie wcisnąć pod skórę - porównuje. - Hypostom, czyli kleszczowy ryjek, nie ma gwintu, więc nie kręćcie nim, tylko po prostu rwijcie.
- Również błędem jest przypalanie, smarowanie tłustymi substancjami lub innymi chemikaliami np. kosmetykami do ciała, oliwą z oliwek. Nie usuwajmy też kleszcza igłą, by nie doszło do jego uszkodzenia. Jeśli nie jesteśmy w stanie sami go usunąć, należy zwrócić się o pomoc do lekarza lub pielęgniarki POZ - przypomina Anna Michałek z Zespołu Komunikacji Społecznej i Promocji kujawsko-pomorskiego NFZ. - Mniejsze fragmenty kleszcza, które pozostaną pod skórą, z reguły nie zwiększają ryzyka zakażenia, wówczas wystarczy umycie i dezynfekcja rany.
Gdzie żerują nimfy, co przyciąga kleszcze?
Jak chronić się przed kleszczami? Podstawą jest odzież: wysokie buty, długie spodnie, bluza z długimi rękawami i czapka. Gorzej, gdy panuje upał, bo kleszcze wyczuwają pot.
- Zapach kwasu masłowego obecnego w pocie - uściśla Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Instytut Badawczy. - Kleszcze przyciąga też biały kolor, ciepło i ruch powietrza.
Cykl życiowy kleszcza trwa dwa - trzy lata i składa się z trzech stadiów rozwojowych: larwa, nimfa, postać dorosła. - Człowieka atakują wszystkie stadia rozwojowe, ale największe ryzyko infekcji stanowi nimfa, bo z powodu małych rozmiarów oraz przezroczystości jest trudna do zauważenia - tłumaczy NIZP.
Larwy kleszczy są zazwyczaj spotykane w trawie do 30 cm. - Nimfy w trawach i roślinach niższych niż 1 m, a dorosłe postaci kleszczy na chwastach i krzewach do 1,5 m - podpowiada NIZP.
