Grudziądz: Okna parteru są dwa metry pod ziemią. Zaglądamy do piwnic zabytkowej kamienicy
Zwykła kamienica w Grudziądzu, a miała walory obronne
Kamienica o nr 7 to budynek na rogu ul. Kościelnej i Ratuszowej w Grudziądzu. Doskonale widać ją z placu Miłośników Astronomii. Jednak w otoczeniu okazałych i zadbanych zabytków: bazyliki, ratusza, kościoła św. Franciszka Ksawerego, szary budynek nie zwraca szczególnej uwagi przechodniów ani turystów.
Tymczasem właśnie ta kamienica skrywa ciekawostki absorbujące miłośników historii. Jak podnoszą, dom ten był fragmentem średniowiecznego zamku kapituły kanoników chełmińskich i miał w średniowieczu walory obronne. Świadczące o tym pozostałości znajdujemy w jej piwnicach. odróżniamy go od zamku wysokiego, gdzie przebywali Krzyżacy.
Wyprawa do piwnic kamienicy w centrum Grudziądza
Do piwnic kamienicy Kościelna 7, dostać się nie jest łatwo. Obiekt jest w rękach prywatnych. Ale dzięki uprzejmości właściciela niedawno zwiedzić to miejsce mogli członkowie Grudziądzkiego Towarzystwa Kultury. Oprowadzali ich Marek Szajerka oraz Przemysław Szachnitowski.
Kamienica przy ul. Kościelnej 7 figuruje w Gminnej Ewidencji Zabytków jako kamienica czynszowa datowana na 1775 r., a przebudowana w XIX wieku. W opinii Marka Szajerki, grudziądzkiego historyka, nie jest to prawidłowy zapis. Jak uważa Szajerka, budynek ten jest znacznie starszy, prawdopodobnie XIII-wieczny.
Największą ciekawostką w tej kamienicy są piwnice. A dokładniej obecne piwnice, bo pierwotnie były to pomieszczenia parteru tego budynku. Skąd to wiemy? Bo w ścianach piwnic - dziś około 2 metrów pod ziemią - są okna szczelinowe. Są to świetliki rozglifione, które miały charakter obronny.
Jak czytamy na portalu medievalheritage.eu poświęconemu architekturze średniowiecza i starożytności, rozglifienie to ukośne uformowanie ościeża okna, w murze znacznej grubości, które sprawiało, że do środka wpadało więcej światła. Taką budowę otworu okiennego stosowano też w otworach strzelniczych budowli obronnych. Rozglifienie jest charakterystyczne dla architektury średniowiecznej.
Dlaczego okna znajdują się pod ziemią?
Okna w piwnicy są, oczywiście, zamurowane. A dlaczego znajdują się obecnie pod ziemią?
- Obecnie poziom średniowiecza jest w Grudziądzu na głębokości ok. 3 m i więcej. Nikt tego dokładnie nie mierzył, ale dziś te rzekome świetliki w kamienicy przy ul. Kościelnej 7 są na głębokości ok. 2 m poniżej poziomu ulicy - mówi Marek Szajerka, grudziądzki historyk.
Pierwotnie pomieszczenia te miały sklepienia kolebkowe. Do dziś zachowała się tylko część z nich.
Historycy szczególną uwagę zwracają też na łożyska do zamontowania drewnianych schodów. Są takie same jak te, które można zobaczyć wśród pozostałości zamku na Górze Zamkowej.
Zobacz zdjęcia z piwnic kamienicy przy ul. Kościelnej 7 w Grudziądzu
