Chłodnik doskonały na upały. Jak zrobić chłodnik z botwinki?
Chłodnik litewski jest wpisany na listę produktów tradycyjnych w województwie podlaskim w kategorii „Gotowe dania i potrawy”. Na ile ma rodowód litewski, a na ile polski trudno dziś jednoznacznie stwierdzić. Z pewnością od dawna był znany na ziemiach należących kiedyś do Wielkiego Księstwa Litewskiego, a zajadali się nim bohaterowie „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Kuchnia staropolska przenikała na Litwę i na odwrót, nic więc dziwnego, że ta smakowita zupa pojawia się w tradycyjnych polskich książkach kucharskich na przestrzeni kolejnych stuleci. Dziś jest popularna na Sejneńszczyźnie, gdzie zamieszkuje mniejszość litewska, ale nie tylko.
Chłodnik litewski - przepis w kilku wersjach
Podstawą chłodnika litewskiego są buraki, a najlepiej ich młoda wersja, czyli botwinka. Istnieje kilka wersji przepisu – gotuje się je albo w wodzie, albo w bulionie (warzywnym bądź drobiowym). Różne są też podejścia do śmietanowej bazy. W zależności od konsystencji, jaką chcemy osiągnąć, można wykorzystać kefir, maślankę, śmietanę, jogurt naturalny lub zsiadłe mleko, łącząc je w różnych proporcjach. Niektóre receptury zalecają dodawanie czosnku lub chrzanu, ale nie są to składniki obowiązkowe.
Aby zupa nie straciła intensywnej barwy, a jednocześnie by zyskała lekko kwaskawy smak, używa się soku z cytryny. Można go zastąpić octem lub posiekanymi liśćmi szczawiu.
Dawniej dodatkiem do chłodnika litewskiego były szyjki rakowe, dziś wyparły je jaja gotowane na twardo.
Bez jaja w chłodniku litewskim ani rusz
Jajko nie tylko wzbogaca smak chłodnika, ale również staje się jego ozdobą. Ugotowane na twardo, pokrojone na pół lub w ćwiartki będzie apetycznie dekorowało potrawę, pięknie kontrastując z różową zupą i zielonymi ziołami.
Choć ugotowanie jaj wydaje się banalnie proste, warto zwrócić uwagę na kilka szczegółów, aby prezentowały się one nienagannie.
- Jaja najlepiej wyjąć z lodówki trochę wcześniej, aby miały temperaturę pokojową – radzi Tomasz Jokiel, ekspert marki Fermy Drobiu Jokiel. – Zalewamy je zimną wodą i ustawiamy palnik na taką moc, aby woda delikatnie się gotowała, ale nie bulgotała nadmiernie. Czas gotowania zależy przede wszystkim od wielkości jajka. Można przyjąć, że jaja w rozmiarze S gotujemy przez około 8 minut od chwili, gdy woda zacznie wrzeć, rozmiar M potrzebuje ok. 9 minut, a rozmiar L do 10 minut. Pamiętajmy, żeby jajek nie gotować zbyt długo, ponieważ wokół żółtka może pojawić się ciemna obwódka. Po ugotowaniu jaja schładzamy. Nie czekamy jednak z ich obieraniem do całkowitego wystudzenia, ponieważ zimne jajka gorzej się obierają.
PRZEPIS NA CHŁODNIK LITEWSKI Z JAJKIEM
Składniki:
- 500 ml bulionu warzywnego lub drobiowego
- 400 g kefiru
- 400 g śmietany 12%
- 2 pęczki botwinki
- 3 ogórki gruntowe
- 5 rzodkiewek
- 4 jaja M lub L Fermy Drobiu Jokiel
- 2 łyżki posiekanego szczypiorku
- 2 łyżki posiekanego koperku
- 2 łyżki soku z cytryny
- sól, pieprz
Wykonanie:
Botwinkę myjemy, odkrajamy buraczki, obieramy i kroimy na plasterki. Łodygi i liście siekamy. Przygotowujemy bulion, a następnie wkładamy do niego pokrojone w plastry buraczki. Gotujemy ok. 10 minut, do miękkości. Dodajemy posiekane liście i gotujemy kolejne 5 min. Dodajemy sok z cytryny i zostawiamy do ostudzenia, a w tym czasie kroimy w kosteczkę ogórki oraz rzodkiewkę. Pokrojone warzywa posypujemy solą i odstawiamy na 10 min.
Ostudzony wywar z botwinką łączymy z kefirem i śmietaną. Następnie dodajemy pokrojone, świeże warzywa oraz koperek i szczypiorek. Doprawiamy solą i pieprzem. Całość mieszamy i odstawiamy do lodówki. Chłodnik podajemy schłodzony, nie podgrzewamy. Przed podaniem gotujemy jaja na twardo, kroimy na pół i wkładamy do każdego talerza. Całość posypujemy świeżym koperkiem i szczypiorkiem.
