Ekspert z ZUS wyjaśnia: Można zrezygnować ze świadczenia wspierającego i wybrać inne, korzystniejsze

Skontaktowała się z nami Czytelniczka:

- Pobieram świadczenia opiekuńcze na mamę. Nie chcę z nich zrezygnować, a mama otrzymała decyzję Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON) ustalającą poziom potrzeby wsparcia. Jak mam zrezygnować ze świadczenia wspierającego? - dopytuje pani Ludmiła.

Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS województwa kujawsko-pomorskiego, zaznacza, że samo otrzymanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia przez WZON nie wstrzymuje wypłaty świadczenia dla opiekuna. Wstrzymanie wypłaty następuje dopiero w momencie złożenia wniosku o świadczenie wspierające do ZUS.

- Jeżeli taki wniosek zostanie złożony przez osobę z niepełnosprawnością lub osobę upoważnioną do jej reprezentowania, a opiekun tej osoby pobiera świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna, wówczas wypłata świadczenia przez organ gminy zostaje wstrzymana z mocy prawa - mówi Krystyna Michałek.

W przypadku gdy okres, za który opiekun pobierał z organu gminy świadczenie lub zasiłek, pokrywa się z okresem, za który ZUS przyzna osobie z niepełnosprawnością świadczenie wspierające, opiekun będzie zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia (wraz z odsetkami) na rzecz gminy. Aby uniknąć takiej sytuacji, we wniosku o świadczenie wspierające (formularz SWN) można wskazać datę, od której osoba z niepełnosprawnością chce uzyskać prawo do świadczenia tak, aby okresy pobierania świadczeń nie nakładały się. Dzięki temu można uniknąć obowiązku zwrotu nienależnie pobranych środków.

Wnioskodawca może również wycofać wniosek o świadczenie wspierające, także po jego przyznaniu. W takim przypadku decyzja o przyznaniu świadczenia zostanie uchylona, a jeśli doszło już do wypłaty - wnioskodawca będzie zobowiązany do zwrotu wypłaconej kwoty świadczenia wspierającego.

Od stycznia 2024 roku osoby z niepełnosprawnością powyżej 18. roku życia, które potrzebują wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności, mogą ubiegać się o świadczenie wspierające. Jest przyznawane na podstawie decyzji Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON), który ocenia poziom potrzeby wsparcia. Uzyskana w decyzji WZON-u liczba punktów decyduje o tym, kiedy dana osoba może złożyć wniosek o świadczenie wspierające, a także w jakiej wysokości otrzyma świadczenie. - Osoby, które uzyskały wynik od 87 do 100 punktów, mogły ubiegać się o świadczenie już od 2024 roku. Osoby, które zdobyły co najmniej 78 punktów, mogą składać wnioski od 2025 roku. Natomiast ci, którzy osiągnęli wynik od 70 punktów, będą mogli ubiegać się o to od 2026 roku - mówi Krystyna Michałek.

Wysokość świadczenia wspierającego wynosi od 40 do 220 proc. renty socjalnej, czyli obecnie od 752 zł do 4134 zł miesięcznie, w zależności od ustalonego przez WZON poziomu potrzeby wsparcia. Kwoty te podlegają corocznej waloryzacji wraz ze zmianą wysokości renty socjalnej.

Świadczenie wspierające wypłacane jest wyłącznie na rachunek bankowy w Polsce. Nie zależy od wysokości dochodu, jest zwolnione z podatku dochodowego, nie podlega egzekucji komorniczej, a także nie wpływa na prawo do innych świadczeń z ZUS-u, takich jak renta socjalna czy 500 plus dla osób niesamodzielnych.