Autostrada A4 z Katowic do Krakowa bezpłatna. Podano datę. Od tego dnia znikną bramki, wierzycie?

Chodzi o 61 km odcinek łączący dwa największe miasta województw śląskiego i małopolskiego. Każdego dnia przejeżdża nim blisko 50 tysięcy pojazdów. Od lat kierowcy narzekają na ciągnące się remonty. Stalexport zarządzający autostradą odpowiada, że prace prowadzone są "w sprawdzony, możliwie najbardziej komfortowy dla kierowców sposób - na krótkich odcinkach, z zachowaniem dwóch pasów ruchu w każdym kierunku". Dodaje, że to wszystko w trosce o komfort i bezpieczeństwo. Jednak to nie uspokaja kierowców. Zwłaszcza że regularnie podnoszone są opłaty za przejazd.

Spójrzmy na wysokość dla samochodów osobowych (wnoszonych na wjeździe i wyjeździe autostrady). Tak się zmieniały na przestrzeni ostatnich lat:

• do 2020 roku - 10 zł (ze zniżką 7 zł za płatność aplikacją)
• Październik 2020 roku - 12 zł (zniżka 8 zł)
• Lipiec 2022 roku - 13 zł (zniżka 10 zł)
• Kwiecień 2023 - 15 zł (zniżka 13 zł)
• Kwiecień 2024 - 16 zł
• Kwiecień 2025 - 17 zł

To oznacza, że kierowca samochodu osobowego pokonując trasę z Katowic do Krakowa musi zapłacić w sumie 34 zł za 61 km. Inflacja, inflacją, ale mówimy o 61 km odcinku z trwającymi remontami. W przypadku trasy tam i z powrotem to w sumie 68 zł. Jeszcze więcej zapłacą kierowcy większych pojazdów i ciężarówek.

W 2027 roku ma wygasnąć 30-letnia koncesja. Jej udzielenie w 1997 roku oznaczało przeniesienie przez państwo (w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego) na podmiot prywatny zadań uzyskania finansowania, przeprowadzenia inwestycji, a następnie spłaty zadłużenia, remontowania i utrzymania drogi. Wszystkie te działania finansowane są wyłącznie z opłat za przejazd. Koncesjonariusz nie korzysta z żadnych subwencji, czy dotacji ze środków publicznych.

Od jakiegoś czasu w mediach dyskutowało się nad tym, czy możliwe jest przedłużenie koncesji. Stalexport komunikował, że byłby w stanie szybko i sprawnie rozbudować A4 Katowice - Kraków o trzeci pas. Ze względu na rosnący ruch taka inwestycja wydaje się konieczna. Mówiono też o konieczności wzmacniania wiaduktów i innych obiektów inżynierskich.

Jednak Ministerstwo Infrastruktury oraz Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad od dłuższego czasu jasno komunikują, że nie zamierzają przedłużać koncesji, ani udzielać jej komu innemu. Jasne stanowisko przekazano na interpelację posła Platformy Obywatelskiej Dominika Jaśkowca.

- Począwszy od dnia 16 marca 2027 r. autostrada A4 na odcinku Katowice – Kraków będzie zarządzana przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Opłata za przejazd pojazdów lekkich (o maksymalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t) po przedmiotowym odcinku autostrady przestanie być pobierana z końcem 15 marca 2027 r. Po uchyleniu w 2023 r. przepisów dotyczących pobierania opłat za przejazd autostradą od pojazdów lekkich, które znajdowały się w ustawie z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 321 i 1946), nie ma podstawy prawnej do pobierania opłat drogowych od tej kategorii pojazdów na sieci dróg zarządzanej przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Ponadto nie ma także podstawy prawnej do przedłużenia obowiązującej aktualnie umowy koncesyjnej na budowę i eksploatację odcinków autostrad. Zatem należy wprost wskazać, że nie dojdzie do wyboru nowego koncesjonariusza na ww. odcinku autostrady A4 - poinformował oficjalnie Stanisław Bukowiec, wiceminister infrastruktury.

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad przyznaje, że proces związany z wygaśnięciem koncesji już się rozpoczął. Jak podkreślono, do marca 2027 roku, zgodnie z umową autostrada musi być zwrócona w odpowiednim stanie technicznym. Jednocześnie GDDKiA zapowiada rozbudowę A4 pomiędzy Katowicami i Krakowem.

Państwowy zarządca zwraca uwagę, że jest to inwestycja wpisana do Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych i prowadzone są już prace przygotowawcze w tym zakresie.

- Za rozbudowę i bieżące utrzymanie autostrady A4 Katowice - Kraków będą odpowiadały firmy wyłonione w otwartych przetargach. W obu tych postępowaniach będzie mogła wystartować spółka Stalexport Autostrada Małopolska, o ile tylko spełni kryteria udziału - słyszymy w GDDKiA.