Biedniejemy, ale odkładamy więcej. Zaskakujące dane o finansach Polaków

Z najnowszego raportu „Sytuacja na rynku consumer finance” wynika, że 36,1 proc. Polaków uważa, iż ich sytuacja finansowa pogorszyła się w ciągu ostatnich 12 miesięcy. To nadal duży odsetek, choć nieco niższy niż w I kwartale tego roku, gdy wynosił 37,8 proc. Optymistów, którzy odczuli poprawę, jest wyraźnie mniej – jedynie 23,8 proc. (w I kwartale: 23,1 proc.).

Dane te mogą niepokoić, ale raport przygotowany przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych i IRG SGH pokazuje też zaskakujący trend: coraz więcej Polaków deklaruje, że mimo trudności jest w stanie odkładać pieniądze. Aż 61 proc. gospodarstw domowych twierdzi, że posiada nadwyżki finansowe i oszczędza z bieżących dochodów – to wzrost w porównaniu do 59,8 proc. z poprzedniego kwartału.

Wskaźnik nastrojów konsumenckich – Barometr Rynku Consumer Finance (BRCF) – spadł w II kwartale 2025 r. do 96,7 pkt z 97,7 pkt w I kwartale. Wciąż pozostaje on poniżej długookresowej średniej, co pokazuje, że Polacy są nadal ostrożni i pełni rezerwy wobec swojej sytuacji finansowej.

Jak tłumaczy Agnieszka Kozioł z ZPF, pozytywnie na BRCF wpłynęły m.in. lepsze oceny sytuacji makroekonomicznej i prognoz finansowych. Negatywnie – pogarszające się nastawienie wobec dużych wydatków i mniejsza skłonność do zaciągania kredytów.

Raport podkreśla także, że koszty utrzymania są dla Polaków coraz większym obciążeniem. Aż 85,8 proc. respondentów uważa, że są one wyższe niż rok wcześniej. Tylko 1,5 proc. uważa, że koszty zmalały. W poprzednim kwartale odsetek wskazujących na wzrost wynosił 87,2 proc., więc różnica jest kosmetyczna.

Co ciekawe, mimo tej presji inflacyjnej, prawie połowa ankietowanych (49,8 proc.) uważa, że klimat do oszczędzania jest obecnie korzystny. To wzrost z poziomu 47,6 proc. w I kwartale. Eksperci wskazują, że takie postrzeganie sytuacji zależy nie tylko od bieżących cen, ale też od inflacyjnych oczekiwań i stabilności dochodów.

Struktura oszczędzania pokazuje interesującą dynamikę. Najwięcej gospodarstw domowych (38,2 proc.) odkłada od 10 do 20 proc. swoich dochodów. Jeszcze w poprzednim kwartale było to 35,7 proc., co oznacza zauważalny wzrost.

Jeszcze ciekawszy jest wzrost w grupie „najlepiej oszczędzających”. Aż 31,4 proc. Polaków deklaruje, że odkłada więcej niż 20 proc. miesięcznych dochodów, podczas gdy w poprzednim kwartale było to 30,1 proc.

Z kolei odsetek tych, którzy oszczędzają mniej niż 10 proc. dochodów, spadł do 30,4 proc. z wcześniejszych 34,1 proc. To może sugerować większą świadomość finansową i chęć zabezpieczania się na przyszłość – nawet kosztem bieżących wydatków.

Na podstawie wszystkich danych obliczono średnią szacowaną stopę oszczędności Polaków, która w II kwartale 2025 roku wyniosła 16,0 proc. wobec 15,5 proc. w poprzednim kwartale. To umiarkowany, ale stabilny wzrost, pokazujący, że Polacy – mimo problemów i rosnących cen – nie rezygnują z odkładania pieniędzy.

Wyniki pokazują też, że zwiększa się grupa osób oszczędzających systematycznie większe kwoty, co może być związane z ostrożnym podejściem do kredytów, zmiennością cen i niepewną sytuacją na rynku pracy.

Barometr Rynku Consumer Finance (BRCF) to wskaźnik, który odzwierciedla aktualne nastroje konsumentów w Polsce – ich ocenę sytuacji finansowej, skłonność do wydatków i gotowość do zaciągania zobowiązań.

Badanie prowadzone jest od 2006 roku przez ZPF i Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w cyklu kwartalnym. Obejmuje m.in. oceny dotyczące sytuacji gospodarczej, planów dużych zakupów (jak remonty, samochody) oraz prognoz dotyczących budżetów domowych. Dane zbierane są na reprezentatywnej próbie gospodarstw domowych i stanowią ważny sygnał dla sektora finansowego i kredytowego.

Źródło: Związek Przedsiębiorstw Finansowych