Bitwa pod Orszą (1514). Kiedy spryt i odwaga pokonały liczby

8 września 1514 roku na polach nad Dnieprem rozegrała się jedna z najbardziej błyskotliwych bitew w dziejach Rzeczypospolitej. Hetman wielki litewski Konstanty Ostrogski, mając pod rozkazami około 30 tysięcy żołnierzy polsko-litewskich, stanął naprzeciw armii moskiewskiej, której siły według źródeł sięgały nawet 40–80 tysięcy.
Fot. LicencjodawcaFot. Licencjodawca
Łukasz Szymański

Droga do Orszy

Wiosną 1514 roku Moskwa zdobyła Smoleńsk – kluczową twierdzę na wschodnich rubieżach. Król Zygmunt Stary zebrał więc wielką wyprawę odwetową. Na jej czele stanął Ostrogski – dowódca, który świetnie znał taktykę przeciwnika i wiedział, że sama przewaga liczebna nie daje zwycięstwa.

Spryt hetmana

W nocy z 7 na 8 września wojska polsko-litewskie przeprawiły się przez Dniepr. Mosty pontonowe zbudowano z łodzi i beczek – rozwiązanie tyleż prowizoryczne, co genialne. O świcie armia Ostrogskiego ustawiła się na równinie, a hetman przygotował zasadzkę: część jazdy miała udawać odwrót, wciągając Moskali w wąwóz, gdzie czekała piechota i artyleria.

Dzień bitwy

Bitwa rozpoczęła się od ataku wojsk moskiewskich. Początkowo Polacy i Litwini ustępowali, ale gdy przeciwnik ruszył w pogoń, wpadł prosto pod grad kul i ognia armatniego. Chaos przerodził się w ucieczkę. Wtedy do akcji ruszyła ciężka jazda polska – kopijnicy i husaria – rozbijając kolejne pułki. W ręce zwycięzców wpadło wielu jeńców, w tym sam dowódca Iwan Czeladnin.

Znaczenie zwycięstwa

Smoleńska nie udało się odzyskać, ale triumf miał ogromne znaczenie polityczne. Pokazał Europie, że państwo Jagiellonów potrafi skutecznie przeciwstawić się Moskwie. Sam Ostrogski został okrzyknięty „Scypionem Ruskim”, a jego nazwisko zapisało się złotymi zgłoskami w historii wojskowości.

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Wenezuela pokazuje pazur. Kutry rakietowe Peykaap III gotowe do działania
Wenezuela pokazuje pazur. Kutry rakietowe Peykaap III gotowe do działania
Sens życia. Czy jego poszukiwanie może być pułapką?
Sens życia. Czy jego poszukiwanie może być pułapką?
Podlaskie: Padł ofiarą oszustwa. 69-latek stracił 20 tys. zł
Podlaskie: Padł ofiarą oszustwa. 69-latek stracił 20 tys. zł
Bielsk Podlaski: Awantura zakończyła się serią zatrzymań
Bielsk Podlaski: Awantura zakończyła się serią zatrzymań
Łaziec: Z uczestnika wypadku stał się podejrzanym. Narkotest dały wynik pozytywny
Łaziec: Z uczestnika wypadku stał się podejrzanym. Narkotest dały wynik pozytywny
Wągrowiec: 40. Jesienny Puchar Klas za nami
Wągrowiec: 40. Jesienny Puchar Klas za nami
Klasy mundurowe. MSWiA wprowadza limity
Klasy mundurowe. MSWiA wprowadza limity
Tarnowskie Góry: Gwarki 2025. Przed nami liczne koncerty i atrakcje
Tarnowskie Góry: Gwarki 2025. Przed nami liczne koncerty i atrakcje
Łódź: Za nami kolejna edycja Meet at Rift. Fani mieli swoje święto
Łódź: Za nami kolejna edycja Meet at Rift. Fani mieli swoje święto
Radom: Gruzini i Kolumbijczycy zatrzymani przez straż graniczną. Przebywali w Polsce nielegalnie
Radom: Gruzini i Kolumbijczycy zatrzymani przez straż graniczną. Przebywali w Polsce nielegalnie
Rzeszów: "Podróże za smakiem" w bibliotece przy ul. Sokoła
Rzeszów: "Podróże za smakiem" w bibliotece przy ul. Sokoła
Woźniki: Przedszkole rozbudowane! Placówka może pochwalić się nową częścią budynku
Woźniki: Przedszkole rozbudowane! Placówka może pochwalić się nową częścią budynku