Białystok: "Wnikasz w co klikasz" czyli warsztaty dla młodzieży

Projekt realizowany jest w ramach programu społecznego "Młodzież w Centrum". Wtorkowe spotkanie w Białymstoku było finałem ogólnopolskiej trasy szkoleniowej, która obejmowała 14 miast. Spotkania służyły temu, żeby wyposażyć młodzież w praktyczne umiejętności rozpoznawania fałszywych informacji, krytycznego myślenia oraz świadomego korzystania z internetu.

Uważam, że takie warsztaty to bardzo dobry kierunek. Powszechnie wiadomo, że młodzież jest częstymi gośćmi w centrum handlowym. Powszechnie też wiadomo, że bardzo dużo czasu młodzi ludzie spędzają w sieci - podkreśla Alicja Kasprzyk- Siemienkiewicz, marketing manager Alfa Centrum. - Uważam, że w związku z tym warto prowadzić edukację z cyberbezpieczeństwa, z dezinformacji dla młodzieży właśnie. "Młodzież w centrum" to tytuł wieloznaczny. W naszych działaniach bardzo często skupiamy się na młodzieży i ich potrzebach, ale też ich obecności w centrum handlowym. Uważam, że jest to akcja unikatowa na skalę Polski. Docierają do nas pozytywne głosy od szkół, które wzięły udział w warsztatach i które dziękują nam za to, że zajęliśmy się tym tematem. To pokazuje, że jest zapotrzebowanie na tego typu działania.

Warsztaty poprowadzili cenieni eksperci:

• Anna Mierzyńska, analityczka mediów społecznościowych i autorka książki "Efekt niszczący. Jak dezinformacja wpływa na nasze życie",
• oraz Grzegorz Neumann, czynny funkcjonariusz gdańskiej policji, profilaktyk i praktyk od lat zaangażowany w pomoc młodzieży, walkę z wykluczeniem i resocjalizację nieletnich, koordynator Programu "Młodzież w Centrum" realizowanego przez NEPI Rockcastle, będącego właścicielem 16 centrów handlowych w Polsce.

Młodzież dużo dzisiaj słyszy i dużo wie na różne tematy - podkreśla Grzegorz Neumann. - My chcemy przede wszystkim własnym przykładem pokazywać, jak bronić się przed pewnymi zjawiskami niepożądanymi. Ale chcemy też powiedzieć jasno, że wskutek popełnionych błędów niestety można ponieść niekiedy surowe konsekwencje. Hejt jest zawsze niepożądanym zjawiskiem, które ma na celu, jako zjawisko obraźliwe, niesienie krzywdy względem drugiej osoby. Na pewno bardzo ważna jest wrażliwość społeczna, to żeby nie zostawać samemu w obliczu hejtu. Zaczyna się od pojedynczej osoby, która powie, że się z hejtem nie zgadza. A następnie ważne jest, żeby otaczać się ogromem życzliwych ludzi, przyjaciół, kompetentnych osób dorosłych, rodziców, opiekunów prawnych, nauczycieli, pedagogów, policjantów, którzy tak naprawdę nie zostawiają takiej osoby samej. Razem możemy więcej.

Ekspert dużo miejsca w swoim wystąpieniu poświęcił również tematowi cyberprzestępczości.

Cyberprzestępczość jest dzisiaj tak rozległa i tak często spotykana, że spotykamy się z nią niemal wszędzie: czy to robiąc zakupy, czy wypłacając pieniądze z banku, czy podejmując oferty pracy - wylicza Neumann. - Wszędzie jesteśmy narażeni na cyberoszustwa. Należy więc zachować przede wszystkim zdrowy rozsądek. Liczy się też czas, który musimy sobie dawać na podjęcie decyzji. Nie możemy podejmować ich wskutek impulsów czy chęci zysku. To co podkreślamy w ramach warsztatów - jeżeli ktoś oferuje nam zbyt atrakcyjne oferty pracy, wręcz niemożliwe chęci zysku, to najczęściej kończy się to utratą wszystkiego.

Nie zabrakło też garści bardzo przydatnej wiedzy dotyczącej dezinformacji, która coraz częściej pojawia się w sieci. I coraz trudniej odróżnić fałszywe informacje od tych prawdziwych.

Dezinformacja to jest coraz poważniejsze zagrożenie w infosferze, nie tylko w Polsce - tłumaczy Anna Mierzyńska. - To jest przekazywanie fałszywych informacji świadomie i celowo. Czyli ktoś, kto wie, że rozpowszechnia fałszywą informację, mimo to ją rozpowszechnia, ponieważ ma jakiś konkretny cel do osiągnięcia. Młodzi ludzie zazwyczaj bardzo dużo wiedzą o sieci, słyszeli o dezinformacji, słyszeli o hejcie, o którym też dużo mówimy. Część z nich ma nawet takie doświadczenia, że została już sama oszukana w sieci. My staramy się im pokazać, jak sobie z tym poradzić, jak odróżniać dezinformację, jak budować własną odporność na tego rodzaju przekazy. Wszystko po to, żeby nie rozpowszechniali fałszywych informacji, żeby nie dali się nabrać oszustom. Pokazujemy im bardzo dużo przykładów z internetu. Używamy też gier oraz innych form aktywności po to, żeby między innymi pokazywać, że mówimy o rzeczach, które się cały czas dzieją, na które można się natknąć w sieci. Okazuje się też, że takie aktywizujące formy warsztatowe rzeczywiście wzmacniają odporność na dezinformację.

Eksperci podczas warsztatów dostarczali uczestnikom narzędzi do budowania przez nich indywidualnej odporności na zagrożenia wynikające z dezinformacji i cyberzagrożeń w internecie. Młodzież brała udział m.in. w interaktywnej grze edukacyjnej oraz uczyła się jak rozpoznawać materiały generowane przez sztuczną inteligencję (AI).

Aktualnie w Polsce dostęp do sieci ma 85,6 proc. osób na granicy lub poniżej progu wiekowego wymaganego do używania większości serwisów społecznościowych i aplikacji (13 lat). Z kolei grupa użytkowników w wieku 15-18 lat z internetu korzysta w prawie 100 proc. Dzieci (7-14 lat) i młodzież (15-18) poświęcają dobowo na aktywność w internecie średnio około 4,5 godziny. Internet jest dla nich często podstawowym źródłem wiedzy i opinii o świecie, jednocześnie przeważnie nie dbają oni o weryfikację informacji, przez co są szczególnie narażeni na manipulację poprzez dezinformację i fake newsy.

Warsztaty są częścią ogólnopolskiego programu społecznego "Młodzież w Centrum", którego celem jest aktywizacja młodzieży, wsparcie w budowaniu relacji opartych na szacunku oraz poczucia własnej wartości i motywacji do działania, a przez to zapobieganie depresji oraz zdarzeniom niebezpiecznym z udziałem młodzieży. W ramach inicjatywy organizowane są liczne działania aktywizujące - warsztaty, debaty społeczne, inicjatywy sportowe. Inicjatorem Programu jest NEPI Rockcastle Polska, właściciel 16 centrów handlowych w 14 miastach Polski, we współpracy z Grzegorzem Neumannem oraz lokalnymi organizacjami i instytucjami.

Prawie połowa rodziców nie kontroluje tego, co robią dzieci w internecie