Czeska Lady Makbet. Zamordowała teściową i wypędziła księży
Księżna Drahomira to jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci wczesnośredniowiecznej historii Czech. By utrzymać władzę, dopuściła się szeregu bezecnych czynów, przelewając mnóstwo krwi. Co takiego faktycznie zrobiła, że zapamiętano ją jako morderczynię, zdolną do najgorszych podłości? Poznajmy historię Drahomiry, babki księżnej Dobrawy.
Zabójczyni Drahomira
Drahomira była księżniczką pochodzącą ze Stodoranii, znanej ze swoich pogańskich wierzeń. Jej małżeństwo z księciem czeskim Wratysławem I było próbą połączenia dwóch światów – słowiańskiego pogaństwa i rozprzestrzeniającego się chrześcijaństwa.
Po śmierci męża w 921 roku, Drahomira objęła regencję nad Czechami w imieniu syna Wacława. Historycy przekonują, iż jednym z pierwszych jej posunięć było zabicie babki chłopca, Ludmiły. Dokładne okoliczności tej zbrodni nie są do końca jasne.
Wiemy tylko, iż siepacze, którzy zamordowali Ludmiłę w 921 roku, byli bezwzględni. Wywlekli ją z sypialni, w której się skryła, a następnie ją udusili. Nie pomogły błagania staruszki, która wyjąc w niebogłosy, próbowała zmienić plany skrytobójców. Ci jednak mieli serca twarde jak skała, konsekwentnie realizując rozkaz Drahomiry.
Zmarłą Ludmiłę pozbawiono wszelkich godności. Jej ciało wyrzucono poza mury grodu, w którym ją zamordowano, a następnie zakopano w zwykłym dole. Dla gorliwej chrześcijanki, jaką niewątpliwie była Ludmiła, było to ogromne poniżenie. Czyn ten świadczy też o głębokiej nienawiści, jaka łączyła Drahomirę z jej teściową.
Krwawa żona Wratysława
W kolejnych miesiącach krew lała się równie obficie. Żona Wratysława pozbawiła życia każdego, kto okazał jej choć odrobinę nieposłuszeństwa. Bezwzględna władczyni doskonale wiedziała, co robi, i chciała mieć pod zupełną kontrolą wszystkich, którzy wcześniej sympatyzowali z zabitą księżną.
Co ciekawe, prześladowania Drahomiry objęły również zabójców Ludmiły, niejakich Tunnę i Gommona. Pierwszy z nich, wyczuwając niebezpieczeństwo, zdołał w porę uciec. Drugi nie miał już tyle szczęścia i został schwytany przez ludzi księżnej, którzy rozprawili się z nim w bezwzględny sposób.
Na sam koniec Drahomira przejęła wszystkie dobra po Ludmile, co znacznie zwiększyło jej bogactwo i wpływy. Jej panowanie było już niezagrożone, a ona sama nie zamierzała dzielić się z nikim władzą.
Poganka Drahomira
Drahomira z równą sobie bezwzględnością rozprawiła się również z duchownymi, których większość wygnała z Czech. Spowodowało to chaos w życiu religijnym Czech. Zabrakło bowiem kapłanów, mogących odprawiać msze święte i udzielać sakramentów.
Oprócz wygnania duchownych, Drahomira nakazała zniszczenie wielu kościołów i innych obiektów sakralnych. Świątynie były profanowane, a ich skarby rozkradane.
Motywacje Drahomiry pozostają przedmiotem dyskusji. Czy jej działania były próbą zniszczenia chrześcijaństwa w Czechach, czy też jedynie rozgrywką o władzę?
D. Trestik sugeruje, że Drahomira nie była zainteresowana całkowitą likwidacją chrześcijaństwa, lecz chciała ograniczyć wpływy Bawarii, które miały duży wpływ na życie religijne i polityczne Czech. Wygnanie bawarskich księży było najprawdopodobniej częścią tej strategii i miało na celu osłabienie zależności Czech od Rzeszy.
Nawrócona grzesznica?
Z postacią Drahomiry związana jest tradycja powstania kościoła w Tetinie, w którym pochowano ciało Ludmiły. Według mnicha Krystiana Drahomira, widząc, jak dzieją się tam nadprzyrodzone zjawiska, nakazała wybudować w tym miejscu świątynię.
Część uczonych czeskich uważa, iż Krystian w swoim przekazie dał się ponieść wyobraźni, a opisane przez niego wydarzenia nie miały w ogóle miejsca.
Z opinią tą trzeba się chyba zgodzić, ponieważ trudno podejrzewać Drahomirę o chrześcijańskie motywy i fundowanie kościoła z troski o duszę zmarłej teściowej, tym bardziej że sama kazała ją zamordować.
Wybór bibliografii
· Matla-Kozłowska M., Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku), Poznań 2008.
· Matla-Kozłowska M., Początki państw. Czechy, Poznań 2014.
· Paner A., Przemyślidzi. Od Borzywoja I do Przemysła II Ottokara. Ludzie i wydarzenia w latach 872–1278, Gdańsk 2008.