Chorzów: Budżet Obywatelski. RAŚ chce 1% na kulturę górnośląską

We wtorek 9 września ruszy głosowanie w 13. edycji Budżetu Obywatelskiego w Chorzowie, w którym mieszkańcy i mieszkanki miasta zadecydują o tym, jak wydane zostanie 5,2 mln zł z miejskiej kasy. Suma została podzielona na 3 części: projekty inwestycyjne (pula 4 mln zł), społeczne "duże" (pula 800 tys. zł) oraz społeczne "małe" (400 tys. zł).

Regionaliści z Chorzowa skupieni w miejskim kole Ruchu Autonomii Śląska wyszli z inicjatywą, by w Budżecie Obywatelskim znalazła się również czwarta pozycja dedykowana kulturze górnośląskiej. Na ten cel miałby trafiać 1 proc. całej puli BO przewidzianej na dany rok - gdyby "złoto-modry" budżet działał już teraz, do wydania na cele kultury regionalnej byłyby 52 tys. zł. Mechanizm działania byłby taki sam: mieszkańcy zgłaszaliby własne projekty regionalne, a później w głosowaniu decydowali o tym, które z nich zostaną zrealizowane.

- Na nasze regionalne tematy, jak np. zakup ślabikŏrzy (regionalny elementarz, red.) kto na to zagłosuje w ogólnym budżecie? Szanse są jak jeden do czterech, bo Ślonzoków jest 26 tys., a zakładamy, że w Chorzowie mieszka 100 tys. osób - mówi Krzysztof Szulc z chorzowskiego RAŚ. - To byłby ukłon w stronę mniejszości. Te pieniądze i tak są już w budżecie obywatelskim, a my chcemy jedynie 1 procent na projekty górnośląskie - dodaje.

Przekonuje przy tym, że 1 proc. jest niewielką sumą, ale i tak niezwykle potrzebną, ze względu na zanikanie tradycji regionalnych czy coraz słabszą znajomości godki wśród mieszkańców.

Przedstawiciele RAŚ jakiś czas temu prowadzili w tej sprawie nieformalne rozmowy z radnymi, lecz te zakończyły się fiaskiem, dlatego regionaliści postanowili skorzystać z mechanizmu obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej i zbierają podpisy pod swoim projektem.

- Zdecydowaliśmy się zbierać podpisy, bo jest to forma nacisku, a społeczeństwo obywatelskie trzeba jakoś budować - mówi Krzysztof Szulc z chorzowskiego RAŚ. - Do zebrania jest 300 podpisów, ale chcemy ich nazbierać z górką - dodaje.

Osoby, które chciałyby pomóc w zbiórce podpisów, mogą napisać wiadomość mailową na adres krzysztof.szulc@autonomia.pl. W przypadku zebrania wymaganej liczby podpisów, nad projektem uchwały będą musieli się pochylić radni.

- Uchwała w zasadzie jest już napisana i planujemy ją zgłosić pod koniec września - zapowiada Krzysztof Szulc. - Z punktu widzenia całego regionu to może być precedens. Podobną inicjatywą zainteresowani są już również ludzie w Radzionkowie - dodaje.

Pomysł chorzowskiego RAŚ może liczyć na poparcie radnych KO.

- Oceniam tę inicjatywę bardzo pozytywnie. Uważam, że pamięć o historii jest bardzo ważna, ponieważ buduje poczucie tożsamości oraz przywiązanie do naszego miasta. Znajomość własnej historii i tożsamości sprawia, że łatwiej jest się odnaleźć w zmieniającym się świecie - mówi Marcin Michalik, przewodniczący klubu KO w RM Chorzów. - Jeśli będzie to przedmiotem prac Rady Miasta, to oczywiście będę nakłaniał kolegów do głosowania za - dodaje.

Roman Herman, radny klubu Ruchu Samorządowego Szymona Michałka, który jest m.in. przewodniczącym miejskiej komisji kultury i sportu, podkreśla, że podoba mu się pomysł promowania kultury górnośląskiej, ale nie jest zwolennikiem wydzielenia osobnej kategorii w Budżecie Obywatelskim.

- Uważam, że to jest fajna rzecz, ale nie chcemy dopuścić do sytuacji, że każda grupa społeczna, większa lub mniejsza, będzie przychodziła i mówiła "oni mają, a my nie". Takich rzeczy chciałbym uniknąć - podkreśla Roman Herman.

W jego ocenie podział BO na kilka mniejszych kategorii się nie sprawdził, czego przykładem miały być tzw. projekty zielone.

- Gdy była poprzednia próba podziału np. na zielone projekty, to było bardzo mało zgłaszanych projektów i miały małą wartość merytoryczną. Gdy nastąpił powrót do ogólnych projektów, to każdy mógł złożyć taki, jaki chciał, a RAŚ co roku z powodzeniem wygrywał ze swoimi projektami - mówi Roman Herman.

W podobnym tonie wypowiada się także Jacek Nowak z klubu PiS.

- Nachodzi mnie wątpliwość, czy tworzenie nowych kategorii nie spowoduje, że przyjdą kolejne grupy, które będą chciały tworzyć następne kategorie - mówi Jacek Nowak. - Należy propagować ideę Budżetu Obywatelskiego, by jak najwięcej mieszkańców brało w nim udział, natomiast nie widzę konieczności, by powstawały nowe kategorie. W ramach tych kategorii, które już istnieją, można zgłaszać projekty związane z tematyką regionalną i tutaj jest pole do działania - dodaje.

Podkreśla jednak, że nie oznacza to jeszcze, że inicjatywa w klubie PiS nie ma szans na poparcie.

- Oczywiście jeżeli zostanie zgłoszony jakiś projekt w tej sprawie wnikliwie się nad nim pochylimy - mówi Jacek Nowak.

Prace nad nowym regulaminem Budżetu Obywatelskiego w Chorzowie mają ruszyć w październiku, a chorzowski magistrat zamierza zaprosić do nich regionalistów.

- To nie jest tak, że mówimy "tak" lub "nie". Trzeba usiąść i porozmawiać, bo jesteśmy przed zmianą całościowego regulaminu Budżetu Obywatelskiego w Chorzowie i chcielibyśmy zaprosić do tych rozmów RAŚ - dodaje.

Zmiany mają usprawnić działania tego mechanizmu, który obecnie funkcjonuje ze sporymi opóźnieniami.

- Mamy taką sytuację, że mamy projekty, które są 3-4 lata niezrealizowane i to jest duży problem, bo ceny są już inne. Chcemy to zmienić - mówi Roman Herman.

Podobne problemy z mechanizmem partycypacji społecznej, jakim jest BO, występują w wielu miastach. Jednym z pomysłów na poprawę działania chorzowskiego BO, ma być przeniesienie głosowania na wiosnę, co pozwoliłoby rozpocząć realizację projektów jeszcze w tym samym roku kalendarzowym.