Czy wiesz, że Jadwiga Andegaweńska była spokrewniona z Habsburgami?
Jadwiga Andegaweńska to jedna z najsłynniejszych władczyń w dziejach Polski. Poślubiła wielkiego księcia litewskiego Jagiełłę, by schrystianizować Litwę i zapewnić mu polski tron. Choć o tej niezwykłej, koronowanej w wieku zaledwie 10 lat monarchini wiemy wiele, w jej biografii kryją się fakty, o których rzadko się mówi.
Habsburskie małżeństwo pradziada Jadwigi Andegaweńskiej
Karol Martel Andegaweński urodził się pod koniec sierpnia lub na początku września 1271 roku. Był synem Karola II Andegaweńskiego i córki króla Węgier Stefana V – Marii węgierskiej. Gdy tylko Karol Martel się urodził, to jego dziadek Karol I Andegaweński, który był królem Neapolu, rozpoczął negocjacje z Rudolfem Habsburgiem, mające na celu ożenek Karola Martela Andegaweńskiego z córką Rudolfa Habsburga, Klemencją Habsburżanką.
W tym celu w 1274 roku wysłał na niemiecki dwór Rudolfa Habsburga trzech posłańców: Roberta di Lavena, Jakuba Cantelmo i Jana di Maflers. Mieli oni wystarać się u Rudolfa Habsburga o rękę jego córki Klemencji Habsburżanki dla Karola Martela Andegaweńskiego.
Głównym inicjatorem tego mariażu był jednak papież Grzegorz X, który zmarł w styczniu 1276 roku. W związku z tym zaręczyny trzeba było odłożyć w czasie. Następcy papieża Grzegorza X, czyli Innocenty V, Hadrian V i Jan XXI krótko sprawowali swoje pontyfikaty. To nie przyczyniło się do kontynuacji rozmów o ożenku Karola Martela Andegaweńskiego z Klemencją Habsburżanką.
Wreszcie w 1281 roku wznowiono rozmowy i 2 lutego tego roku w Bolonii odbył się ślub Karola Martela z Klemencją Habsburżanką. Klemencja urodziła Karolowi Martelowi trójkę dzieci:
– syna Karola Roberta Andegaweńskiego,
– córkę Beatrycze,
– córkę Klemencję.
Klemencja Habsburżanka zmarła w 1293 roku, a Karol Martel dwa lata później. Zostali oni pochowani w katedrze neapolitańskiej. Co ciekawe, grób pary królewskiej został zniszczony w wyniku trzęsienia ziemi, do którego doszło 4 grudnia 1456 roku. Pod koniec XVI wieku szczątki Klemencji Habsburżanki i Karola Martela Andegaweńskiego przeniesiono do nowego grobowca, który do dziś znajduje się w katedrze w Neapolu.
Karol Robert i Ludwik Andegaweńscy – potomkowie Habsburgów
Karol Robert Andegaweński jako syn Klemencji Habsburżanki był Habsburgiem po kądzieli. Takie pokrewieństwo zapewne zdecydowanie ułatwiło mu negocjacje z Krzyżakami. Owe negocjacje miały pomóc szwagrowi króla Węgier – Kazimierzowi Wielkiemu, który rok po śmierci męża swojej siostry Elżbiety, zawarł w Kaliszu pokój z Zakonem.
Zarówno Karol Robert Andegaweński, jak i później jego syn Ludwik Węgierski pomagali polskiemu królowi Kazimierzowi Wielkiemu w negocjacjach z Zakonem Krzyżackim. W rozmowach brali udział posłowie węgierscy, a pokrewieństwo obu Andegawenów z Habsburgami, zapewne nie było bez znaczenia.
W kontekście pokrewieństwa Andegawenów z Habsburgami zapewne nie bez znaczenia było również to, że Jadwiga Andegaweńska została w 1378 roku zaręczona z synem Leopolda III Habsburga – Wilhelmem. Para była ze sobą spokrewniona.
Czas pokazał jednak, że najmłodsza córka Ludwika Andegaweńskiego i Elżbiety Bośniaczki i Wilhelm Habsburg nie spędzą wspólnej przyszłości. Śmierć jej siostry Katarzyny postawiła przed Andegawenką nowe wyzwanie. Najpierw 16 października 1384 roku została koronowana na króla Polski, a później miała zostać żoną wielkiego księcia litewskiego Jogaiły, który 14 sierpnia 1385 roku, podpisując w Krewie umowę przedmałżeńską, zgodził się poślubić Andegawenkę i zostać polskim królem iure uxoris, czyli z prawa żony.
Jadwiga Andegaweńska – kontynuatorka polityki ojca i dziada
Jadwiga Andegaweńska, mimo że objęła polski tron jako dziecko, wkrótce zorientowała się, że ma w ręku te same atuty, które miał jej ojciec i dziad. Jest potomkinią Habsburgów, a teraz jeszcze dodatkowo była szwagierką Zygmunta Luksemburskiego. Jej siostra Maria poślubiła tego syna cesarza Karola IV Luksemburskiego i wnuczki Kazimierza Wielkiego – Elżbiety Pomorskiej.
Jadwiga umiejętnie to wykorzystywała w negocjacjach z Krzyżakami, co sprawiało, że za jej życia do ataku na Koronę nie doszło. Powtarzała jednak, że dopóki żyje, do wojny nie dojdzie. Jednak z chwilą jej odejścia, skończył się również spokój w stosunkach polsko-krzyżackich. Te słowa okazały się prorocze, bo równo 10 lat po śmierci Jadwigi Andegaweńskiej, w roku 1409 wybuchła Wielka Wojna z Zakonem Krzyżackim.
Co ciekawe, Władysław II Jagiełło list z wypowiedzeniem wojny przez Krzyżaków otrzymał 14 sierpnia 1409 roku. Dokładnie 24 lata po podpisaniu unii w Krewie. Przypadek? Oceńcie sami.
Bibliografia:
- Sroka Stanisław A., Genealogia Andegawenów węgierskich, Kraków 2015.
- Sroka Stanisław A., Historia Węgier do 1526 roku w zarysie, Bydgoszcz 2000.